B12 vitamini hangi besinlerde bulunur? B12 ne işe yarar? Eksikliği için mutlaka bunu tüketin...

Sağlıklı yaşamın sırrı sağlıklı beslenmede saklı. Vücudumuz ihtiyaç duyduğu birçok vitamini üretemez dışarıdan alır. Bu vitaminlerin en önemlilerinden birisi de B12 vitaminidir. Özellikle B12 vitamini eksiliğinde vücutta pek çok sorun obaş gösterir. Ne yazık ki, kan oluşumu ve beyin sinirleri için önemli olan B12 vitamini, vücudun en çok eksikliğini yaşadığı vitamindir. B12 eksikliği, unutkanlık, yorgunluk ve uyuşukluk hissi ile belirti verir. Ağır derecede B12 eksikliği ise yorgunluktan çok daha ağır sorunlara neden olabilir. Örneğin; sinir fonksiyonlarının bozulduğu kronik hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu belirtileri dikkate alarak B12 vitamin eksikliği gidermek en doğrusu olacaktır. Peki B12 vitamini eksikliği belirtileri nelerdir? B12 vitamini eksikliği neden olur? B12 vitamini eksikliği nasıl giderilir?

Giriş Tarihi: Güncelleme Tarihi:
Takvim Logo

B12 vitamini yalnızca dışarıdan besinler yoluyla alınabilmektedir. Vücudun kendisinin üretebildiği bir vitamin değildir. B12 vitamin eksikliği durumunda birçok sağlık problemi ortaya çıkar ve ne yazık ki eksikliğini en çok hissettiğimiz vitamin B12'dir. Birazdna göreceğiniz bu besin tüm B12 sorununu ortadan kaldıracak.

Takvim Logo

Vücudun üretmediği ancak en çok ihtiyaç duyduğu vitaminlerden biri olan B12 günümüzde de en çok şikayet edilen eksikliklerden biridir. Özellikle hamile kadınların alması gereken ek vitamin takviyelerinden biri olan B12 DNA yapısının oluşumu ve sinir sistemi için vazgeçilmez bir vitamindir. Hayvansal gıdalarda bulunan B12 vitamini et ve tavuk tüketmeyen kişilerde en çok yaşanan eksikliktir. Anemi (kansızlık), nörolojik ve ruhsal bozukluk gibi üç temel rahatsızlığa zemin hazırlayan B12 eksikliği zamanında tedavi edilmediğinde daha ciddi rahatsızlıklara neden olabilir. Bağırsaklarda bulunan bakterilerle sentezlenip su da çözülebilen B12 vitamini vücutta kırmızı kan hücrelerinin çoğalmasını destekler.

Takvim Logo

B12 VİTAMİN EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

- Bağırsakların çalışması için etkin olan B12 vitamini eksilince bu çalışma ya yavaşlar ya da hızlı çalışır. Bu yüzden bağırsak besinleri çözümlemekte ya zorlanır ya da hızlı çözer. Kabızlık ve sürekli ishal gibi iki farklı sindirim sorununa neden olur.

Takvim Logo

- Sinir uçlarının daha sağlıklı çalışması ve vücut içerisindeki alışverişi sağlamak için B12 vitamini gereklidir. Ancak B12 vitamini eksilince sinir hücreleri yeteri kadar beyne uyarıcı veremez bu da beyin yorgunluğunu artırır. Buna bağlı stres ve gerginlik gibi ruhsal rahatsızlıklar artar.

Takvim Logo

- Vücudun hastalıklara karşı direncinin azalmasının nedenleri arasında B12 vitamin eksikliği vardır. Özellikle sürekli grip ve yorgunluk halleri bu yüzden yaşanır.

Takvim Logo

- B12 vitamin eksikliğinin en belirgin belirtileri ise tırnak kırılması ve saç dökülmesidir. Zayıflayan sinir hücreleri gerekli vitamin ve mineralleri vücutta ölü hücrelere yetiştiremediklerinde buralara yenilenen kök hücreler zayıflar. Bu da kırılmaya ya da dökülmeye neden olur.

