EYT'de yeni YAŞ ŞARTI kadınlarda 48, erkeklerde 50 mi olacak? Yaş tablosu SİL BAŞTAN! 5.000 prim + 1999 öncesi sigortalılar için EYT masasında kritik şifre açıklandı!

EYT ile ilgili son dakika gelişmeler yaşanmaya devam ediliyor. EYT düzenlemesiyle ilgili Beştepe'de toplantı gerçekleştirildi. Masada konuşulan 'yaş şartı' detayını Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem canlı yayında aktardı. EYT'li sayılabilmek için öncelikle 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamak ve prim yatırmak gerekiyor. Peki, EYT'de yaş sınırı kaç olacak? Kadınlarda 48, erkeklerde 50 yaş şartı gelecek mi? İşte son dakika gelişmeler haberimizde!

takvim.com.tr

FARUK ERDEM

Giriş Tarihi: 07 Aralık 2022 11:49 Güncelleme Tarihi: 08 Aralık 2022 11:45

EYT meselesinde artık son kademeye yaklaşılıyor. Bilindiği üzere EYT'ye ilişkin düzenleme ile ilgili son toplantı Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirildi. Milyonlarca kişi emekli olacağı günü iple çekerken masada olan şartlarla ilgili son dakika bilgi geldi. Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem katıldığı canlı yayında EYT yasasında yaş şartının konuşulduğunu ifade etti. Erdem açıklamasında, "Sayının çok olması nedeniyle değişik öneriler geldi. Kadınlar için 48 erkekler için 50 yaş sınırının gelmesi konuşuluyor. " ifadelerine yer verdi. Peki, EYT'de yaş sınırı gelecek mi? EYT'de kadın, erkek yaş şartı ne olacak? İşte son gelişmeler haberimizde!

Yaş şartı ile ilgili merak edilen sorunların cevaplarını Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem A Haber ekranlarında değerlendirdi.

EYT 'de yaş şartı olacak mı? Külliyede konuşuldu! İşte detaylar

EYT'de yaş şartı olacak mı?

İşte merak edilen sorulara Faruk Erdem'in cevapları:

"Toplantıda Meclis Grup Başkanvekillerinin de olması aslında bir yasal düzenleme üzerinde çalışıldığını gösteriyor. Bugüne kadar teknik çalışma yapıldı. Şimdi artık onun bir yasa çerçevesi içine alınıp Meclis'te ele alınması söz konusu.

Çalışma Bakanlığının önünde bir veri seti var. Kimlerin hak sahip olduğu kimlerin EYT'den yararlanacağı bütün bu rakamlar bakanlığın önünde yer alıyor. Bu kapsamda kimlerin kapsama gireceğini artık herkes biliyor. 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olmuş ve çalışmaya başlayıp prim ödemiş herkes EYT'li sayılacak.

Kimlerin kapsama gireceği noktasında ise yasanın çerçevesini bilmemiz gerekiyor. Yaş meselesinde bu EYT'li vatandaşlarımız 8 Eylül 1999 yılında çıkarılan yasayla yaş şartına takılmış durumda. Dolayısıyla bu sorunun çözümüne yönelik bir çalışma yapıldı. Tabi burada alternatifli birçok tasarı hazırlanıyor.

EYT SON DURUM: Yaş şartı var mı? Sınırlama 50-52 mi, yoksa 48-50 mi?

Tabii, masaya yaş şartı geldi. Hatta 2 çeşit yaş şartı konuşuldu. Bunlardan birincisi kadınlarda 48 erkeklerde 50, diğeri ise kadınlarda 50 erkelerde 52 yaş sınırının olması. Prim gün sayısı 8 Eylül 1999 öncesine dönülecek yaşta da böyle bir sınır getirilmesi masaya geldi. Ancak bu yaş meselesi ve diğer konularla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Bu öneriler masaya geliyor ve bunlar dışarıya sızdığı zaman biz bunları buradan paylaşıyoruz. Bu noktada yasanın içeriğini beklemek gerekir. Ama aldığımız bilgiler bu önerinin masaya geldiği yönünde. Elbette buna itirazlar da oluyor; netice itibariyle 'yaşa takılanlar var ve tekrar bir yaş şartı gelmesi doğru değil' diye."

TOPLANTI SONRASI CANLI YAYINDA AÇIKLADI!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarafından 1,5 milyon kişiyi kapsadığı aktarılan düzenleme ilgili Meclis tarihi olarak Aralık ayı verilmişti. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında Emeklilikte Yaşa Takılanlara ilişkin düzenleme ile ilgili son toplantı Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirildi. Toplantıya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de katıldı.

