Erken emeklilik müjdesi geldi ve 18'den 45'e çıktı! Anında 36 ay erken emekli yapan meslekler açıklandı!

Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde erken emeklilik fırsatı tanınan 18 mesleğe yenileri eklendir. SGK erken emeklilik hakkı tanınmış 18 meslek grubu 45'e çıkartıldı. Türkiye'de SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur sistemleri üzerinden aylık ödemeler yapılıyor. Uzun yıllar üretim ekonomisine katkı sunan vatandaşlar 3 kurumdan biri üzerinden emekli olmak için büyük çaba sarf ediyor. Binlerce vatandaş prim şartını yerine getirip yaş engeline takılırken, binlerce vatandaş ise yaş şartını yerine getirmesine rağmen prim eksiği nedeniyle emekli aylığı alamıyor. Bazı vatandaşlar askerlik borçlanması, bazı vatandaşlar doğum borçlanması yaparak emeklilik süresini erkene çekiyor. Erken emekli olabilmenin bir diğer yolu da yıpranma payı... Peki, yıpranma payı kimleri kapsıyor?

SGK Yıpranma Hakkı Nedir?

5510 sayılı Kanun çerçevesinde meslek grupları risk gruplarına göre kategorize edildi. Yapılan yeni kategori sistemi sayesinde meslek gruplarının taşıdığı risklere göre gruplandırıldı. Yeni gruplandırma kapsamında eskiden çok riskli sınıfta olan 18 meslek grubuna yenileri eklendir. 27 yeni meslek grubunun eklenmesiyle birlikte çok riskli sınıftaki meslekler 45'e çıktı. Bu meslek gruplarının çok riskli olması nedeniyle yıpranma hakkı adı altında özel bir hak tanınmıştır. Yıpranma hakkı, çok riskli meslek gruplarında çalışan kişilerin, taşıdığı risklere bağlı yaşadıkları yıpranmaya karşı ek prim gün sayısı kazanmasıdır. Yani çok riskli meslek grubunda çalışan bir sigortalının 1 yılda 12 aylık olan sigorta prim ödeme gün sayısına 60 ile 90 gün aralığında ilave yapılıyor.

Yıpranma hakkı çerçevesinde yıllık prim gün sayısına eklenecek gün sayısı, meslek gruplarına göre değişkenlik gösteriyor. Buna göre yıpranma hakkıyla yılda 60 ile 90 gün ilave prim gün sayısı kazanılıyor. SSK emeklilik şartları kapsamında belirlenmiş olan 15 yıllık hizmet süresi göz önüne alındığında 900 güne kadar çıkan bir erken emeklilik hakkı ortaya çıkıyor.

Emeklilik Yaşı Düşürüldü

SGK tarafından yıpranma hakkı sınıflandırmasına giren sigortalılar için belirlenmiş olan emeklilik yaşı koşulu içinde indirim yapıldı. Bu düzenleme ile birlikte çok riskli grupta bulunan sigortalılar için emeklilik yaşı 2.5 yıl düşürüldü. Buna göre normal şartlarda emeklilik yaşı 52 olan sigortalıların yeni emeklilik yaşı koşulu 49.5 oldu.

Yıpranma Hakkından Nasıl Yararlanılır?

Erken emeklilik hakkı tanıyan yıpranma hakkından faydalanabilmek için sigortalıların ek bir başvuruda bulunmalarına gerek bulunmuyor. Çok riskli olarak belirlenen mesleklerde çalışan sigortalılar için SGK tarafından otomatik olarak uygun olan meslek grubuna göre emekliliğine eklenecek gün sayısı hesaplanmaktadır. Buna göre SGK tarafından çok riskli meslek gruplarında çalışan kişilerin emeklilerine en az 60 gün, en çok 90 gün olarak yıllık bazda ekleme yapılıyor. Madencilik ve yeraltı işleri meslek grubunda çalışan sigortalılar için ise yıpranma hakkı kapsamında emekliliklerine eklenecek gün sayısı 180'dir. Böylelikle aşırı yıpranma ve yüksek risk teşkil eden meslek gruplarında erken emeklilik imkanı oluştu

YIPRANMA PAYI NASIL HESAPLANIYOR?

Örneğin yıpranma payı hakkına sahip olan mesleklerde çalışana çalıştıkları her yıl için ilave 90 gün fiili hizmet zammı veriliyorsa, 12 ay çalışan bir personel, 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor. Buna göre, normalde her yıl emeklilikte 360 gün olarak kabul edilirken, fiili hizmet zammı kapsamındaki mesleklerde her yıl 360 güne ilave olarak 60 ile 180 gün arasında değişen oranlarda prim ödeme gün sayısı ilave ediliyor. Yani, normal bir işte çalışanın emekliliğinde yılda 360 gün dikkate alınırken, fiili hizmet zammı kapsamındaki işlerde 420 ile 540 gün arasında prim ödeme günü dikkate alınıyor.

SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YIPRANMA HAKKI NE ZAMAN VERİLECEK?

İnsan sağlığına ilişkin işlerde çalışanlara tanınan FHSZ hakkı, 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmalara uygulanacak. Çalıştıkları her 360 güne karşılık, 60 gün ilave edilecek.

FHSZ'den yararlanabilecek sağlık meslek mensupları için 45 başlık altında meslek kodu belirlendi. Ancak, meslek kodu listesinde yer almayan, fakat kanuna göre sağlık mesleği olduğu kabul edilen meslekler için ise Sağlık Bakanlığı'ndan görüş alındıktan sonra gerekli işlem yapılacak.

Örneğin, bir personelini eczane kalfası olarak çalıştırdığını beyan eden eczacı, bu personelin eğitim sertifikası veya kurs bitirme belgesini ekleyerek SGK'ya başvuracak. SGK onaylarsa bu kişinin sigorta bildirimleri "Eczane hizmetleri teknikeri" olarak yatırılacak.

Sağlık meslek mensubu sayılmakla birlikte halen Yükseköğretim Kanunu uyarınca görev yapanlar da insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmaları şartıyla FHSZ'den yararlanabilecekler.

ASKERİ SAĞLIK PERSONELİ

Askeri hastanelerde çalışırken Sağlık Bakanlığı'na ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi'ne devredilen personelin durumuna da açıklık getirildi. Bu personelden, aylıklarını 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na göre almaya devam edenler, TSK mensuplarında olduğu gibi her 360 güne karşılık 90 gün FHSZ elde edecekler. Aylıklarını 926 sayılı kanun kapsamında almayan personel ise diğer sağlık çalışanları gibi 360 güne karşılık 60 gün FHSZ kazanacak.

İHTİYAT PİLOTLARI İÇİN YIPRANMA HAKKI

Bu kapsamda, orduda görev yaptıktan sonra özel havayolu şirketlerine geçmiş olan pilotlar, ayda en az 3 gün F-16'larla uçuş pratiği yaparak savaş durumunda görev yapmak üzere hazır tutulacak.

Genelgeye göre, emeklilik ve yaşlılık aylığı alanlar hariç ihtiyat pilotları, Türk Silahlı Kuvvetleri personeline uygulanmakta olan FHSZ'den yararlanacaklar. Bu kapsamda görev yaptıkları sürelere 4'te 1 oranında ilave edilecek.