HORMONLARIN ETKİSİ
Bu kanser neden olur? Meme kanserinin neden olduğu, henüz kesin olarak bilinmiyor. Ancak hormonların büyük etkisi (östrojen) olduğunu söyleyebiliriz. Erken adet gören (12 yaşından önce), menopoza geç giren (55 yaşından sonra), menopozda uzun süre hormon tedavisi alan, hiç doğurmayan, 30 yaşından sonra doğuran, süt veremeyen kadınlarda meme kanserinin sık görülmesi, meme kanseri hormon ilişkisini destekliyor.
Meme kanserinde beslenmenin etkisi var mı?Beslenme alışkanlıklarının da meme kanserinde etkisi oluyor. Sürekli kırmızı et tüketen, hayvansal yağ ve protein ile beslenen, sebze ve meyve tüketmeyen, fazla miktarda alkol alan kişilerde meme kanseri riski yüksek. Bir de egzersiz yapmayan, fiziksel aktivitelerden uzak olan kadınlarda meme kanseri sıklıkla görülüyor. Menopoza giren kadınların egzersizden uzaklaşması ve kilo alması da kanserin önemli nedenleri arasında yer alıyor.
RİSK FAKTÖRÜ YÜKSEK
En çok kimler yakalanıyor?Her kadında meme kanseri olabilir. 'Ailemde yok bende olmaz' diye düşünülmemelidir. Ailesinde ve yakın akrabalarında yani anne, kardeş, çocuk, anneanne, babaanne, teyze, hala gibi birinci ve ikinci derece akrabasında meme kanseri olan kişilerde meme kanseri riskinin daha fazla olduğunu görüyoruz.
Fazla kilo meme kanserine yol açabilir mi? Meme kanserinin kilolu olan kişilerde daha fazla görüldüğü yapılan istatistiklerde görülüyor. Özellikle kadınların yağlı gıdalar tüketmeleri ve hareketsiz olmaları kilo almalarına neden oluyor.
Doğum yapma yaşı bu kanser türünde etkili mi? Özellikle 30 yaşından sonra ilk doğumunu gerçekleştiren ve hiç doğurmayan kadınlarda yine meme kanserine neden olan östrojen hormonun uzun süre etkisi altında kaldığı için meme kanseri riski artıyor.
Bu hastalıktan korunmak için ne yapmalı? Meme kanseri ve diğer bir çok kanserden korunmak için düzenli beslenmeyi, egzersiz yapmayı, kilo almamayı, sigara ve alkolden uzak durmayı öneririm.
AĞRIYLA 'GELİYORUM' DEMEZ
Kadınlar, 'Ağrı yok ise kanser yoktur' diye düşünüp bu konuda yanılıyorlar. Çünkü çoğunlukla meme kanseri kendisini hissettirecek bir ağrı vermiyor. Ağrı duymadıkları için kadınlar memelerindeki kitlelerden rahatsızlık duymayabiliyor. Geç kalmanın en önemli nedenlerinden biri ağrı olmadığı için kanser ihtimalinin akıllara gelmemesi. Meme kanserinde ağrı çok az sıklıkla olabilir. Hastaların yüzde 95'inde ağrısız bir kitle olarak kendisini gösteriyor. Hasta da kitle büyüyene kadar doktora başvurmuyor. Ağrı, ancak kitle çok büyüdüğü bir yara haline geldiği, kemiklere veya göğüs duvarına yapıştığında oluyor. Geç gelenlerde yayılma varsa, ağrı veya diğer belirtiler ortaya çıkabilir.
VÜCUDA YAYILIR MI?
Kanser bir hücrede başlar. Zamanla büyür, koltuk altına ve diğer organlara yayılır. Tümörün büyümesi, yayılması biyolojik özelliklerine göre değişir. Bu nedenle fark edilen bir kitle için hemen doktora başvurulması gerekir. Yayılan tümörün tedavisi daha güç olabilir ve daha uzun bir zaman alır.
BELİRTİLERE DİKKAT!
Meme başında veya derisinde çekilme, çöküntü, memede ele gelen ve genellikle ağrısız olan sertlik, meme derisinde kızarıklık ve şişlik, koltuk altında sertlik ve meme başından kanlı akıntı gelmesi, meme başında veya derisinde yara oluşması meme kanserinin belirtileri olabilir. Bu durumlarda vakit geçirmeden bir genel cerrahi uzmanına başvurmak gerekiyor. Bugünkü teknolojiyle meme kanseri hastanın bir şikayeti olmadan, düzenli çekilen mamografilerle birkaç milimetre iken yakalanabiliyor.
MEME KANSERi NEDiR?
Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur. Meme kanseri ise süt yapan meme dokusu ve daha sık olarak süt taşıyan süt kanallarından kaynaklanan bir kanser türüdür.
Prof. Dr. Vahit ÖZMEN
