F16’dan ders aldık FX yerli olacak

Savunma Sanayi Müsteşarı Demir, geleceğin ‘yerli ve milli’ savaş uçağı FX’i anlattı. Demir “F-16’lardan ders aldık, tam teknoloji transferi vermeyenle işbirliği yapmayacağız. Geç kaldık ama uçak yapmayı öğreneceğiz” dedi.

takvim.com.tr

Giriş Tarihi :22 Mart 2016 , 00:00 Güncelleme Tarihi :23 Mart 2016 , 01:52

Savunma Sanayi Müsteşarı Prof. İsmail Demir, Türkiye'nin 'yerli ve milli' olarak yapacağı geleceğin savaş uçağı projesi FX'i ve teknoloji destekçisi İngiliz BAE Systems'le yürütülen görüşmeleri anlattı:

F16'DAN DERS ALDIK:
Star gazetesinden Mustafa Kartoğlu'nun haberine şöyle; Hava Kuvvetleri'nin F16'lardan sonra kullanacağı bir uçağa ihtiyacımız vardı. F35'ler bombardıman uçağı, savaş uçağının yerini tutmuyor. F16'lar gibi hazır satın almayalım dedik. Çünkü F16'lardan bir ders aldık; uçaklara yeni bir silah eklemek, sistemlerine yeni bir görev yüklemek istediğinizde yapamıyorsunuz, üretici firma size bu izniistediği kadar veriyor ve siz razı olmak zorundasınız! Aslında şu an F35 projesinde de bundan dolayı kaygılıyız. Ayrıca F16'lar 2030'da emekli olacak. Bakım, onarım ve modernizasyon maliyetleri çok yüksek.

FX PROJESİ YERLİ VE MİLLİ:
O yüzden 'yerli ve milli' bir savaş uçağı projesi başlattık. Biz 2030'ların savaş uçağını üreteceğiz. Kim hangi teknik desteği vermek isterse 'birlikte geliştirmeye' hazırız; hiçbir kısıtlama olmadan teknoloji paylaşımı ve geliştirmeye hazır olan gelsin dedik. İngiliz BAE Systems en iyi teklifi verdi, hazırlık çalışmalarına başladık.

ALMANYA VE İSVEÇ DE POTADA:
Şu anda BAE Systems ve İngiltere hükümet yetkilileri ile 'sözleşme öncesi çalışmalar' yapıyoruz. Bize 'evet' dedikleri konuların ne kadar 'evet' olduğunu göreceğiz. İhaleye Alman ve İsveç firmaları da katılmıştı. BAE Systems ile yürümezse, onlar yine potada olacak.

DEVLET DÜZEYİNDE GÖRÜŞME:
Bu tür projeler stratejiktir, devletten devlete yapılacak işlerdir. Türkiye 'kiminle uzun süreli yol yürüyebiliriz' diye bakıyor. Bu siyasi bir karar. O yüzden bu son görüşmemizde de İngiltere tarafında bakanlar, müsteşarlar vardı. Bu 'devlet olarak bu işin arkasındayız' mesajıdır.

TÜRKİYE NE İSTİYOR:
Maksimum bilgi, teknoloji transferi sağlayacak bir katılım istiyoruz. Bizden hiçbir teknolojik bilgi saklanmayacak. 'Biz uçağı donattık, programları yükledik, alın kullanın' dönemi artık bitti. O programların tüm kodları bize açık olacak, istediğimiz değişikliği, geliştirmeyi yapabileceğiz, istediğimiz yeni silahı sisteme entegre edebileceğiz.

MÜHENDİS VE UZMAN DA YETİŞECEK:
Bizim en önemli eksiğimiz, bizzat uçak yapımında bulunmuş uzman eksikliği. Bu okulla, doktorayla öğrenilmiyor. Bilimsel bilgi ve teknoloji üretimi ve transferi doktora düzeyinde sağlanıyor. Ancak fabrikaya girdiğinizde 'uzman'a ihtiyacınız var. Bu nedenle BAE Systems'ten şunu istiyoruz: Uçağın aerodinamik tasarımında, gövde ve motor imalatında, iç elektrifikasyon ve elektronik donanımında, savaş ve iletişim sistemlerinde, tüm yazılımlarında, uçuş testlerinde Türk uzmanlar, mühendisler ve bilim adamları da görev yapacak, öğrenecekler.

2019'DA TASARIM, 2023'TE UÇUŞ:
Uçağın tasarımı ve gelecekte üretimi Türkiye'de yapılacak; BAE Systems bütün aşamalarda deneyimini ve teknolojisini aktaracak. İlk faz 2019 sonunda tamamlanacak. Uçağın aerodinamik tasarımı, elektrik ve elektronik iç donanımı; uçuş, silah ve iletişim sistemleri ile imalat bilgilerine ilişkin tüm hesaplamaların yüzde 80'i bitmiş olacak. Bu süreçte Türk mühendis, yazılımcı ve uzmanları da bütün bu aşamaları öğrenmiş olacaklar. 2023'te ilk prototip ortaya çıkacak. Rüzgar tünelini de Türkiye'de yapacağız. İngiltere'deki devlet tesislerini ve özel tesisleri de 'kısıtsız' kullanacağız.