KISIRLIĞIN SEBEPLERİ NELERDİR?
En önemli etken, döllemeyi yapacak ana hammaddelerden spermin olmamasıdır. Bu durum, testislerde üretim olmaması ya da üretilen spermi taşıyan kanalların doğuştan bulunmaması veya sonradan tıkanması nedeniyle ortaya çıkar. Sperm üretiminin olmamasında testislerin maruz kaldığı darbeler, ergenlik sonrasında geçirilen kabakulak hastalığı, kemoterapi ya da radyoterapi gibi nedenler etkili olsa da birçok kişide herhangi bir sebep bulunamamaktadır. Bunun yanında cinsel yolla bulaşan hastalıklar da tıkanıklık yaparak spermin çıkmasını engeller.
İLAÇLARIN ETKİSİ VAR MI?
Bazı ameliyatlar ve ilaçlar da spermin dışarıya değil idrar torbasına dökülmesine neden olarak kısırlığa yol açabilir. Var olan spermin yapısındaki ve hareketliliğindeki bozukluklar da bir etkendir. Erkeğin fertil (dölleyebilici) olabilmesi için en başta spermin miktar ve kalitesi önemlidir. Bu durumda semen analizi, yani sperm tahlili yapılmalıdır. Sperm sayısını, şeklini, hareketini değerlendiren bir testtir.
SEMEN ANALİZİNDE BEKLENEN NEDİR?
Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği kriterlere göre semen analizinin normal sayılabilmesi için; miktarın (hacmin) en az 2 mililitre, sperm sayısının mililitrede en az 20 milyon olması ve spermlerin en az yüzde 50'sinin hareketli ve yüzde 70'inin normal şekilde olması gerekmektedir. Şekil bozukluğu açısından daha detaylı bir değerlendirme olan 'Kruger Testi'nde ise, spermlerin en az yüzde 4-14 ve üzerinde normal yapıda olması gerekmektedir.
TEDAVİDE NELER YAPILIYOR?
Kısırlığın nedeni bulunduktan sonra tedaviler yapılır. Erkek kısırlığının tedavisinde eğer hormon eksikliği söz konusu değilse, ilaç tedavilerinin sperm sayı ve hareketini arttırıcı etkilerinin olmadığı kabul edilmektedir. Varikosel ameliyatı, sperm hareketini düzeltici olarak düşünülse de, ancak yüzde 40-60 oranında başarılı sonuç verebilir. Diğer tedavi teknikleri ise; aşılama (IUI), tüp bebek (IVF) ya da şu an için en gelişmiş metod olan mikroenjeksiyon tüp bebek (ICSI) olarak sıralanabilir. Üretimden kaynaklanan sperm yokluğu durumunda mikroskop yardımıyla sperm elde edilerek ICSI tekniği uygulanır.
NE ZAMAN 'ÇOCUK OLAMIYOR' DİYEBİLİRİZ?
Evli çiftler, düzenli birlikteliklerine ve herhangi bir korunma metodu uygulamadıkları halde bir yıllık bir sürede gebelik sağlayamamışlarsa, infertilite nedenleri araştırılmalıdır. Yapılan fizik muayene, laboratuar tetkikler ve radyolojik incelemeler sonucunda konulan teşhise göre gerekli tedavi uygulanır.
SPERM OLUŞUM VE KALİTESİNİ BOZAN ETKENLERE DİKKAT!
* Hormonal bozukluklar
* Kromozomal bozukluklar
* Radyasyon
* İlaçlar
* Böbrek ve karaciğer yetmezliği
* Testis travması, iltihabı, torsiyonu
* İnmemiş testis
* Varikosel
* Ereksiyon olmaması veya yetersiz ereksiyon
* Sigara
* Doğuştan var olan bozukluklar
* Ejekülasyonu (spermi dışarı atmayı) bozan ilaçlar. Bazı tansiyon ilaçları, antidepresanlar, antipsikotik ilaçlar vb.
KADINLARA ÇİKOLATA ERKEKLERE HİNDİ ETİ
Çinko zengini gıdalar spermi ve cinsel isteği artırıyor. Erkekler için, maydanoz, nane, tarçın, kekik, vanilya, sivri biber, hardal, kereviz, ayçiçeği, badem, ceviz, istiridye, hindi, bal, pekmez ve kivi öneriliyor. Kadınlarda cinsel isteği artıran besinler ise şöyle sıralanıyor: Çikolata, yoğurt, tarçın, çilek, kırmızı biber ve köri.
YARIN: VARİKOSEL BEBEĞE ENGEL
HAZIRYALAN: HÜLYA BALCI
