Milyonlarca çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatı konusunda ise çalışanların bazı hakları bulunuyor. Bu haklardan en önemlisi ise istifa edilmesi durumunda kıdem tazminatı alınması. 9 Eylül 1999'dan önce çalışmaya başlayanlar 3.600 gün primle kıdem tazminatı alabilirken, bu tarihten sonrası için şartlar daha ağır. 1999 sonrası emekli olanlar için bu yıl 7 bin prim günü dolmaya başladı.
SGK'DAN YAZI ALMAK ŞART
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup, 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartını tamamlayarak yaşın dolmasını bekleyenler, SGK'dan "Emeklilik hakkı elde etmiştir" yazısı alarak işverene verip istifa ederse, kıdem tazminatı alabiliyor. 8 Eylül 1999'dan sonra işe başlayanlar için aynı şartlar maalesef geçerli değil. Bu konuda hata yapılıyor.
İSTİFA DURUMUNDA KIDEM TAZMİNATI
İstifa edenlere kıdem tazminatı ödenmesi konusunda uygulanan ilk düzenleme haklı gerekçe ile işten ayrılması. Bu kapsamda bir işyerinde bir yıldan uzun çalışan personeller haklı ve kanıtlanabilir nedenlerle işten ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı alabilirler. Bu şekilde kıdem tazminatı almak için ise kanıt olması önemli bir nokta.
İkinci şekilde yapılan kıdem tazminatı ödemeleri ise bir işyerinde uzun yıllar çalışanlara sağlanan istifa etmeleri durumunda da kıdem tazminatı hakkı. Bu kapsamda yapılan ödemelere ilişkin Posta Yazarı Ekrem Sarısu'nun bir soruya yönelik açıklaması şu şekilde;
27 yaşındayım. İlk defa 2010'da SSK girişim oldu. 3600 günde kıdem hakkım var mı? Yoksa ne zaman alabilirim?
İlk defa 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanların 3600 günle emeklilik hakları olmadığı için, 3600 günle kıdem tazminatı alma hakları da yok. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için priminizi 7200 güne tamamlamanız gerekiyor.
1999'DAN SONRA DURUM
15 yıl ve 3600 günün dışındaki istisna ise 25 yıl ve 4500 gün şartıdır. Bir başka deyişle 8 Eylül 1999'dan sonra ilk kez sigorta girişi olanların en az 4500 gün primi ve ilk sigorta tarihinden sonra 25 yıl geçmiş olacak. (Aynı işyerinde olması gerekmiyor.) Bu durumdaki işçiler, çalıştıkları yerde 1 yılı tamamladıysa istifa etmeleri halinde kıdem tazminatına kavuşur. İşveren bu işçiye kıdemi ödemek zorunda.
KIDEM NASIL HESAPLANIR?
Her 1 yıllık çalışma karşılığında 1 aylık brüt ücret tutarında tazminat alınıyor. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil ediliyor. Tazminat hesabında ücretin yanı sıra düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatler de (yol parası, yemek parası, düzenli ikramiye gibi) dikkate alınıyor.
İŞYERİ TAŞINIRSA
Çalışmakta olduğu işyeri, bir belediye (büyükşehirlerde büyükşehir belediye) sınırını aşacak şekilde taşınırsa, işçi ile işveren arasında var olan hizmet sözleşmesinde aksi yazmıyorsa işçi yeni adrese gitmek zorunda değil. Bu durumda da hizmet sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değiştirildiği için işveren, işçilerine kıdem tazminatı ödemek zorunda. Başvuru 6 işgünü içinde yapılmalı.
DOĞUM YAPANLAR
İşten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçinin tazminat hakkı yok. Yasal düzenleme açısından hamilelik veya doğum nedeniyle işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiğinden, bu nedenlerle işten ayrılan işçi tazminat haklarından vazgeçmiş sayılıyor.
KAYNAK: Posta
