BELİRTİLERE BAK!
* Gizli şeker, kalpdamar hastalıkları için normal bireylere göre artmış risk demektir.
* Bu bireyler sağlıklı beslenme, egzersiz ve kilo verme yoluyla diyabet riskini azaltabilir.
* Fazla kilolular, birinci derece akrabalarında diyabet olanlar, hipertansiyonu olanlar, kan yağları yüksek olanlar, sigara içenler, gebelik diyabeti geçirenler, 4 kilo üzeri çocuk doğuran kadınlar ve 40 yaş üzeri olanlar risk altındadır.
* Devamlı tatlı yeme isteği, açlık atakları, gündüz uyuklamaları, terlemede artış, halsizlik, aşırı sinirlilik, yorgunluk, genel psikolojik durumda değişiklik gizli şeker belirtileri olabilir.
* Çikolata, helva, pasta, kek, börek, çörek, hazır meyve suyu, bisküvi, bal, reçel, pekmez gibi yüksek kalorili, yüksek yağ ve glukoz içeren besinlerden uzak durulmalı. Sebze, meyve, protein ve yağ içeren gıdalar dengeli tüketilmelidir. Yağ olarak az miktarda zeytinyağı tercih edilmeli, hayvansal yağlar kısıtlı tüketilmelidir.
ÖLÜMCÜL SONUÇ
Gizli şekeri olanlarda sık görülen bazı sorunlar var Bunlar şöyle: Göbek-karın bölgesinden şişmanlama, iyi kolesterol HDL'de azalma, trigliserid düzeyinde yükselme, ürik asidin fazlalaşması ve hipertansiyon eğilimi bunların en önemlileri. Eğer gizli şekere bu sorunlar da eşlik ediyorsa, koroner kalp hastalığı ve kalp krizine yakalanma ihtimali neredeyse açık diyabet oranına yaklaşabilir. Gizli şekerde normalde 1.5-2 kat olan bu risk, bu durumlarda diyabetlilerde olduğu gibi 4 kat kadar artabiliyor. Göbekkarın bölgesinden şişmanlama, kan şekerinde yükselme, kan yağ dengesinde bozulma ve yüksek tansiyon bir arada görüldüğünde kalp krizi ve felç riski daha da artıyor.
DİYABETE DÖNÜŞÜYOR
Gizli şekerin açık şekere dönüşme süresi kişiden kişiye değişirse de, bu dönem ortalama 10 yıl kadar sürüyor. Karın-göbek bölgesinden kilo alma, karbonhidratlardan (şeker, un, nişasta) zengin beslenme ve hareketsizlik gibi önemli hatalar yapılınca süre daha da kısalıyor, 1-2 yıla inebiliyor. Daha da kötüsü, şeker hastalığı ortaya çıkmadan siz çok erken yaşlarda kalp damar hastalığına yakalanabiliyorsunuz. Özellikle göbekli, düşük HDL kolesterollü ve/veya hipertansiyonlu biriyseniz süreç bu yönde işliyor. Bu nedenle de süreci daha gizli aşamadayken ciddiye almak ve önemli bir sağlık sorunu kabul edip çözmek şart.
YÜKLEME TESTİ YAPILMASI ŞART!
GİZLİ şeker tanısında sadece açlık ve tokluk kan şekeri düzeyine bakılması yeterli değil. Şeker yükleme testi de yapılması gerekiyor. Şekerli su içildikten sonra 2. saatte ölçülen değer 200 mg/dl üzeri ise kişi gizli değil, alanen şeker hastası olmuş demektir. Gizli şeker aşamasında hasta önerilere uyar, kilo verirse normale dönebilir. Diyabet geliştikten sonra normale dönüş olmuyor.
LİGHT ÜRÜNLER ZARARSIZ DEĞİL!
Diyabetik ya da light ürünler kontrolsüz tüketilmemeli, her ne kadar içeriğindeki glukoz azaltılsa da bu ürünlerin yağ ve kalori içeriği unutulmamalıdır. Gizli şekeri olanlar mutlaka bir endokrinolog tarafından takip edilmeli. Uygun beslenme planı hazırlanmalı, düzenli egzersiz vazgeçilmez olmalıdır.