Takvim Logo

- Kas ve kemiklerin zayıflaması ayrıca gün içerisinde kişinin vücut enerjisinin çabuk tükenmesi de B12 eksikliği belirtileri arasındadır.

Takvim Logo

- Nadirende olsa vücudun ısı oranı artar. Ter bezleri hızlı çalıştığından ateş basması ve terleme olayları sıklıkla yaşanır. Bu havalar bağlı ortaya çıkmaz.

Takvim Logo

- Ellerde ve ayaklarda sürekli karıncalanma ve yanma hissinin artmasının yanı sıra konuşmada zorluk çekme ve hafıza geriliği en ciddi belirtileri arasındadır.

Takvim Logo

B12 VİTAMİNİN FAYDALARI NELERDİR?

- Metabolizmanın çalışmasını destekler.

- Doğurganlık oranını yükseltir.

- Hücrelerin yenilenmesini sağlar.

- Hastalıklara karşı vücut direncini artırır.

- Sinir hücrelerin vücut içerisindeki alışverişini olumlu etkiler.

Takvim Logo

İŞTE EN ÇOK B12 VİTAMİNİ BULUNAN BESİNLER

DENİZ ÜRÜNLERİ

Vücudun günlük B12 vitamini ihtiyacını karşılamada en etkili besinler deniz ürünleridir. Özellikle somon balığı bu türlerden en etkilisidir. Uzmanlar en az haftada iki defa balık ürünleri tüketerek vücudun temel ihtiyacı olan vitamin eksikliğinin giderilmiş olacağını vurgular.

ET

Hayvanlarda daha fazla bulunan B12 vitamini bakımından özellikle ciğerlerde bulunur. Uzmanlar ortalama bir insanın günlük 100 gram et dışında ciğer tükettiklerinde bu eksikliği fazlası ile giderileceğini belirtiyor.

Takvim Logo

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ

İçerisinde B12 vitamini fazla olan peynir tam bir kalsiyum ve potasyum deposudur. Aynı şekilde yoğurtta bu eksikliği gideren besinler arasındadır. Sütün içerdiği laktoz alerji yapısı nedeniyle sık tüketilmesi önerilmediğinden işlenmiş hali ile bu açığı kapatabilir.

Takvim Logo

MANTAR

Ayrıca hayvansal besinlerde yüksel bulunan B12 vitamini bitki olarak ise sadece mantarda fazla bulunur.

Takvim Logo

Günlük bir tabak mantar ile bu eksiklik giderilebilir.

Takvim Logo

B12 EKSİKLİĞİ BASİT BİR YOKSUNLUK DEĞİL

İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Semiha Ayaydın Kaplan, B12 ve genel vitaminler hakkında bilgi verdi. Kaplan, vitaminlerin, normal metabolizma için küçük miktarlarda da olsa alınması gerekliliğe dikkat çekerek, "Vitaminler (D vitamini hariç), insanlar tarafından sentezlenemediğinden, metabolizma bozukluklarını önlemek için diyette mutlaka alınması gerekir. Bazıları ayrıca temel mikro besinler olan minerallerden (kalsiyum ve demir gibi) ayrılmalıdırlar" dedi.

Takvim Logo

Vitamin yetmezliğinin düşük kan seviyeleri veya geri dönüşümlü metabolik değişikliklerle ilişkili olarak tanımlandığında, tipik Batı diyetlerinde vitamin eksikliği görülme sıklığı, özellikle yaşlı erişkinlerde daha yüksek olduğunu belirten Kaplan, "Hamilelik ve alkol tüketimi bazı vitaminler için gereksinimleri artırabilir.

Takvim Logo

Klasik vitamin eksikliği sendromlarına (örn. pellagra) neden olan seviyelerin altındaki seviyelerde, bazı vitaminlerdeki eksiklikler, gözlemsel çalışmalarda ateroskleroz, kanser ve osteoporoz gibi kronik hastalıklar ile ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte, takviyedeki vitaminlerin kronik hastalıkları önleyebildiği veya tersine çevirebileceği daha az belirgindir.

