Paranoid kişilik bozukluğu nedir, belirtileri nelerdir?

ATV ekranlarında yayınlanan Müge Anlı ile Tatlı Sert programında karşımıza çıkan Palu Ailesi Türkiye'nin gündemine oturmuştu. Birbirinden alengirli işlerin yaşandığı ailenin en çok konuşulan ismi ise damat Tuncel Ustael oldu. Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ertan Tezcan, özellikle Tuncer Ustael'in paylaşılmış paranoid bozukluk hastası olabileceğini söyledi. Ardından en çok merak edilen paranoid kişilik bozukluğu nedir oldu. Peki Palu Ailesi'nin hastalığı paranoid bozukluk nedir, belirtileri nelerdir?

Giriş Tarihi: Güncelleme Tarihi:
Takvim Logo

Türkiye günlerce Palu Ailesi'ni konuştu. İlişkileri kafaları karıştıran gasp, dolandırıcılık, tecavüz ve organ mafyası gibi unsurların ortaya çıktığı Palu Ailesi'nin hastalığı ortaya çıktı. Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ertan Tezcan, özellikle Tuncer Ustael'in paylaşılmış paranoid bozukluk hastası olabileceğini söyledi.

PARANOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDİR?

Paranoid kişilik bozukluğu ( Paranoya ) Saçma olmayan bir kurgu ve iyi düzenlenmiş bir düşünme biçimiyle, herkesten şüphelenmektir.

Paranoid kişilik bozukluğu temel özelliği başkalarıyla ilgili genellikle bir güvensizlik içinde olunması; kuşkuculuk içinde olunmasıdır. Dolayısıyla her tür davranışı gerçekten uzaklaşarak yorumlarlar ve bu da hem iş ilişkilerinde hem sosyal ilişkilerinde bozukluklara yol açar. Pranoid kişilik bozukluğunun görünme sıklığı yüzde 2 civarındadır.

Takvim Logo

Sanrılı bozukluklar, paranoid bozukluklar olarak eskiden beridir kullanılmaktadır. Paranoia teriminin kökeni oldukça eskidir. Bu terim, Yunanca para (yan, dış) ve nous (akıl) kelimelerinden türetilmiştir. Antik Yunan döneminden beri paranoya "delilik" veya"çılgınlık" olarak tanımlanmıştır. Paranoid kişilik bozukluğu, diğer insanların hareketlerini küçültücü ve tehdit edici olarak algılayan aşırı duyarlılıktır. Paranoyalar sağlıklı insanların da zaman zaman şüpheci yaklaşımlarından kaynaklı sahip olabileceği düşünce kalıplarıyken, paranoid kişilik bozukluğu olan bireylerin paranoyaları, günlük hayatın işlevini ve kalitesini bozacak derecede yoğundur.

Takvim Logo

PARANOİD BOZUKLUK KAVRAMININ TARİHÇESİ

19. yüzyılda Karl Kahlbaum semptomları esas olarak zihinsel olan bir grup bozukluğu paranoya adıyla içeren bir sınıflama önerdi. Richard Von Krafft-Ebbing paranoyanın ana semptomu olarak sanrıları bildirdi. Emil Kraepelin demantia precoxun tipik olarak giderek kötüleşmesine karşın paranoyayı sabit, bizar olmayan, iyi sistematize, kronik gidişli sanrılar olarak tanımladı. Düşünce, istek eylemin netliği ve dizgisinin tümüyle korunduğu, içsel nedenlerden kaynaklanan kalıcı ve sarsılmaz bir sanrılı sistemin sinsi olarak geliştiği daima gözlenir.

Takvim Logo

Kraepelin'in kitabının 8. baskısında dementiaprecox kavramı ve parafreni tanımının biraz daha gelişmesine karşın paranoya durumunu korumuştur. Paranoid bozukluk ve paranoid şizofreni arasındaki ayırım Eugen Bleuler tarafından yapıldı. Kurt Kolle ise Kraepelin'in hastalarını onların kötüleşme şeklinin dementia precox hastalarına benzer olduğunu gösterdi. Bu görüş DSM II'de paranoid durumların şizofreninin olası varyantları olduğu biçiminde ifade edilmiştir.