Toplantıya ilişkin değerlendirmede bulunan Faruk Erdem masadaki 'yaş şartı' meselesine değindi.

İşte konuşmaya dair öne çıkanlar;

EYT düzenlemesinde herkesin aklında soru işaretleri var. Masada hangi başlıklar var? EYT'de yaş sınırı olacak mı? Kadın ve erkekler için yaş şartı ne olacak? Hepsinin detaylarını A Para canlı yayınına konuk olan Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem anlattı.

SON DAKİKA: 'EYT YASASINDA YAŞ ŞARTI MASAYA GELDİ'

"EYT'yi kapsayanların sayısının çok olması noktasında masaya değişik öneriler geldi. Kadınlar için 48, erkekler için de 50 yaş sınırının gelmesi gündemdeydi. Bir diğer öneri ise kadınlar için 50, erkekler için ise 52 yaş sınırıydı.

Bunların hepsi o masada konuşuluyor. Bilindiği üzere EYT meselesinin hem teknik hem de mali boyutu da var. Bunların hepsi değerlendirilerek bir sonuca ulaşılacak."

18 yaşında çalışmaya başlamış olup çok genç yaşta şu anda emekli olmayı hesaplayanlar da var. Bunu sınırlandıracak durum yaş şartı olacak.

18 YAŞINDA SİGORTALI OLANLAR...

8 Eylül 1999'da çıkartılmak zorunda kalınan yasada da bu konu etkili olmuştu. 18 yaşında sigortalı olmuş bir kadın 38 yaşında, 18 yaşında sigortalı olan erkekte 43 yaşında emekli oldu.

BUGÜN YAPILAN TOPLANTIDA DEĞERLENDİRİLDİ!

O yüzden şu an yapılacak yasada da yaş konusunda bazı şartların gelmesi bekleniyor. Bu konu çalışmanın içine ekleniyor. Bugün yapılan toplantıda da bunların hepsi değerlendirildi.

SIRADA MECLİS VE KOMİSYON AŞAMASI VAR!

EYT dosyasında bunların haricinde Meclis aşaması ve komisyon aşaması olacak. Bütçe görüşmeleri tamamlandıktan sonra ilk gündem EYT olacak!

EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?

Bu ay yasa çıksa dahi hak sahiplerinin başvurusu ocak ayında başlayacak. 1 Şubat'tan itibaren de maaşlarının hesaplanacağını düşünüyorum."

EYT'LİLERİN BAŞVURULARI E-DEVLET'TEN YAPILACAK!

Milyonların heyecanla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesi bu hafta Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunuldu. Ocak'ta yürürlüğe girecek ve emeklilik müracaatları başlayacak.

KOD 8 DETAYI!

Takip edilen aydan itibaren iki aylık birden yatacak. Emekliliğe müracaatta aylık avans olarak da alınabilecek.

EYT kapsamında emekli olup çalışmaya devam edecekler e-Devlet üzerinden 'emekli olunabilir' yazısını alabilecek. 'Kod 08' ile işten çıkış yapılmasıyla kıdem tazminatı hakkı otomatik olarak doğacak.

İkinci adımda yine e-Devlet üzerinden emeklilik başvurusunda bulunulacak. Aylık miktarı prime esas kazançları üzerinden aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayısına bağlı olarak hesaplanacak. Aylık bağlama oranının yükselmesi için başvuruda yükümlü olunan çocuk, eş gibi yakınların eklenmesi gerekiyor.

MAAŞ NASIL ÖĞRENİLECEK?

EYT düzenlemesi kapsamında emekli olup, çalışmaya devam edenlerin maaşları, işverenleriyle yapacağı anlaşmaya bağlı olacak. Emekli olunca ne kadar aylık alacağınızı tarafından uygulamaya konulan 'emekli maaşı hesaplama robotu' ile hesaplayabilirsiniz.

PRİM Mİ KAZANÇ MI ETKİLİ?
Emekli aylığı hesabında çok primin mi çok kazancın mı etkili olduğu merak ediliyor. En önemli belirleyici, prime esas kazanç...

Prime esas kazancı yüksek olan, yani Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen brüt maaşı yüksek olan daha yüksek emekli aylığı alıyor.

EYT'ye tabi olanların maaşı da SGK'ya bugüne kadar bildirilen prime esas kazanca göre hesaplanacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli aylığı alacak.

3 AYRI HESAPLAMA
Düzenlemenin çıkmasının ardından emekli aylıkları hesaplanırken EYT'lilerin tüm çalışmalarına bakılacak. Maaş hesapları üç dönem olarak yapılacak. Hesaplamada her dönem için farklı formüller uygulanıyor.