Takvim Logo

Genetik faktörler vitaminlerin metabolize edilmesini ve çeşitli klinik durumlarda ve dozlarda takviyenin sonuçlarını etkileyebilir. Vitamin dozu ve eksiklikleri ile ilgili klinik kararları yönlendirmek için genetik bilginin henüz yeterli olmadığı bilinmektedir" ifadelerini kullandı.

Takvim Logo

Uzm. Dr. Semiha Ayaydın Kaplan, B12 vitamin eksikliğinin başlıca nedenleri hakkında şunları kaydetti: "
Kötü alım: Yoksulluk, yaşlı yetişkinler, alkolikler, kısıtlayıcı diyetler (ör. Vegan),
Kötü emilim: Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, kısa bağırsak, gastrik bypass, yaşlı yetişkinler,
Anormal kayıplar: Hemodiyaliz, kronik ishal, anormal metabolizma: Genetik polimorfizmler, alkolizm (folat metabolizmasını artırır)

Takvim Logo

B12 vitamini açısından zengin gıdalar; İstiridye, somon, ahtopot gibi deniz ürünleri ve balık yumurtasında, karaciğer, yumurta sarısı, et, mercimek, ıspanak, tahıllardır.

Takvim Logo

B12 vitamin yetmezliğinde; Megaloblastik anemi (pernisiyöz anemi) ve nörolojik semptomlar (subakut kombine dejenerasyon) ile karşılaşmakta.
Suboptimal vitamin B12 düzeyi, genellikle B12 içeren gıda kaynaklarının (örn., Karaciğer, süt, balık, et) yetersiz emilimi ve yetersiz alımı nedeniyle oluşur. Kobalaminin malabsorbsiyonu, esas olarak, özellikle de intrinsik faktöre veya azaltılmış gastrik asit sekresyonuna karşı otoimmün antikorların varlığında, diyet proteinlerinden cobalamin salınamamasının sonucudur. Daha yaşlı erişkinlerde, mide atrofisi ve hipoklorhidri, gastrik asidin azalması ve yetersiz B12 emilimine yol açar. Bir vegan diyetini takiben insanlar arasında B12 vitamini eksikliği de görülebilir."

Takvim Logo

"VİTAMİN B12 EKSİKLİĞİ ÇEŞİTLİ HASTALIK DURUMLARI İLE İLİŞKİLİDİR"
Uzm. Dr. Semiha Ayaydın Kaplan, ciddi vitamin B12 eksikliğinin nörolojik hastalığa ve megaloblastik anemiye neden olacağını dile getirerek, "Anemi olmadan bile B12 eksikliği, demans ve düşük bilişsel işlevle ilişkilidir . Bununla birlikte, B12 vitamini takviyeleri almanın demansı önlediğine dair kesin bir kanıt yoktur. Ek olarak, B12 eksikliği bazı yaşlı erişkinlerde dengenin bozulmasına yol açabilir" şeklinde konuştu.

Takvim Logo

Uzm. Dr. Kaplan, vitamin B12 eksikliğinin özellikle yaşlı erişkinlerde hiperhomosisteineminin önemli bir nedeni olabildiğini sözlerine ekleyerek, şöyle konuştu: "Yüksek düzeyde homosistein, artmış kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkilidir. Folik asit, B6 vitamini ve B12 vitamini takviyesi homosistein düzeylerini düşürebilir, ancak randomize çalışma verileri bu vitaminlerin kardiyovasküler hastalığı önlediği hipotezini desteklememektedir.

Takvim Logo

Hiperhomosisteinemi de osteoporoz ile ilişkilidir. Bu ilişkinin nedensel olup olmadığı ya da homosistein düzeylerinin düşürülmesinin riski etkileyip etkilemeyeceği bilinmemektedir. Benzer şekilde, yüksek riskli gruplarda folat ve vitamin B12 ile takviyenin kırık riskini azaltıp azaltmadığı bilinmemektedir.