Takvim Logo

Freud'un klasik psikanalitik görüşünde paranoid belirtilerin bilinçdışı eşcinsel eğilimlerin inkarı ve yansıtması sonucunda geliştiği belirtilmiş; çağdaş psikodinamik görüşler ise inkar ve yansıtma savunma düzeneklerini genel olarak vurgulamışlardır. Norman Kameron (1959), paranoid bozukluğun gelişim sürecini ayrıntılı olarak ele almış ve kişinin temel güven duygusundaki yetersizlik nedeniyle adım adım nasıl sanrısal bir sistem ve sonunda bir "yalancı topluluk" geliştirdiğini betimlemiştir.

Takvim Logo

PARANOYANIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Paranoyak kişiler kimseye güvenmezler, karşısındaki insanlarla sırlarını paylaşmazlar bu sırların kendilerine karşı kullanılacağına inanırlar.
Psikoterapiye gittiklerinde psikoterapistlerine bile güvenmezler. Kısa sürede psikoterapilerden uzaklaşabilirler; çevrelerine, eşlerine, çocuklarına güven duyma konusunda problem yaşarlar.

Takvim Logo

Paranoyak kişiler, ortada hiçbir problem ve şüphe yokken en ufak olaylardan kendilerinin aldatıldığı, kandırıldığı düşüncelerine kapılılabilirler.

Takvim Logo

Paranoid kişilik bozukluğu olan hastaların en emel özelliklerinden biri de kin tutma özelliğidir. Siz aşırı yorgunsunuzdur; aklınızda farklı düşünceler vardır, çalışma hayatınızda zorluklar vardır bu zorluklar arasında paranoyak bir kişiye selam vermeyi unutabilirsiniz, paranoyak kişi bunu farklı olarak algılar ve kin tutar, buradan alakasız sonuçlar çıkarır. Bu kişiler yer yüzündeki her olayı kendilerine göre yorumlarlar, evrenin merkezi olarak kendilerini gördükleri için herkesin kendileri hakkında olumsuz şeyler düşündüğünü sanarlar.

Takvim Logo

Paranoyak bireylerin arkadaşları onları bir organizasyona çağırdıklarında, paranoid kişilik bozukluğu olan kişi "zaten öylesine çağırdı, beni sevmiyor, beni yanında istemiyor" gibi düşüncelere kapılarak yalnızlaşır. Paranoyak kişilerin arkadaşları olmaz, çevresindeki kişiler hızla azalır.

Takvim Logo

Paranoid kişilik özellikleri göz önünde alındığında; kendisinde bu özelliklerin olduğunu düşünen bireyler kendilerine paranoya testi uygulayabilirler. Durumu belirleyen bazı testler söz konusudur.

Takvim Logo

Bu testlerde sorulan sorular şu şekildedir: Sizinle ilgili şaka yapılmasını kaldırabiliyor musunuz? Şimdiye dek arkadaşlarınızla çok sık aranız bozuldu mu? Size kötü davrandıklarını düşünüyor musunuz? Henüz yeni tanıştığınız insanlara güvenme konusunda problem yaşıyor musunuz? Arkadaşlarınız sizi çok obsesif davranışlar sergilediğiniz, kimseye güvenmediğiniz için eleştirir mi? İnsanların sürekli sizi kullanmak istediğini düşünür müsünüz? Tüm bu soruları yanıtlamak sizi rahatsız ediyor mu, geriliyor musunuz?

Takvim Logo

PARANOİD BOZUKLUK YAŞAYAN KİŞİLERDE GÖRÜLEN ÖZELLİKLER

Paranoid kişilik bozukluğunun temel özellikleri aşırı şüphecilik ve diğer insanların davranışlarını kasten alçaltıcı, kötü niyetli, kötüye kullanıcı veya aldatıcı şeklinde yaygın bir yorumlama eğiliminde olma ve bu yorumlara güvenmedir. Bu nedenle aşağıdaki tutumları sergileyebilir;

1. Bir kanıt gösteremese de başkalarının kendisini sömürdüğünden , aldattığından ya da kendisine zarar verdiğinden kuşkulanır.

Takvim Logo

2. Çevresindeki insanların bağlılığı ya da güvenilirliği üzerine kuşkular yaşar.
3. Kendisi hakkındaki bilgilerin kullanılacağı düşüncesiyle sır paylaşımında bulunmaz.

Takvim Logo

4. Görmez gelinmeye ya da onur kırıcı davranışlara karşı kin besler
5. Haksız yere, eşinin ya da arkadaşının sadakatsizliğiyle ilgili kuşkulara kapılır.

Takvim Logo