Hem aylık bağlama oranları değişiyor hem de güncelleme rakamlarında farklılıklar bulunuyor. Buna göre 2000 yılı öncesi, 2000-2008 yılları arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere üç ayrı hesaplama yapılacak.

Bu durumda emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlar dikkate alınmış olacak. Üç döneme ilişkin farklı aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayıları nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alabilecek.

EYT düzenlemesinin Ocak ayında yürürlüğe girmesi, aynı ay içerisinde de başvuruların başlaması bekleniyor. Başvuru için ayın 1'i ile 30'u açısından bir fark bulunmuyor.

İlk maaş başvurudan sonraki ay hesaplanmaya başlıyor. Örneğin; Ocak ayında başvuracaksanız 1'inde de başvursanız, 30'unda da başvursanız Şubat'tan itibaren emekli aylığına hak kazanılıyor.

ŞARTLARI TAMAMLAYANLAR DİKKAT!
Eemeklilik dilekçesini yılbaşından önce mi yoksa sonra mı vermenin daha avantajlı olduğunun tespiti için o yıl emekli aylıklarına yapılan kümülatif zam oranı ile o yılın güncelleme katsayısının (o yılın TÜFE artış oranı+ülke büyümesinin yüzde 30'u) mukayese edilmesi gerekiyor.

Eğer emekli zamları güncelleme katsayısından fazlaysa yılbaşından önce başvuru yapılmalı, az ise Ocak ayı beklenmeli. Tabii bir de bekleyerek kaçırılacak emekli aylıklarının da hesaba katılması şart.

EYT'LİYE TAZMİNAT GARANTİSİ!

Emeklilikte yaşa takılanlar yasal düzenlemenin Meclis'e gelmesini heyecanla beklerken, hem çalışan hem işverenin yüzünü güldüren iki müjdeli haber geldi.

EYT'li olup da çalışmaya devam edenler için de normal çalışanlarda olduğu gibi 5 puanlık sosyal güvenlik prim desteği verilecek.

İşverenlere emeklilik hakkı kazananların kıdem tazminatını ödemesi konusunda Kredi Garanti Fonu aracılığıyla kredi desteği sağlanacak.

Beş puanlık indirimle işverenin maliyeti yüzde 19.5'a inecek Kıdem tazminatı için KGF'den uygun faizli kredi kullandırılmasına ilişkin ayrıntıları Hazine ve Maliye Bakanlığı belirleyecek. EYT yasası Meclis'ten çıkar çıkarmaz Hazine destekli kredi uygulaması da devreye alınacak.

EYT yasasıyla, emekli olanların işe devamı durumunda normal çalışanlara göre ortaya çıkan 5 puanlık prim farkı kaldırılacak.

Normal çalışan için sigorta primi brüt ücretin yüzde 37.5'i olup bunun yüzde 15'i çalışanın brüt maaşından, yüzde 22.5 işverence ödeniyor. Düzenli ödemede işveren payından yüzde 5 indirim yapılıyor.

İşverenin cebinden sigorta primi için brüt ücretin yüzde 17.5'i çıkıyor. Emekli çalışanda ise yüzde 7.5 çalışandan, yüzde 24.5 işverenden kesiliyor. Arada yüzde 7'lik bir fark oluşuyor. Beş puanlık indirimle işverenin maliyeti yüzde 19.5'a inecek.

EMEKLİLİK BEKLEYENLER DİKKAT!

EYT yasası öncesinde düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağını öğrenmek isteyen vatandaşların hizmet dökümlerinde kontrol etmeleri gereken belli başlı noktalar bulunuyor.

Bunlar arasında, eksik prim, çizelgede yanlışlık ya da kimlik bilgilerinin başkalarına ait olması gibi sorunların var olup olmadığı dikkatlice incelenmeli.

Primlerde yer alan k,ş,s harfleri de hizmet dökümünüz üzerinde dikkat edilmeli. Kontrollü, şüpheli, sahte ve paravan işyeri anlamlarına gelen bu harflere göre bazı şirketlerin primleri Sosyal Güvenlik Kurumu SGK'ya ödemediği tespit edilebiliyor. Sahte sigorta olması halinde hak kazanılmış olsa da hizmetlerin silinme tehlikesi bulunuyor.

EYT'DE KİMLER BORÇLANMA YAPMALI?

Masada hangi başlıklar var? EYT'de kimler borçlanma yapmalı? Hangi tarihe dikkat eden kazançlı oluyor? Hepsinin detaylarını A Haber canlı yayınına konuk olan ekonomist Muhammet Bayram anlattı.

