BÜLENT ERANDAÇ

BÜLENT ERANDAÇ

Tarihi 21 Eylül 2011

Doğu Akdeniz kimin denizi?

Türkiye Doğu Akdeniz ve Karadeniz'in en önemli bölgesel gücüdür. Ortadoğu'nun deniz kapısı İskenderun ve Mersin limanları, Kıbrıs'taki KKTC'nin varlığı sayesinde daha geniş bir jeostratejik alanı da kontrol olanağına sahip olan Türkiye, 21. Yüzyılın bölge ve dengelerini ayarlayabilme imkânına sahiptir.
Türk donanması, Akdeniz'de, ulusal çıkarlarımıza karşı olabilecek girişim ve planları bozabilecek bir kabiliyete sahiptir. Deniz Kuvvetleri, Akdeniz'in en güçlü üç donanmasından biridir. Son zamanlarda atış kontrol sistemleri dahil tamamen milli olanaklarla kendine özgü gemi inşa etmeye başlamıştır. Libya olayı net biçimde dünyaya gösterdi,Türk deniz kuvvetleri artık Akdeniz dışın da güç nakletmeye hazır bir konuma gelmiştir.

TAKVİM'in öngörüsü

Nereden nereye gelindiğine yönelik bazı hatırlatmalar yapmalıyız. TAKVİM gazetesi, Doğu Akdeniz'in artan önemi ve derin planları 2010 yılında çeşitli haber ve yorumları ile gündeme getirdi. Bu gazeteniz Takvim'in uzak görüşlülüğünün tescili anlamındadır. Türkiye, Doğu Akdeniz'de başta Fransa, Almanya, İsrail, Yunanistan ve Rumlar'ın derin planlarını sezince, 2010'da Şehit Teğmen Caner Gönyeli, 2010 Arama Kurtarma Tatbikatı, Doğu Akdeniz'de Gazimağusa açıklarında, KKTC toprakları ve kara suları ile Türkiye'nin arama kurtarma bölgesi içerisinde yer alan uluslararası sularda bozmuştu. Gazeteniz TAKVİM, bu olayı "Türk Donanması Doğu Akdeniz'de bayrak dalgalandırmaya başladı" manşeti ile gündeme taşımıştı. Uluslararası stratejistler, Akdeniz'de "büyük fotoğrafa" bakılması üzerinde önemle durmaktadır.
Büyük fotoğrafta, "Kıbrıs meselesi, İsrail'in Akdeniz hamleleri, Doğu Akdeniz'deki petrol ve gaz rezervleri, Rusya'nın Suriye Tartus'taki deniz üssünü canlandırma planları, Yunanistan'ın Rumlar ve İsrail ile Doğu Akdeniz'de derin planlar yapması''olarak gösterildi.

Doğu Akdeniz'in altında trilyonlar

Doğu Akdeniz'de yapılan araştırmalar, bölgede 3 trilyon dolar civarında bir petrol ve doğalgaz rezervinin olduğunu gösterdi. Bölge, Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirlerine yakın ve birleştiği, oldukça geniş ve önemli bir coğrafyayı; Kıbrıs Adası da, Doğu Akdeniz'i kontrol ediyor. Doğu Akdeniz ve Kıbrıs Adası, Cebelitarık, Süveyş ve Karadeniz üzerinden işleyen deniz ticaretini kontrol edebilmesi nedeniyle ayrı bir öneme sahip. Yine Doğu Akdeniz ve Kıbrıs Adası, Ortadoğu ve Hazar Bölgesi enerji merkezleri ile bu merkezlere ilişkin boru hatlarını kontrol ediyor. Başbakan Erdoğan'ın AB ülkelerine rest çekmesinin altında, Kıbrıs'ın daha da artan öneminin büyük payı var.

İsrail'in 'Hayfa planı'

Bazı istihbarat çalışmaları İsrail'in bir gizli "Hayfa planı" hazırladığını ortaya çıkardı. Bu plana göre İsrail, Musul-Hayfa petrol boru hattını tekrar aktif hale getirecek, Doğu Akdeniz'de çıkacak petrol ve gaz terminali olarak Hayfa'yı üs yapacak ve Kerkük-
Yumurtalık hattının önemini ortadan kaldıracak. İsrail, Yunanistan ve Rumlar'la yakın ilişkiler kurarken, Hayfa için Barzani yönetimi ile de dostluğunu arttırıyor.

AB'nin iki yüzlü tavrı

Türkiye'nin jeostratejik avantajlarını kırpma ve zayıflatma strateji ve planları, çok yönlü sürüyor. Kıbrıs'ta çözüm tartışmaları sanıldığı gibi sadece Türkiye-Yunanistan arasında değil. Türkiye ile Almanya, Fransa, Yunanistan, Rum Yönetimi ve İsrail arasında. Bu ülkeler, Türkiye'ye karşı tam anlamıyla bir soğuk savaş yürütüyor. İsrail ile Yunanistan arasındaki askeri ortaklık anlaşmalarını birkaç yıldır izliyoruz.
Doğu Akdeniz'de; İsrail-Rum Kesimi-Yunanistan arasında askeri ittifakla, "Akdeniz ekseni" oluşturuldu. Almanya ve Fransa'nın İsrail'le birlikte yürüttüğü Türkiye karşıtı operasyonlar bu gelişmelerle bütünleşti.
Angela Merkel ve Nicolas Sarkozy'nin son bir yılda bu ülkeler arasındaki karşılıklı ziyaretleri dikkatle değerlendirmekte yarar var.

Rusya da unutulmamalı
Doğu Akdeniz'
deki güç mücadelesinde Rusya'yı unutmamak lazım. Suriye'deki Tartus şehri, Soğuk Savaş sırasında Ruslar tarafından bir ikmal ve bakım üssü olarak kullanıldı. Her ne kadar bugün bu üs Ruslar'a ait olmasa da, çok sayıda Rus askeri görevlisi, Suriye ordusunda danışman sıfatıyla görev yapmaktadır. Büyük resme bakıldığında Kıbrıs'ın Türkiye için önemini İskenderun Körfezi'nin esenliği ile sınırlamak insafsızlıktır. Doğu Akdeniz, bu yüzyılın en çekişmeli bölgelerinden birisidir.