Mahkeme Balbay'a 5 bin lira tazminat ödenmesine hükmetti. Haberal'ın bu yönde bir talebi olmadığından tazminat kararı çıkmadı. Karar, halen tutuklu olan BDP milletvekilleri içinse tahliye umudu doğurdu.
Ergenekon Davası'nda haklarında mahkumiyet kararları verilen Mustafa Balbay ile Mehmet Haberal geçen yıl, "Adil yargılanma haklarının ihlal edildiği", "Uzun süre tutuklu kaldıkları" ve "Yasama dokunulmazlığı haklarının ihlal edildiği" iddialarıyla bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuşlardı. Her iki milletvekili de bu üç nedenle haklarının ihlal edildiğinin tespitini istemişlerdi. Balbay aynı zamanda tazminat talebinde de bulunmuştu.
SİYASİ FAALİYET HAKLARI İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, Balbay ve Haberal'ın başvurularını dünkü oturumunda ele aldı.
Bölüm, Balbay ve Haberal'ın, başvurularını incelerken Anayasa'nın 67'nci maddesinde tanımlanan "Seçme seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı" ile Anayasa'nın 19'uncu maddesindeki, "Tutuklanan kişilerin, makul süre içinde yargılanmayı ve soruşturma veya kovuşturma sırasında serbest bırakılmayı isteme hakları vardır. Serbest bırakılma ilgilinin yargılama süresince duruşmada hazır bulunmasını veya hükmün yerine getirilmesini sağlamak için bir güvenceye bağlanabilir" haklarını birlikte değerlendirdi.
Bu değerlendirme sonucunda her iki vekil için de "Seçilme hakkının ihlal edildiği" ve "tutukluluklarının makul süreyi aştığına" karar verdi.
Bölüm, her iki isim için de "Tutuklulukta geçen süreleri nedeniyle temsil görevinin olumsuz etkilendiği ve bu kadar tutukluluk süresinin özellikle siyasi faaliyette bulunma hakkını kısıtladığı için orantısız olduğu" değerlendirmesini yaptı.
Mahkeme bu kararıyla "Milletvekili olan bir kişi bu kadar tutuklu kalırsa siyasi faaliyette bulunma hakkı ihlal edilmiş olur" demiş oldu.
BALBAY'A 5 BİN LİRA TAZMİNAT
Kararın kamuoyuna yansımasından sonra Balbay'ın tahliye edilebileceğine yönelik değerlendirmeler yapıldı. Ancak Anayasa Mahkemesi 1'inci Bölümü, hak ihlalinin tazminat ödenerek giderilmesi yolunu seçerek bu yöndeki tartışmaların da önünü kesti. Bölüm, Balbay'ın tazminat talebini değerlendirerek 5 bin lira tazminat ve 2 bin 812 lira yargılama giderleri ödenmesine hükmetti. Haberal tazminat talebinde bulunmadığı için kendisine sadece 2 bin 812 lira tazminat ödenmesi yönünde karar alındı.
Bölüm'ün, tahliye yerine tazminat kararı vermesinde, Ergenekon davasının kararının 5 Ağustos'ta açıklanmış olması etkili oldu. Bölüm, Haberal'ın bu tarihten sonra tahliye olarak milletvekili yemini edip siyasi faaliyette bulunmaya başladığını, hak ihlalinin bu yolla kesildiğini belirledi. Bölüm, Balbay'ın hak ihlalini kesen işlemin ise İstanbul 13'üncü Ağır Ceza Mahkemesi'nin 5 Ağustos'ta açıkladığı mahkumiyet kararı olduğunu belirledi.
BDP'LİLER İÇİN UMUT
Anayasa Mahkemesi'nin kararı, halen "tutuklu" konumunda bulunan BDP milletvekilleri içinse tahliye umudu oldu. Çünkü Anayasa Mahkemesi Balbay için tahliye kararı vermezken, hakkındaki mahkeme kararının açıklanmış ve konumunun "hükmen tutuklu" hale gelmiş olmasını dikkate aldı.
BDP milletvekilleri içinse yargılandıkları KCK davalarında halen "tutuklu sanık" sıfatıyla yargılanmaktalar. Karar BDP'li vekiller için doğrudan tahliye yolunu açmıyor. Anayasa Mahkemesi'nin bu milletvekillerinin başvurularını da karara bağlaması gerekiyor. Anayasa Mahkemesi, BDP'lilerin başvurularını KCK davalarında karar açıklandıktan sonra görüşürse BDP'liler de "hükmen tutuklu" olacaklarından sadece tazminat alabilecekler. Tahliye kararı çıkabilmesi için Anayasa Mahkemesi'nin bu milletvekillerinin bireysel başvurularını KCK davası sonuçlanmadan karara bağlaması gerekiyor.
AK PARTİ İLK DEĞERLENDİRMELER
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, düzenlediği basın toplantısında gündeme dair soruları yanıtladı.
Anayasa Mahkemesi'nin Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal'ın adil yargılama ve uzun tutukluluk süreleriyle ilgili yaptığı itirazı haklı bulmasını değerlendiren Çelik, "Karara saygı duyarım. Gereği neyse hukuk devletinde bu yapılır" dedi.
CHP'DEN İLK DEĞERLENDİRME
CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran ise konuyu Twitter hesabından değerlendirdi. Oran şu ifadeleri takipçileri ile paylaştı:
"Anayasa Mahkemesi Balbay'ın itirazı üzerine verdiği karar ile Türkiye'de insan hakları ihlalini açıkça teşhir etti. Bu kadar uzun süren bir tutukluluk hali, adil yargılanmayı aşar, tedbir değil cezalandırma anlamına gelir, bir insan hakkı ihlalidir. Özel Yetkili Mahkemelerin yaptığı bu hak ihlalinin bu şekilde kabul edilmesi ÖYM'lerin nasıl mahkemeler olduğunu da gösteriyor. Biz Balbay'ın sonuna kadar da yanındayız, bu ülkede kimse böyle haksızlıklara, zulme uğramasın diye mücadele ediyoruz."
