Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Işıl Dinçer, bir konutu satın almadan önce, satın alınan dairenin net metrekaresi ile brüt metrekaresinin ne olduğunun ve bu metrekareler içerisine nelerin dahil olduğunu detaylı bir şekilde irdelemek, farklı projeleri birbiri ile karşılaştırılabilir hale getirmek gerektiğini ifade etti.
Dinçer, ''Aslında dairenin toplam satış fiyatından çok birim metrekare başına fiyatının tespit edilip benzer projelerle karşılaştırılması gerekir. Örneğin farklı iki projedeki brüt metrekare tanımları içine; birinde sadece ortak hacimler dahil iken diğerinde otopark ve sığınaklar da dahil edilmiş olabilmektedir'' dedi.
Konutlarda satış ofisleri tarafından müşterilere sunulan toplam satış rakamlarının kimi zaman KDV dahil, kimi zaman ise KDV hariç olduğuna dikkati çeken Dinçer, şunları kaydetti:
''Türkiye'de yasal olarak net alanı 150 metrekarenin altında olan konutlarda KDV oranı yüzde 1, 150 metrekarenin üstünde olan konutlarda ise KDV oranı yüzde 18'dir. Söz konusu oranlar, toplamda satın alınacak olan konut için harcanacak bedeli büyük ölçüde etkilemektedir. Bu sebeple, konut satın alacak olan kişi; satın alacağı konutun hangi KDV dilimine girdiğini incelemeli ve satın alacağı konutu diğer projelerdeki konutlarla karşılaştırırken satış ofisi tarafından kendisine verilen toplam satış bedellerinin KDV dahil ya da KDV hariç olup olmadığını mutlaka kontrol etmelidir.''
''SATIŞ PROTOKOLÜ DETAYLI İNCELENMELİ''
Bir projede konut satın alırken yalnızca konutun iç mekanı değil, konutun içerisinde bulunduğu site ya da binadaki sosyal imkanların da araştırılması gerektiğini söyleyen Dinçer, ''Günümüzdeki konut projelerinin birçoğunda proje içerisinde açık ya da kapalı yüzme havuzu, spor salonu, çocuk oyun alanı, tenis kortu, basketbol sahası vb. sosyal imkanlar bulunmaktadır. Bu fonksiyonların hangilerinin ücretsiz hangilerinin ise üyelik aidatı ile kullanılabileceği satış aşamasında net olarak irdelenmelidir. Sağlanan sosyal imkanların bir diğer boyutu da site aidatlarıdır. Benzer imkanları en düşük aidatla sağlamak şüphesiz en akıllıca yatırımdır'' dedi.
Dinçer, Türkiye'de son yıllarda satın alınan konutlar için uygulanan farklı tapu devir işlemleri bulunduğunu, maket üzerinden alınan dairelerde, başlangıçta ''Satış protokolü'' yapıldığını, inşaat aşamasında ''kat irtifakı tapusu'', inşaat tamamlandığında ise ''kat mülkiyeti tapusu'' verilerek gerçek anlamda tapu devri yapıldığını, bir konutu satın alınmadan önce; satış protokolünde yer alan maddelerin detaylıca incelenmesinin bilinçli bir tercih yapılması açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
Konut satın alırken teslim tarihlerinin detaylıca sorgulanarak, imzalanacak olan sözleşmede bu konuyla ilgili olan yaptırımların incelenmesini öneren Dinçer, projeyi yapacak olan yatırımcı firmanın güvenilirliğinden emin olunması gerektiğini belirtti.
''KONUT ALINACAK BÖLGE İNCELENMELİ''
Işıl Dinçer, ''Konut satın alırken, konutun kat planını incelenmeli, yatak odaları ile mutfak, salon ve tuvaletlerin konut içerisindeki dağılımlarının yaşam tarzına uygun olup olmadığı sorgulanmalı. Henüz inşaatı başlamamış bir projeden daire satın alınıyorsa; dairenin manzarasının nasıl olacağı, konutun hangi yöne bakacağı, hangi saatlerde güneş alacağı, hangi rüzgarı alacağı, mutfakta penceresi olup olmadığı ve balkonu bulunup bulunmadığı detaylı biçimde incelenerek karar verilmelidir'' dedi.
Konut alımında çeşitli ödeme seçenekleri bulunduğuna da işaret eden Dinçer, bu alternatiflerden birini seçmeden önce, konut satın alacak olan kişinin konutun kendisine faiziyle birlikte toplamda ne kadara mal olacağını sorgulaması ve birim satış değerinin metrekare başına kaç lira olduğuna bakması gerektiğini belirtti.
Dinçer, şunları kaydetti:
''Satın alınacak olan konutla ilgili en önemli özelliklerden biri, hiç kuşkusuz ki konumu, ulaşım bağlantıları, bölgenin prestijli ve gelişme potansiyeli olup olmadığıdır. Fakat genellikle konut satın alan kişiler, bölgenin mevcut durumunu incelemelerine rağmen; gelecekte bölgede nasıl bir gelişim öngörüldüğünü incelemezler. Konut yatırımı yapılacak olan bölgeyle ilgili planlanan yeni bir ulaşım aksı olup olmadığı, konut alanı çevresinde geliştirilen yeni konut veya AVM projesi olup olmadığı gibi faktörler de konut satın almadan önce sorgulanması gereken önemli detaylardır. Bu sebeplerle, konut satın alınması düşünülen ilgili bölge belediyesine gidilerek imar planları incelenmeli ve belediye yetkililerine söz konusu bölgeyle ilgili öngörülen gelişimin nasıl olacağı sorulmalıdır.''
Yeni konut projelerinde rastlamamakla birlikte 2. el konut piyasasında konut alacak olanların dikkat etmesi gereken bir hususa da değinen Dinçer, ''Maalesef görülüyor ki birçok binada kapı numaraları ile sahip olunan tapu belgesindeki numaranın aynı olmasına rağmen aslında komşumuzun dairesinde oturuluyor olabilir. İnşaat ustaları tarafından kapılara verilen numaraların aslında onaylı mimari projeden farklı olduğu, karıştığı durumların sayısı hiç de az değildir. Doğru dairenin satın alınıp alınmadığının tapu müdürlüğünden araştırılması şiddetle tavsiye edilmektedir'' dedi.
