Kışa hazır mıyız? İbn-i Sina’dan grip ve soğuk algınlığını silip süpürecek 1000 yıllık reçete: Hamam, kereviz, karnabahar...

980 yılında Buhara'da doğan İbn-i Sina 16 yaşında tıp eğitimine başlamış, kısa sürede yalnızca bilgileri öğrenmekle kalmayıp yeni tedavi yöntemleri geliştirmiştir. Fıkıh, mantık, felsefe, tabiat bilgisi ve ilahiyat alanlarında da eğitim almış, metafizik konulara ilgisi bulunmuş, tıp alanında ise 19 yaşında doktorluk unvanını kazanmıştır. Küçük Tıp Kanunu, Arapça yazılmış 14 ciltlik bir tıp ansiklopedisi olarak 1025 yılında tamamlanmıştır. Eser, İbn-i Sina'nın kendi deneyimlerine, Orta Çağ İslam tıbbına, antik Yunan tıbbı Galen'e, Hint tıp geleneği hekimlerinden Suşruta ve Çaraka'ya, ayrıca Arap ve Pers tıp geleneklerine dayanır. Tıp tarihinde en ünlü eserlerden biri olarak kabul edilir. Hastalıklar ve tedavileriyle ilgili birbirinden çarpıcı yorumların yer aldığı eserden, sağlık için öğütleri sıraladık. Kan Vermek ve Hacamat Fikriyat Gazetesi'nde yer alan haberde, İbn-i Sina'ya göre ateşli baş ağrısı kandan kaynaklanır. Yüzün kızarması, damarların barizleşmesi ve nabız atımının artması başlıca belirtilerdir. Tedavi olarak kan vermek ve hacamat önerilir. Alınması gereken gıdalar arasında yumurta sarısı, hindiba ve sirke bulunur. Hamam ile Ruh ve Beden Dengesi Aşkın neden olduğu hüzün, uykusuzluk ve sayıklama durumlarında, İbn-i Sina bedeni nemlendirmek için çorba türü sıvı yiyecekleri önerir. Ayrıca her gün hamama gitmek ve menekşe yağı koklamak, hem beden hem ruh sağlığı için faydalıdır. Psikolojik destek ve meşguliyetin de hastalığın tedavisinde etkili olduğu vurgulanır. Astımda Doğal İlaçlar Astım belirtilerinde, pişirilmiş kuru zufa otu, ada soğanı, geven, sarı incir, kabuksuz badem ve balın birlikte tüketilmesi tavsiye edilir. Ayrıca ceviz yağı, nohut suyu ve dereotu ile desteklenen bu karışımlar sıcak su ile alınmalıdır. Böbrek Taşı ve Uçuk Tedavisi Böbrek taşları için kabuksuz karpuz çekirdeği, çekilmiş üzüm çekirdeği, kereviz ve anason önerilir. Uçuk ve mantar tedavisinde ise sarı terminalia tohum özü ve meyan kökü yaprağı karışımı sirke, yağ ve petekle uygulanır. Günlük Hareket ve Spor İbn-i Sina sportif hareketlerin en dengelisi olarak yavaş yürümeyi önerir. Yemekten önce hafif spor yapmak ve yemek sonrası dinlenmek vücudun doğal sıcaklığını harekete geçirir. Yemeklerde çeşitlilik ve renk uyumu önemlidir; yağlı yemek yanında tuzlu veya acı, ekşi yemek yanında tatlı tüketilmelidir. Tatlı ve Su Tüketimi Hamurlu tatlıların damar ve eklem tıkanıklığına sebep olabileceğini belirten İbn-i Sina, ballı tatlıların sindirime yardımcı olduğunu ifade eder. İlkbaharda yemeklerden sonra ılık su içilmemesi gerektiğini tavsiye eder. KIŞ AYLARI İÇİN TAVSİYELER Hamam ve sıcak banyolar: Bedeni ısıtır, ağrıları giderir, bağışıklığı destekler. Sıcak gıdalar ve çorbalar: Özellikle kış aylarında vücudu nemlendirir, hastalıklara karşı korur. Bal, badem, kuru incir: Göğüs ve solunum yolları sağlığı için faydalı. Kereviz, karnabahar: Karaciğer ve sindirim sistemini güçlendirir, kış aylarında bağışıklık için önerilir. Yavaş yürüyüş ve hafif spor: Kan dolaşımını artırır, vücut direncini yükseltir. Sıcak kum banyosu ve kükürtlü sular: Ağrı ve iltihaplanmaları azaltır, kış hastalıklarına karşı destek olur. Çocuklardan İhtiyarlara Sağlık Önerileri 7-14 yaş arası çocuklar: Meyve suyu içirilmemelidir; beyin ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkisi vardır. İhtiyarlar: Daha çok istirahat etmeli, sıcak yerlerde oturmamalı ve hafif masajlar ile yürüyüş yapmalıdır. Ağır yemeklerden kaçınmalı, süt ve sebzelerle beslenmelidir. Beslenme ve Tıbbi Öneriler İbn-i Sina, farklı hastalıklar için önerilen gıdaları şöyle sıralar: Romatizma ve matsal ağrıları: kükürtlü banyolar, kuru üzüm Kansızlık: bal Kalp çarpıntısı: kişniş Omurga ağrısı: piliç suyu Kilo almak isteyenler: koyun başı suyu Karaciğer: karnabahar Vücut kuvveti: süt İdrar söktürücü: kereviz Sırt ağrısı: sarımsak Tansiyon yüksekliği: kabak suyu Felç: çam fıstığı Göğüs hastalığı: badem ve bal şerbeti Maden Suları ve Banyolar Demirli sular: İştah açar, dalak ve mideyi kuvvetlendirir Şap'lı sular: Kan tükürmeyi ve adet fazlalığını azaltır Bakırlı ve tuzlu banyolar: Mafsal ağrılarına ve siyatiğe iyi gelir Kükürtlü sular: Ağrıları keser, sinirlere kuvvet verir, ciltteki lekeleri gider Sıcak kum ve hamam banyoları: Ağrı giderir, mafsal ve sinir ağrılarına iyi gelir Soğuk su banyoları: Kuvvetli bireyler için faydalıdır, ihtiyar ve çocuklar için önerilmez Sağlıklı Yaşamın Temel Kaideleri İbn-i Sina sağlıklı yaşam için üç temel kaideyi vurgular: Gıda: Mevsimine uygun, vücuda uygun ve ölçülü beslenme Uyku: Zamanında yatmak, yeterli uyumak, derin uyku sağlamak Riyazet (Spor): Bedeni yumuşatır, rutubeti giderir ve sağlık sağlar Peygamberimizin sevdiği yemekler de bu ilkelerle paralellik gösterir; dengeli beslenme ve doğal yiyeceklerin önemi her dönemde geçerliliğini korur.