Popüler Mahkeme

Anayasa Mahkemesi (AYM), TBMM'deki görüşmeleri sırasında uzun tartışmaların yaşandığı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu'ndaki, Adalet Bakanı'na yetkiler tanıyan düzenlemelerin bazılarını iptal etti. Twitter'ın kapatılmasına iptal kararını verdikten sonra açıklamak için bir hafta bekleyen Anayasa Mahkemesi'nin önceki gün de, kamuoyunun yakından izlediği Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu'ndaki hükümlerin iptal istemlerini görüşüp karara bağladığı ortaya çıktı. Twitter'da bir de hesap açan AYM aldığı kararları da buradan duyurmaya başlayınca bir anda onbinlerce takipçiye ulaştı. AYM, aldığı tartışmalı kararlarla bir anda tüm Türkiye'nin en çok konuştuğu kurum olmayı başarırken bir sosyal medya fenomenine de dönüştü. Gündemine aldığı her iptal başvurusunu internet sitesinden duyuran AYM, kamuoyunun sonucunu merakla beklediği HSYK Yasası ilgili CHP'nin yaptığı başvuruyu "gizlice" yaptığı toplantıda ele aldı. Toplantı sonunda iptal edilen düzenlemelerden bazıları şöyle:

ÜYELERİN DAİRELERİNİ BELİRLEME YETKİSİ: HSYK Kanunu'nda yapılan değişiklikle, üyelerin, Kurul'un hangi dairesinde görev yapacaklarını belirleme yetkisi Adalet Bakanı'na tanınmıştı. Aynı maddede, Dairelerin başkanlarının kendi üyeleri arasından belirlenecek iki aday arasından HSYK Genel Kurulu'nca seçilmesine ilişkin düzenleme yer alıyordu. AYM bu düzenlemeyi iptal etti.

TEFTİŞ KURULU DÜZENLEMESİ: Yüksek Mahkeme, "HSYK Teftiş Kurulu Başkanı ve başkan yardımcılarının Adalet Bakanı tarafından atanması" ile , "Kurul müfettişlerinin Birinci Daire tarafından önerilip HSYK Genel Kurul'nca atanmaları"na ilişkin düzenlemeleri Anayasa'ya aykırı buldu. Tetkik hakimlerinin belirlenmesine ilişkin hüküm de iptal edildi.

BAŞKANA GÖREV VERİLEMEYECEK: Mevcut düzenlemede, Adalet Bakanı'nın HSYK Teftiş Kurulu Başkanı ve başkan yardımcılarına yasada sayılanların dışında görev verilmesini düzenliyordu. AYM bu düzenlemeyi, hukuk devleti ilkesine aykırı buldu.

BLOK OYA İPTAL: HSYK Kanunu'na göre hakimler ve savcılar, Kurul'a kendi aralarından üye seçimi yaparken seçilecek üye sayısı kadar aday için oy kullanabiliyordu. Yüksek Mahkeme bu düzenlemeyi iptal etti.

HSYK'YA DOKUNULMAZLIK: Adli Kolluk Yönetmeliği'ne ilişkin bildiriden sonra HSYK üyelerinin suç işlemeleri halinde nasıl soruşturulacakları tartışma konusu olmuştu. Bu nedenle de HSYK Kanunu'na, Kurul üyeleri ile ilgili soruşturma yaptırma konusunda Adalet Bakanı'na yetki tanıyan hükümler eklenmişti. AYM, bu düzenlemeyi de iptal ederek HSYK üyelerinin disiplin ve adli suçlarının soruşturulmasını zorlaştırdı.

ATAMALARA NAFİLE DURDURMA: AYM, HSYK'ya yeni müfettiş ve tetkik hakimlerinin nasıl alınacağını düzenleyen hükmün yürütmesini de durdurdu. Ancak Kurul'a geçen hafta içinde yeni müfettiş ve tetkik hakimi alındığı kararın, mevcut müfettiş ve hakimler açısından önemi bulunmuyor.

GÖREVE SON VERMEYE İPTAL: HSYK Kanunu'nun en önemli yeniliklerinden biri, yasa yürürlüğe girdiği tarihte Kurul'da üyeler dışındaki tüm çalışanlarının görevlerinin sona ermesini düzenleyen geçici hükümdü. AYM, geçici madde olduğu için yaptırımı kalmayan bu düzenlemeyi de Anayasa'ya aykırı buldu.

KABULLENMEK MÜMKÜN DEĞİL

Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) düzenlemesine ilişkin verdiği kısmi iptale AK Parti'den sert tepki geldi. Muhalefet ise kararı doğru bulduğunu açıkladı.

BAŞBAKAN YARDIMCISI BEŞİR ATALAY: Anayasa Mahkemesinin iptaline elverecek sorunlu maddeler temizlenmişti. Hatta Cumhurbaşkanımız da onları inceletmişti ve Anayasa aykırılığı olabilecek hususlar temizlenmişti. Cumhurbaşkanımız da o gönül rahatlığı içinde bildiğim kadarıyla imzalamıştı yasayı. Dolayısıyla şimdi ne buldular bilmiyorum.

