Türkiye'de son günlerde peş peşe depremler yaşanıyor. Elazığ'da yaşanan 6,8 büyüklüğündeki depremin ardından artçı sarsıntılar da devam etti. Bugün de AFAD tarafından yapılan açıklamaya göre, saat 19.09'da Manisa'da 5.2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. İTÜ Jeofizik Mühendisliği eski Bölüm başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan'dan bugün deprem açıklaması geldi.
Gölcük Depremi'nde İstanbul'da en fazla etkilenen, Silivri'de geçen Eylül ayında meydana gelen depremden sonra endişelerin arttığı Avcılar'da süren kentsel dönüşüm tartışmalarını değerlendiren İTÜ Jeofizik Mühendisliği eski Bölüm Başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, ilçenin çok özel jeolojik yapısı bulunduğunu burada değişik dönüşüm modelleri uygulanması gerektiğini söyledi.
Avcılar Belediyesi'nin kentsel dönüşümün gerçekleşebilmesi için geçmişte getirilen 4 kat sınırı yerine mevcut yapıların kat sayılarının 'saklı hak' kabul edilmesini öngören oy birliği ile aldığı kararlar İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından onaylanmadığı için 5 aydan bu yana uygulamaya konulamadı. Avcılar'da kentsel dönüşüm kapsamında en fazla 4 katlı binaların yıkılarak yerine yenisinin yapılması için çalışmalar sürdürülürken oluşturulan platform eski binalarda oturanların önemli bölümümün dar gelirli ve emekli olduğunu vurgulayarak, ek giderleri karşılayabilmeleri için ek 1 kata daha inşaat izni verilmesini istedi.
DR. GÜNDOĞDU: BİNALARIN YIKIMI DEPREME BIRAKILMAMALI
Jeofizik uzmanı İstanbul Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü eski öğretim üyesi Dr. Oğuz Gündoğdu, olası Marmara Depremi için zamanın giderek tükendiğini, kentsel dönüşüm konusunda halk veya yöneticilerin ellerini bir an önce çabuk tutması ve kentsel dönüşümü başlatması gerektiğini söyledi. Dr. Gündoğdu, "Yıkılacak binaları depreme bırakmadan yıkılmasını sağlamak lazım. Bunun lam-ı cimi kalmadıö diye konuştu.
"AVCILAR İÇİN KONUT STOKU HAZIRLANMALI"
İTÜ Jeofizik Mühendisliği eski Bölüm Başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan da, 1999 Gölcük Depremi'nde ortaya çıkan duruma bakıldığı zaman Avcılar'ın çok özel bir jeolojik yapısı olduğunun görüldüğünü, bu ilçe için konut stokunun hazırlanması gerektiğini anlattı. Prof.Dr. Eyidoğan, Avcılar'da alansal toplu kentsel dönüşüm sürecinin başlatılması, bunu yaparken jeolojik olarak çok riskli alanların yapılaşmaya açılmaması gerektiğini vurguladı. Prof.Dr. Haluk Eyidoğan,şunları söyledi:
"AVCILAR'DAKİ HER YERE AYNI MODEL UYGULANAMAZ"
"Bazı yerlerdeki mevcut yapıların yeni seçilecek yerlere transferi gerekebilir. Bu zemin ve inşaat modeli ilişkisi ile çözülebilecek bir konu. Avcılar'ın şu andaki yerleşim biriminde her yere aynı modeli uygulamamız mümkün olmayabilir. Zemin özellikleri, heyelanlar, peyzaj bakımından alternatif modellerin çıkarılması, birkaç kentsel tasarım modelinin ortaya çıkarılması lazım. Kentsel tasarımda yaşanabilir mekan ve deprem güvenliği mekanı yaşatmak amacıyla bazı yerlerde kat sayıları düşük tutulabilir, bazı yerlerde de kat sayıları arttırılabilir. Bu; zemin ve beklenen deprem hareketlerinin özellikleri, hem de peyzaj ve tasarım mimari özellikleri bir araya getirilerek ortaya çıkarılabilecek modellere bağlı. Alansal çalışma yapılması lazım. Avcılar'ın olası depremde hasar görme potansiyeli göz önüne alınarak mevcut binaların tek tek envanterlerinin çıkarılması, olası depremdeki performansının ne olacağı önceden tespit edilmesi lazım. Bu envantere göre öncelikle hangi binaların yıkılması veya yerlerinin değiştirilmesi ve yeni binaların nerelerde hangi yüksekliklerde hangi türde olacağına ilişkin çalışmanın yapılmalı."
Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, halkın görüşleri alınarak kentsel tasarım model veya modellerinin ortaya çıkarılması gerektiğini ifade ederken, "Burada katılımcılık ve yerel yönetimin bu konudaki yetkilerinin de arttırılması gerekiyor. Bu işin bir de finans kısmı var. Bu değişimin finans modeli konusunda konuşmak gerekiyor" dedi.
4 KAT ZORUNLULUĞU
Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, Avcılar dahil İstanbul'daki çok sayıda ilçede kentsel dönüşüm kapsamında yenilenmesi istenen binaları etkileyen yeni yapılacak yapılar için 4 kat zorunluluğuyla ilgili olarak da şöyle konuştu:
"Kat yasağında hangi parametreye göre sınırlama getirildiğinin açıklanması için orada bilimsel bazı çalışmalar yapılması lazım. Kaç kata kadar izin verileceğine dair kararın alınmasında zemin, mühendislik- inşaatı yapamaması peyzaj veya öngörü gibi birçok faktör var. Önemli olan; depremde yıkılmayan ve yaşanabilir mekan yaratmaksa; bunun alternatifleri var. İstanbul Master planında örneğin 2013 yılında alternatifli olarak bunlar sunulmuştu. Zeytinburnu o zaman deprem riskine çok açık, çok sorunlu bir yerdi. O nedenle '4, 5, 6 kat olmaz 4 kat olsun' denilen bir yer vardır belki. Ama bunu genelleştiremezsiniz. Çünkü birçok faktör var bu işin içinde. Uzmanlar, bilim insanları oturup karar verecek. Düzenlemenin zemin jeolojik, heyelan, oradaki mimari durumuna uygun, insanların yaşam ihtiyaçlarına göre yaşam merkezli olması önemli. İnşaat mühendisleri bütün risk- tehlike faktörlerini bir araya getirerek kat sayısını ona göre ayarlamasını bilir. Bu iş bilim sonuçta. 5 veya 4 kat olsun bunun cevabını veremiyorum. Bunun bilimsel bir açıklamasının olması lazım."
