BİNLERCE ESNAF BEKLİYOR
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken tarafından yapılan açıklamalar sonrasında özellikle 2000 yılı öncesinde esnaf ve sanatkarların emeklilik konusunda çile yaşadıkları ve büyük bir heyecanla emekli olmayı bekledikleri ifade edildi. Binlerce esnafın mağduriyetleri sonucunda beklentiye girdikleri belirlendi.
Yasal düzenlemenin çıkması ile birlikte binlerce esnafın mağduriyetlerinin son bulabileceği ifade edildi. Bağkurlu esnafın ve sanatkarın asıl beklentisi vergi ve oda kayıtlarına bakılarak son kez de olsa bir geriye dönük borçlanma imkanının verilmesi olarak ifade edildi.
YASADA SIRALANIYOR
Sigortalıların borçlanma yapabilecekleri süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41. Maddesi ile düzenlenmiştir.
1) Kanunlar gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri toplu ödeme ile satın alabiliyor.
2) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri toplu olarak ödemek mümkün.
3) Emekli sandığına tabi çalışanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri borçlanılabiliyor.
4) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim
süreleri borçlanılarak emeklilik hesabında kullanılıyor.
5) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri de borçlanılabiliyor. Normal staj ve çıraklık süreleri ise borçlanılamıyor
6) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri de borçlanılarak emeklilik hesabında kullanılıyor.
7) Grev ve lokavtta geçen süreleri de borçlanmak mümkün.
8) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri borçlanılıyor.
9) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri borçlanma imkanları bulunuyor.
10) 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri borçlanmaları mümkün.
Böylece part-time çalışanlar, 30 günden az çalışması olanlar, ücretli öğretmenler bu süreleri borçlanarak 30 güne tamamlayabiliyor.
11) Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı, sigortalının kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde borçlanma hakları bulunmaktadır.
12) Yurtdışında çalışanlar bu süreleri, yurtdışında bulunan kadınlar ise 18 yaşından sonra geçirdikleri süreleri borçlanarak emeklilik hesabında kullanabiliyor.
FIRSATI KAÇIRMAYIN
Yasalarımız geçmiş yıllarda çalışılmayan dönemler için geriye dönük ödeme imkanı tanımıyor. Ancak bazı istisnalar ile toplu ödeme yaparak bu günleri satın almak mümkün olabiliyor. Böylece yıllarca çalışmadan toplu ödeme ile erken emeklilik de sağlanıyor. Çalışanların emekli olabilmeleri için belli gün sayısında prim ödemesi gerekiyor.
Bunun yanında yaş ve yıl şartını da yerine getirmeleri lazım. Bazı sigortalılar, yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için gereken prim gününü dolduramıyor. Bu sigortalıların emekli olması için sistem askerlik, doğum borçlanması gibi imkanlar da sunuyor.
YÜZDE 60 RAPOR GEREKİR
Doğuştan engelliyim. Çalışma gücünü yüzde 60 oranında kaybedenlerin malullük aylığına bağlanabileceği belirtiliyor. Başvuru yapsam emekli olabilir miyim? Saim KELEŞ
Çalışma gücünün yüzde 60'ını sigorta olduktan sonra kaybedenler tam teşekküllü bir hastaneden alacağı raporla ve bu raporun SGK sağlık kurulu heyeti tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda onaylanması ile maluliyet aylığına bağlanabilmektedirler. Ancak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünü yüzde 60 kaybedenler maluliyet aylığından faydalanamaz.
Siz doğuştan engeliniz veya hastalığınızdan dolayı malulen emekli olamazsınız. Ancak doğuştan engel durumunuzdan başka daha sonra oluşan hastalık varsa ve bu çalışmaya engelse bu ayrı. Ayrıca vergi indiriminden faydalanıp alacağınız engel oranına göre daha erken ve daha az prim ödeyerek engelli emeklilik şartlarından faydalanma imkanınız var..