1982 Anayasası nasıl ve kimler tarafından hazırlandı?

82 ANAYASI KİMLER TARAFINDAN HAZIRLANDI Türkiye gündemi Anayasa Referandumu’na kilitlendi. Ak Parti il il gezip anayasa değişikliği için “Evet” oyu isterken, CHP ve MHP meydanlarda halka “Hayır” çağrısı yapıyor. Peki değiştirilmek istenen anayasa aslında hangi anayasa? Bu anayasa hangi koşullarda ve kimler tarafından hazırlandı? DARBE ANAYASASI NASIL KABUL EDİLDİ Referandumla değiştirilmesi hedeflenen anayasa, 1980 Askeri Darbesi sonrasında hazırlanıp yine referandumla kabul edilen bir anayasa. Yüzde 91 gibi yüksek bir oy oranıya kabul edilen bu anayasanın aslında askeri rejimin zorlamasıyla ve rakamlarla oynamasıyla kabul edildiği söyleniyor. Bu süreçte kaç kişi fişlendi, kaç kişi işkencede öldürldü, kaç kişi intihar etti? 82 Anayasası’nı hazırlayan komisyonun başında kim vardı? 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’nden sonra yeni anayasanın hazırlanması görevi Milli Güvenlik Konseyi'nce oluşturulan 160 üyeli Danışma Meclisi'ne verildi. Danışma Meclisi ilk önce kendi üyeleri arasından 15 üyeli 'Anayasa Komisyonu'nu oluşturarak başkanlığına Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı'yı getirdi. 82 Anayasası ne zaman kabul edildi? Bu komisyon 23 Kasım 1981 tarihinde çalışmaya başladı ve hazırladığı anayasa taslağını 17 Temmuz 1982 tarihinde Danışma Meclisi'ne sundu. Danışma Meclisi uzun görüşmelerden sonra bazı değişiklikler yaparak anayasa taslağını 23 Eylül 1982 tarihinde kabul etti Silahların gölgesinde referendum Tasarı daha sonra Milli Güvenlik Konseyi'nce halk oyuna sunularak darbe atmosferinin de etkisiyle yüzde 91,37 gibi yüksek bir oranla kabul edildi. Bu referandumun bir diğer ilginç yönü ise referanduma “evet denilmesinin otomatikman darbeyi yapan kadronun başındaki Kenan Evren’in cumhurbaşkanlığının da onaylanmasıydı. 82 Anayasası ne getirdi ne götürdü? Askeri darbeyle kabul ettirilen 82 Anayası, TBMM’nin yekilerini büyük ölçüde elinden aldı. Hatta kimi durumlarda meclisi çalışamaz hale getirdi. Bu anayasayla meclis artık millet iradesini temsil edemez oldu. Askeri darbeyle hazırlanan bu anayasa, millet iradesiyle seçilmiş meclisi ikinci plana itti ve halk iradesini küçümsedi. 82 Anayasası meclise hangi kısıtlamalar getirdi? Daha önceki anayasalarda yer alan “'Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Türk milletini ancak, TBMM temsil eder ve. millet adına egemenlik hakkını yalnız o kullanır' ifadesi ile egemenliği millete veren hüküm 82 Anayasası ile değiştirilerek kurumlara devredildi. Yani milletin seçtiği değil, bürokrasinin atadığı kişilerin başındaki kurumları egemenliği millet adına kulllanmaya başladılar. Hangi kurumlar meclisin ortağı haline getirildi? 82 Anayasası, “Millet, egemenliğini anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır' ifadesini anayasaya koyarak, TBMM’ye Cumhurbaşkanı’nı, Milli Güvenlik Kurumu’nu, Anayasa Mahkemesini, diğer kamu kurumlarını ve YÖK’ü ortak hale getirdi. Yani bu anayasayla, milletin seçmediği kişiler millet adına egemenliği kullandılar ve halk oyuyla seçilen meclis büyük oranda saf dışı bırakıldı. 82 Anayasası hani özgürlükleri kısıtladı? Bu anayasa ile kişisel haklar büyük oranda kısıtlandı. Çeşitli maddelerle özgürlükler öylesine kısıtland ki demokratik bir ülkenin anayasası olmaktan çok bürokrasi ile yönetilen bir ülkenin anayasasını andırıyordu. Üstelik bu anayasa, orduya da dilediği zaman darbe yapabilme imkanını veriyordu. Darbeciler kendilerini güvence altına aldılar 82 Anayasası halk oylamasıyla kabul edildi. Ancak referandum silahların gölgesinde gerçekleşti. Bu anayasa ile darbeyi gerçekleştiren kadronun başındaki Kenen Evren de Cumhurbaşkanı seçildi. Evren, anayasaya Cumhurbaşkanı’na meclisin üstünde yetkiler koydurarak kendi yerini sağlamlaştırmış, ancak meclisi ise sembolik bir hale getirmişti. Sendikalar da sosyal hayattan koparıldı Askeri Cunta, 80’lerdeki sağ-sol çatışmalarını bir yandan körükleyip darbeye zemin hazırlarken, darbeden sonra ise bu çatışmaları bahane gösterek sendikaları, öğrencileri ve sivil toplum kuruluşlarını siyasetin dışına itti. Halkın oyuyla seçilmiş başbakanlar ise cumhurbaşkanının geniş yetkileri karşısında ancak bir temsiliyet yetkisine sahipti. 82 Anayasası’nın beslendiği askeri darbede neler oldu? 82 Anayasası, 12 Eylül Askeri Darbesi sonrasında hazırlandı. Askeri bir “konsey” tarafından Türkiye, 2 yıl boyunca meclisin ve siyasi partilerin olmadığı bir ortamda yönetildi. Bu askeri darbe esnasında Türkiye, bir taraftan kendisini bütün dünyaya kapattı, bir taraftan da içerde büyük baskılar uygulayarak hayatı adeta felç etti. Meşruiyetini işkenceden alan anayasa 12 Eylül Darbesi, ordunun anarşiyi bahane ederek gerçekleştirdiği ve demokrasinin rafa kaldırıldığı bir darbeydi. Bu darbe esnasında TBMM kapatıldı, anaysa ortadan kaldırıldı ve siyasi partilerin kapısına kilit vuruldu. Üstelik, siyasi partilerin tüm mal varlığına da askeri cunta tarafından el konuldu. Yüzbinlerce kişi hapse atıldı Darbe süresince, 650 bin kişi gözaltına alındı ve işkenceye uğradı. 1 milyon 683 bin kişi ise fişlendi. 210 bin tane dava açıldı ve 230 bin kişi bu davalarda yargılandı. 7 bin kişi için idam cezası istendi. Bu süreçte 517 kişiye idam cezası veridli. İdam cezası verilenlerden 50’si asıldı. Ayrıca idamları istenen 259 kişinin dosyası meclise gönderildi. İşkencede ve cezaevinde can pazarı Bu süre içinde 300 kişi öldü. Ölüm sebepleri ile ilgili herhangi bir açıklama yapılamadı. Ancak genel kanı bu insanların öldürüldüğü yönünde. İşkenceden öldüğü belgelenenlerin sayısı ise 171. Ayrıca 14 kişi de açlık grevi esnasında öldü. Cezaevinden kaçmaya çalışırken vurulup ölenlerin saysı ise 16. Buna ek olarak 95 kişi ise çatışma esnasında öldürüldü. 43 kişi intihar edip yaşamına son verirken, 73 kişiye de doğal ölüm raporu verildi.