Emekli maaşları ile ilgili yeni gelişmeler yaşanıyor. Normal şartlarda yasaya göre; 'memur emeklileri dışındaki' emeklilerin yani SSK, Bağkur emeklilerinin maaşına, üçüncü kişilere (banka gibi) olan borcu nedeniyle haciz konulabilmesi için borçlu emeklinin izninin, rızasının (muvafakatinin) olması gerekiyor. Detaylar takvim.com.tr'de
HEMEN İTİRAZ EDİLMELİ
Emekli maaşına haciz konulamayacağıyla ilgili Yargıtay kararları mevcut. Rızası olmadan maaşı haczedilen emeklinin bankadan, 'Haciz konulan maaş benim emekli maaşımdır' şeklinde bir yazı alarak icra dairesine götürüp itirazda bulunması gerekiyor. Kanun yalnızca Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) nezdinde doğacak alacakların muvafakatname olmadan haczine izin veriyor. Üstelik bu haciz miktarı maaşın dörtte birini (yüzde 25) geçemiyor.
BANKA BLOKE EDEMEZ
Bazı durumlarda, bilhassa kredi kart borçlarında eğer aynı bankadan maaş alınıyorsa ilgili banka maaşın tamamını bloke edebiliyor. Ancak bankanın böyle bir hakkı ve yetkisi bulunmuyor. Borçlu ve ailesinin geçinmeleri için gerekli miktar düşüldükten sonra haciz yapılması gerekiyor. Birden fazla haciz var ise sıraya konuyor. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemiyor.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZ GELİR Mİ?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'un 93'üncü maddesi gereğince bu durum, sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez şeklinde belirlenmiştir. Daha fazla bilgi almak için http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060616-1.htm linkini tıklayabilirsiniz.
Bu maddeye göre belirtilenleri kısaca emekli maaşının haczedilmesi, yasalara göre emekli olan kişinin onayı alınmadan mümkün değildir şeklinde özetleyebiliriz. Peki, hangi durumlara haciz işlemi gerçekleştirilebilir?
HANGİ DURUMLARDA HACİZ GERÇEKLEŞİR?
Yasalara göre emeklinin onayı olmadan emekli maaşına haciz getirilemez. Ancak emekli maaşına haciz gelmesi ile sonuçlanan durumlarda mevcuttur. Buna göre yine 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'un 88 maddesine göre Sosyal Güvenlik Kurumu'nun emekliden prim, Sosyal Güvenlik Destek Primi gibi alacakları varsa haciz edebilir.
Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarını düzenleyerek Sosyal Güvenlik Kurumu'na borcu olan ve emekli aylığı bağlanmış olanların, maaşlarının dörtte birini haczedebilir. Böyle bir durumla karşı karşıya kalındığında haczedilecek maaş miktarı emekli maaşının yüzde 25'ini geçemez.
Aynı zamanda nafaka borçları dışındaki bir nedenden dolayı emekli maaşı haczedilemiyor.
"İcra ve iflas kanunu emekli maaşlarına kısmi olarak hazce karar vermiştir"
Sosyal güvenlik hukukunda ise olayın farklı olduğunu belirten icra uzmanı Çakı, "İcra ve iflas kanunu emekli maaşlarına kısmi olarak hacze karar vermiştir fakat 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre çok farklıdır. Sosyal güvenlik hukuku, sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödeneklerinin haczedilmesini yasaklamıştır. Kanun sadece bununla kalmayarak sigortalıların ve onların geride kalan eş, çocuk, ana ve baba gibi hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri koruma altına alınmıştır. Haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, icra müdürü tarafından reddedilmesi gerekmektedir. Bunun tek istisnası ise borçlunun ben bu borcu ödemek istiyorum maaşımdan kesilebilir demesidir" diye konuştu.
"Haczi yasak olan maaşınızın kesintiye uğradığını şikayet edebilirsiniz"
Emekli maaşınıza haciz geldiği takdirde kanuna aykırı olarak haciz kesintisi yapıldığını ve bu kesintinin sonlandırılmasının mümkün olduğunu belirten Çakı, "Haciz kesintisi koyan icra müdürlüğüne başvurarak, 5510 sayılı kanunun uygulanmasını talep edin. Büyük ihtimalle talebiniz cevap bulacaktır. Bulmadığı takdirde ise icra tetkik merciine başvurarak, haczi yasak olan maaşınızın kesintiye uğradığını şikayet edebilirsiniz. İcra tetkik hakimi sizin şikayetinizi inceleyecek, maaşınızdaki haczin kaldırılması kararı verecektir" ifadelerini kullandı.
Hangi durumda kesinti olur?
Devlet kurumuna borçlu olmanız (vergi borcu, idari para cezası gibi...) ve bu borcun icra takibine düşmesi sonucunda aylığınıza 1/4 oranında (yüzde 25) kesinti uygulanır.
Nafaka borcunuzun olması ve dava edilmeniz durumunda emekli maaşınız nafaka bedelinden azsa maaşınızın tamamına el konulabilir.
Muayene ücretleri, reçete ve ilaç katılım payları maaşınızdan kesilir. Muayene katılım paylarını e-Devlet'ten sorgulayabilirsiniz.
Dernek aidatları nedeniyle de maaşta eksilmeler olabilir.
Dernek aidatları yılda bir kez ve şubat ayında kesiliyor.
Banka kredi kartı ve kredi borcu nedeniyle maaş azalabilir.