Bakan Bilgin tarafından son aktarılan gelişmelere göre bir süredir gündemde yer alan prime takılma meselesi de çözüldü:

"Milyonlarca EYT'li var deniliyor. Rakamlar 5 milyondan 8 milyona kadar çıkıyor. Şu anda yaş şartını kaldırsak emekli olacak, prim gün sayısı ve hizmet yılı tutan 1.5 milyon insan var. 1.5 milyon dediğim rakam, haziranda aldığımız veri. Bu rakam yılsonu itibarıyla değişir. Bazı milletvekillerince 'prime takılanlar' gibi bir şeyin oluşacağı söyledi. Prime takılanlar olmayacak. Çünkü o günkü, 8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz; 5000 ve 5400. İki şartı kaldırmıyoruz: Prim gün sayısı ve yıl sayısı. Kadınlar için 20, erkekler için 25 şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler. Yani yaptığımız herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan değil."

Vatandaşımızın EYT'ye hazır mı? Buna bir bakmaları gerekiyor. e-Devlet üzerinden primlerinin tamam olup olmadığına bakması gerekiyor. 5 bin prim gün sayısını doldurması gerektiğinden dolayı çeşitli borçlanmalar var. Bundan önce uygulamalar üzerinden 'Ben ne zaman emekli olurum?' kısmına girip bakacaklar ve eğer gerekiyorsa bu borçlanmaları tamamlayacaklar.

Kanun çıkmadan önce 1 Ocak'tan önce yapmaları gerekir. Bir sonraki sene asgari ücret tutarı artacağı için bununla beraber borçlanma tutarları da artacak. Mesela 2000 öncesi borçlanırsa daha fazla emekli maaşı alır. Burada aylık bağlama oranları var. 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008'den sonrası var. 2000 öncesinde aylık bağlama oranları çok daha fazla. Kişilerin borçlanma imkanı varsa 2000 bin öncesine dikkat etmeleri gerekiyor.

Borçlanma imkanı varsa ve prim olarak ihtiyacı varsa bunu sistem üzerinden bakacaklar. Burada dikkat etmeleri gerekir. İşlenmemiş dosyaları olabilir, bununla ilgili hizmet döküm davası açabilirler. Burada borçlanma durumları varsa 1 Ocak'tan önce bunu yapmaları gerekir. Asgari ücret tahminlere en az yüzde 40 artacağı için borçlanma tutarları yükselecek hemen başvuru yapmaları gerekir. En azında bu bir sonraki döneme kalmasın.

Ne kadar fazla prim ödenirse o kadar fazla maaş alacak. Emeklilik hakkı olduktan sonra işveren emekli olamazsın' bunu diyemez. İşyeri zorunlu emeklilik yapamaz ya da çıkaramaz. Bu direkt olarak şahsa bağlı bir durumdur. Vatandaşlarımızın bu konuda rahat olsun, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edebilirler. Burada sigorta primleri yatmaya devam ettikçe maaşlar da yükselecek. Çalışmaya devam etmesi işçinin yararına bir durumdur.

Emeklilerini verdikleri anda kıdem tazminatını almakla mükellefler. İşverende bunu ödemek zorunda. Burada taksit söz konusu değil. Ama işçi ve işveren arasında bir anlaşma yapılabilir. Kıdem tazminatı için KGF'den destek verilecek. Daha bunların detayları tam belli değil ama seçenekler arasında var.

Seneye asgari ücret artacağı için tavan ücrette artacak. İşçi eğer seneye emekli olursa daha fazla kıdem tazminatı alacak. Ama işveren daha fazla kıdem tazminatı ödeyecek. Çalışanların bordrosu var. Burada çıplak maaş, yemek ücreti, ulaşım ücreti ve tüm unsurların burada olması gerekiyor. Biz buna giydirilmiş ücret diyoruz. Yargıtay kararı var. Fazla mesai rutin hale geldiyse bunun o giydirilmiş ücrete eklenmesi lazım. Eğer bir kişi 10 bin lira brüt ücret alıyorsa giydirilmiş ücret 11 bin üzerinden olabilir. Bunu 10 yıl farz edelim 100 bin değil de 110 bin alacak. Burada işçinin 10 bin kaybı olur.

O yüzden bunu önemli bir şekilde önce eksik primler tamamlanmalı daha sonra bordrolara bakılmalı. Giydirilmiş ücret doğru mu mutlaka bakılmalı. Bu çünkü kıdem tazminatı hesaplamalarında dikkat alınacak bir unsur."