AK PARTİ GRUP BAŞKANVEKİLİ MUSTAFA ELİTAŞ: Biz çıkardığımız her yasanın Anayasa'ya uygun olduğu kanaatindeyiz. Uymak zorundayız ama her türlü karara da saygı duymak zorunda değiliz.

TBMM ANAYASA KOMİSYONU BAŞKANI BURHAN KUZU: Teftiş için müfettişlerin görevlendirme meselesinde sayın Bakana işi başlatma noktasında tanınan bir yetki vardı, burayı iptal etmiş. Biz aslında Anayasada teftiş işlerini kurula verdik ama başlangıç olarak Adalet Bakanı'nın işin içinde olması şık ve doğru olurdu. Bunu kabullenmek mümkün değil.

CHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI SEZGİN TANRIKULU: Yasa değişikliği gündeme geldiğinde, HSYK'yı Adalet Bakanlığı'nda bir genel müdürlük, mesela Çağlayan Adliyesi'ni de bölge müdürlüğü haline getirdiklerini söylemiştim. Bundan dönülmüş oldu.

CHP GRUP BAŞKANVEKİLİ AKİF HAMZAÇEBİ: AYM kararıyla Adalet Bakanı istediği kişi soruşturma istediğini soruşturmama gibi çok keyfi oyarak kullanabilecek yetkileri kullanamayacaktır. İptal kararı, hükümetin hukuksuzluğuna, Anayasa tanımazlığına ders verir nitelikte bir karardır.

CHP GAZİANTEP MİLLETVEKİLİ ALİ SERİNDAĞ: Hukuk açısından memnuniyet verici bir karar.

MHP GRUP BAŞKANVEKİLİ YUSUF HALAÇOĞLU: Yapılan düzenleme kuvvetler ayrılığını ortadan kaldıran bir nitelik taşıyordu. Hukuku siyasallaştıran bir nitelik taşıyordu çıkarılan yasa. Bundan dolayı Anayasa Mahkemesi'nin aldığı karar doğru.

MHP ANKARA MİLLETVEKİLİ ÖZCAN YENİÇERİ: Anayasa Mahkemesi vermesi gereken bir kararı vermiştir. Aksi bir karar vermesi durumunda mahkeme kendi amacına ve kuruluş felsefesine aykırı hareket etmiş olacaktı. Biz hukukçu değiliz ama düzenlemelerin Anayasa'ya aykırı olduğu açıkça ortadaydı.

YIKIN, YERİNE AVM İNŞA EDİN

AYM'nin verdiği iptal kararı Twitter'da geniş yankı buldu. İşte o yorumlar:
HÜKÜMETİN yeni icraatı şu olabilir: Gezi Parkı'nı yıkıp yerine AYM yapacağız.
AKP'yi kapatmadığı için laik elitin nefret ettiği AYM şimdi Beyaz Türkler için kahraman oldu.
AYM bu kararı ile HSYK'yı Pensilvanya'ya tekrar bağladı.
AYM ergenliğe mi girdi? Bi karşı gelmeler bi terslenmeler falan?
SON Dakika: AYM yanlışlıkla vapur seferlerini iptal etti.
KİM derdi ki; Özal döneminden beri 'gerici' diye suçlanan AYM Başkanı Haşim Kılıç 'özgürlük savunucusu' ve teminatı olarak görünecek. MECLİSTE muhalefet yapan parti olmayınca, muhalefeti AYM devraldı.

ANLAŞILMAZ

Kanunun görüşülmesi Anayasa Mahkemesi gündeminde yoktu. Demek ki gündeme alınmasını sağlayan başka şeyler oldu. AYM'nin kararları geriye yürümez. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten bu yana yapılan değişikliklerin eski haline gelmesi söz konusu olmayacak. Dolayısıyla görevden alınanların tekrar görevlerine dönemeyecek. Anayasaya aykırı olmayan maddeleri yorumla Anayasa aykırı bulmuştur. Ben 20 yıl şartının nasıl Anayasa aykırılı bulunduğunu anlamış değilim. Ama gereğiyle izah edecekler, biz de anlamış oluruz.

ANAYASA KUŞU

Twıtter kararı kamuoyunda tepkilere neden olan Anayasa Mahkemesi, kendi adıyla da twitter hesabı açtı. Mahkeme'nin resmi internet sayfasına da twitter hesabına erişim için link konulunca, takipçi sayısı bir anda artmaya başladı. Sabah saatlerinde 3 binlerde olan takipçi sayısı akşam 50 bini geçti. AYM, twitter hesabından gündemindeki yasa iptal davaları ve sonuçlarını duyurmaya başladı. Hesaptan ayrıca Başkan Haşim Kılıç'ın açıklama özetlerinin de duyurulacağı belirtildi.

BTK YETKİSİNE TIRPAN

Anayasa Mahkemesi'nin önceki verdiği iptal kararlarından bir başkası da internet dünyasını yakından ilgilendiriyor. Mahkeme, Anayasa Mahkemesi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTK) elektronik haberleşme sektörüyle ilgili kişisel verilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi veren kanun hükmünü iptal etti. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun başvurusunu esastan inceleyen Yüksek Mahkeme, kanunun bu maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline hükmetti. İptal hükmü, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek.