Parmaksız, altının ons fiyatındaki artış ve kuyumcuların arz sıkıntısı nedeniyle fiyatını yükselttiği altınla ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'nün gerçek ve tüzel kişilerden aldığı külçe altınları yine onların talep ettiği Cumhuriyet altınlarına çevirip, üretim aşamalarından geçirdikten sonra Cumhuriyet altını haline getirip, teslim etmekle görevli olduğunu vurgulayan Parmaksız, bu hizmetlerin karşılığında da belli bir fire ve işçilik oranı adı altında bedel alındığını kaydetti.
Bu bedelin sabit olduğunu, hiçbir dönem değişmediğini dile getiren Parmaksız, Darphane'nin şu anki üretim kapasitesinin de mevcut talebi karşılayacak düzeyde olduğunu anlattı.
Sipariş miktarında görülen artış nedeniyle altın bölümünde vardiyalı çalışmaya geçildiğini, mevcut durumda ve önümüzdeki günlerde gelecek taleplerin karşılanması için gerekli önlemlerin alındığını ifade eden Parmaksız, şunları söyledi:
"Darphane'nin iki fonksiyonu var. Biri baskı fonksiyonu, diğeri doğrulama fonksiyonu. Baskı denince metal ve kağıda baskı akla gelmelidir. Metale baskı işlemleri olarak madeni para, Cumhuriyet Altını, nişan ve madalyon basımını sayabiliriz. Kağıda baskı diye kastettiğimiz ise değerli kağıtlar, pasaport, sürücü belgesi, nüfus cüzdanı, aile cüzdanı, araç tescil belgeleridir. Doğrulama fonksiyonu ise üretilmiş olan herhangi bir ürünün Darphane ürünü olup olmadığının sürekli olarak teyit edilebilmesidir. Ayrıca Darphane ayar evi hizmeti vermektedir. Yani altın ve gümüşün ayarlarının verildiği yerdir."
Kamuoyu ve piyasalarda altın fiyatının artmasının nedeni olarak Darphane'nin piyasaya altın sürmesiyle ilgili yanlış algı olduğunun altını çizen Parmaksız, "Gerçek ve tüzel kişiler ellerindeki külçe altınlarını bize getirir ve talep ettikleri Cumhuriyet Altınlarını bizden isterler. Bizler bunları alır talep edilen Cumhuriyet Altını'nı üretir ve teslim ederiz. Dolayısıyla Darphane'nin kendiliğinden piyasaya altın sürmesi mümkün değildir. Piyasadan üretim talebi gelirse üretir teslim ederiz. Altın fiyatlarının değişmesi bize gelen altın talebinin değişmesi dolayısıyla bizim üretim miktarlarımızı da değiştirebilir. Ancak 'fiyatlar düştüğünde talep artar, yükseldiğinde talep azalır' şeklindeki kurguya veya kesin yargıya varmak mümkün değildir" diye konuştu.
İşçilik maliyetlerine ilişkin de açıklamalarda bulunan Parmaksız, Cumhuriyet Altını üretiminin pek çok aşamadan geçtiğini, alınan külçe altınların eritilip 22 ayara getirildiğini ve ayarı sabitledikten sonra talep edilen Cumhuriyet Altını ebadında inceltildiğini anlattı.
"Tartımını ve toleransını yapar, arkasından tavlar ve baskısını gerçekleştiririz" diyen Parmaksız, tüm bu işlemler karşılığında hizmet bedeli olarak (işçilik, enerji, ara malzeme, amortisman, fire dahil) Cumhuriyet Altını cinsine göre değişmekle birlikte bir hizmet bedelinin alındığını söyledi.
Parmaksız, "Bu oran sabit olup hiçbir zaman değişmemektedir. Bu rakam yaklaşık 10 yıldır hiç değişmedi ve aynı maliyetlerde devam ediyor. Kamuoyunda 'işçilik maliyeti arttı' şeklinde bahsedilen hususlarla Darphane'nin hiçbir alakası yoktur. Darphane, her zaman, geçmişte ne kadar alıyorsa bugün de aynı oranda işçilik ve fire oranı almaktadır. Fiyatlar ve talep arttığında işçilik oranları değişmemektedir" diye konuştu.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Sadettin Parmaksız, altın basım sürecini şöyle özetledi:
"Bize gelen külçe altınlar döküm aşamasında eritme işlemine tabi tutulmaktadır. İkinci aşamada bu eritilen altın bakır karışımı 22 ayara getirilir. Laboratuvarda test edilip, netleştikten sonra üretilecek olan veya talep edilen Cumhuriyet Altını tipine göre 'Haddeleme' işlemine geçilir. Kesim işleminden sonra elde edilen tüm pullar tek tek tartılır, akabinde belli bir süre ve sıcaklıkta tavlanır. Ardından baskı yapılır. Kalite kontrol işlemine tabi tutulur. Ardından paketlenir ve talep sahibine teslim edilir. Tüm bu işlemlerde ayar tolerans oranı binde 2 seviyelerinde gerçekleşmektedir. Sadece yılbaşılarında gerçekleştirilen sayım ve mutabakat işlemleri, önceki yılın hesaplarının kapatılması ve yeni yıla devir işlemleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarında tarih değişimi, 29 Ekim'de Cumhuriyet sikke altınlarında tarih değişimi işlemleri nedenleriyle bu dönemlerde Cumhuriyet altını üretimi yapılamamaktadır."
Piyasanın hızlı gelişen talepleri için nasıl bir önlem aldıkların ilişkin da Parmaksız, "Biz siparişi belirlemiyoruz. Sipariş miktarını piyasa kendisi belirliyor" karşılığını verdi.
Darphane'nin sipariş üzerine Cumhuriyet Altını üretimi yaptığını yineleyen Parmaksız, kurumun, sipariş miktarını belirlemesi ya da kontrol etmesinin de mümkün olmadığını söyledi.
Parmaksız, şunları kaydetti:
"Sipariş üzerine üretim yaptığımız zaman üretim planlamasını hesaplamak gerçekten zor bir süreç. Biz siparişlerin az olduğu dönemlerde hazırlığımızı yaparak siparişlerinin artması halinde üretim planlamamızı ona göre yapıyoruz. Eldeki stok ve diğer imkanlarımızı kullanıyoruz. Sipariş miktarında aşırı dalgalanmalar meydana geldiği dönemlerde Cumhuriyet Altını talepleri bazen vaktinde yerine getirilememekte, ilave üretim süresine ihtiyaç duyulmaktadır. Hal böyle olduğundan, sipariş miktarlarındaki dalgalanmalara karşı hazırlıklı olmak amacıyla talebin olmadığı ya da düşük olduğu dönemlerde Cumhuriyet Altını üretimi için hazırlıklar yapılmaktadır. Nitekim 2013 yılına da böyle girilmiştir. Nisan ayının ikinci haftasına kadar gelen yaklaşık 32,1 tonluk sipariş, toplam üretim kapasitesinin bir buçuk katından fazla olmasına rağmen belirtilen zamanda eksiksiz karşılanmıştır."
Üretim miktarları itibariyle 2012 yılında has altın (24 ayar) Cumhuriyet Altını toplam talebinin 40,4 ton (22 ayar 43,2 ton) civarında gerçekleştiğini belirten Parmaksız, "Bu yıl ise bugün itibariyle bu miktara ulaşmış durumdayız" dedi.