Takvim Logo

Sağlıklı yetişkinlerde ve B12 vitamini eksikliği olanlarda B12 vitamini takviyesi, önemli yan etkiler olmaksızın iyi tolere edilir. Bununla birlikte B12 vitamini takviyesinin, dengeli beslenmeyi sürdüren sağlıklı insanlarda faydalı olduğuna dair yüksek kaliteli kanıt yoktur."

Takvim Logo

B12 EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Unutkanlık başlıca B12 eksikliği belirtilerindendir.
İkinci olarak saç dökülmesi durumunda bireylerin aklına ilk olarak B12 eksikliği gelmektedir. Diğer belirtiler ise;

Takvim Logo

Yorgunluk
Halsizlik

Takvim Logo

Güçsüzlük
Ruh halindeki bozukluklar özellikle depresyon ve aşırı sinirlilik hali
Dikkat eksikliği, odaklanmakta güçlük
Üşüme
Kalp çarpıntısı

Takvim Logo

Uzuvlarda uyuşmalar
Pürüzsüz dil (dil üzerindeki noktacıkların yok olmaya başlaması

Takvim Logo

Ağız yaraları (aftlar)
Cilt kuruluğu ve cansız bir cilt
Kilo kayıpları

Takvim Logo

B12 EKSİKLİĞİ NEDENLERİ NELERDİR?

Vegan veya vejeteryan diyet uygulanması
B12 vitamini yönünden zengin besinlerin tüketilmemesi
Yeme bozuklukları (anoreksiya nevroza, blumia nevroza)

Takvim Logo

Yanlış diyetlerin sürekli uygulanması
Kullanılan bazı ilaçlar
İlerleyen yaş
Mide küçültme ameliyatları
Besin alerjilerinden dolayı B12 açısından zengin besinlerin tüketilememesi
Mide ve bağırsak problemleri, hastalıkları
Hamilelik

Takvim Logo

B12 EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ TEDAVİSİ NASILDIR?

B12 eksikliği belirtilerini gözlemleyen birey uzmana başvurduğunda uzman tarafından istenen kan testleriyle B12 eksikliği tanısı konulması mümkündür. Kan testi sonucunda B12 vitamin oranı referans değerlerinin altında olmasıyla B12 eksikliği olduğu gözlemlenir.

Takvim Logo

B12 eksikliği belirtilerinin nedenleri araştırılmalı ve bu doğrultuda bir tedavi uygulanmalıdır. B12 vitamini içeren besinlerin tüketimiyle B12 eksikliği giderilemiyorsa B12 vitamin ilaçları ya da B12 vitamin iğneleri uzman tarafından önerilmektedir. Belirlenen dozda alındığında B12 vitamini normal değerlerine gelebilmektedir. Ve bu sayede B12 eksikliği belirtileri tedavi edilmiş olur.

Takvim Logo

İŞTE EN ÇOK B12 VİTAMİNİ BULUNAN BESİNLER

DENİZ ÜRÜNLERİ

Vücudun günlük B12 vitamini ihtiyacını karşılamada en etkili besinler deniz ürünleridir. Özellikle somon balığı bu türlerden en etkilisidir. Uzmanlar en az haftada iki defa balık ürünleri tüketerek vücudun temel ihtiyacı olan vitamin eksikliğinin giderilmiş olacağını vurgular.

Takvim Logo

ET

Hayvanlarda daha fazla bulunan B12 vitamini bakımından özellikle ciğerlerde bulunur. Uzmanlar ortalama bir insanın günlük 100 gram et dışında ciğer tükettiklerinde bu eksikliği fazlası ile giderileceğini belirtiyor.

Takvim Logo

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ

İçerisinde B12 vitamini fazla olan peynir tam bir kalsiyum ve potasyum deposudur. Aynı şekilde yoğurtta bu eksikliği gideren besinler arasındadır. Sütün içerdiği laktoz alerji yapısı nedeniyle sık tüketilmesi önerilmediğinden işlenmiş hali ile bu açığı kapatabilir.

Takvim Logo

MANTAR

Ayrıca hayvansal besinlerde yüksel bulunan B12 vitamini bitki olarak ise sadece mantarda fazla bulunur. Günlük bir tabak mantar ile bu eksiklik giderilebilir.