Safra kesesi nedir?Safra kesesi karaciğerin oluşturduğu safrayı depolayan bir organımızdır. Safra karaciğerde üretilir, safra kanalları ile oniki parmak bağırsağına akar. Safranın yediğimiz yemeklerin sindirimi sırasında önemli görevleri vardır, özellikle yağların sindiriminde rol alır. Gıdalar mideden oniki parmak bağırsağına geçtiğinde safra kesesi kasılır ve depoladığı safrayı bağırsağa boşaltır.
Safra kesesi taşı nasıl oluşur? Safra taşı oluşum mekanizması ile ilgili değişik teoriler mevcuttur. Bunlardan biri safra kesesinin kasılma kusurudur. Kendini yeterince boşaltamayan safra kesesinde safra birikir, hareketsiz kalır ve safranın kimyasal yapısı bozulur. Kolesterol kristalleri taşlara dönüşür. Diğer bir teoride ise safra karaciğerde oluşurken içeriğindeki kolesterol ve safra tuzlarının oranları uygun olmadığından taş oluşumuna meyillidir.
Belirtileri nedir? Safra kesesinde taş veya taşlar varsa, bunlar safra kesesinin kasılması ile ağrıya yol açarlar. Bu ağrılar yemeklerden sonra olur. Biliyer kolik dediğimiz bu ağrılar yemek yedikten 10-15 dakika sonra karnımızın sağ üst kısmındadır, sırta ve sağ omuza ve kürek kemiğine doğru yayılım gösterir. Eğer taşlar safra kesesinin içinden safra yollarına dökülürse sarılık oluşabilir. Büyük abdestin rengi açılır, idrarın rengi koyulaşır, göz küremizin beyaz kısmı ve cildimiz sararır. Safra yollarında iltihap oluşursa o zaman ateş gelişebilir. Safra yollarındaki safra taşları, pankreas bezinin kanalı da safra yolları ile aynı yerden bağırsağa boşaldığı için pankreatit dediğimiz hastalığa yol açabilir. Pankreatit ölümcül bir hastalıktır.
Safra kesesi hastalıkları başka hastalıklarla karıştırılır mı?Evet, safra kesesi ile ilgili olabilecek şikayetler birçok hastalıkta da bulunabileceği için karışır. Karaciğerin hastalıkları ile karışabilir. Özellikle mide ve oniki parmak bağırsağındaki ülserlerde de bu tip ağrılar olabilir. Pankreas kanserinde de sarılık oluşabilir.
Safra kesesi kalıtsal mıdır? Ailesel yatkınlık olmakla birlikte safra kesesi hastalıkları yediğimiz gıdalarla da yakın ilişkilidir. Bayan cinsiyette, sarışın, kilolu ve 40 yaşın üzerindeki insanlarda safra taşı oluşum riski daha fazladır.
Safra kesesi ve taşlarının tedavisi nasıl yapılmaktadır? Tedavide safra kesesinin tamamı içerisindeki taşlarla beraber çıkartılır. Hastaların aklına hemen şu soru gelir: "Keseyi bıraksak, taşları alsak olmaz mı?" Maalesef o şekilde bir tedavi şekli yoktur. Zaten hastalıklı olan organ safra kesesidir, taşlar bu hastalığın bir sonucudur. Hastalığın kaynağını tedavi etmeden sonuç almak mümkün değildir. Örneğin böbrek taşlarında uygulanan taş kırma yöntemleri safra yollarında iyi sonuç vermemektedir. Kırılan taşlar safra yollarına dökülüp daha ciddi rahatsızlıklara yol açtığı için bu şekilde bir tedavi yapılmamaktadır. Safra kesesinde taş olan çoğu hastaya ameliyat gerekir.
Laporoskopik ameliyat nasıl yapılır? Avantajları nelerdir? Laparoskopik ameliyat karnın içine kamera ile girilerek incelenmesidir. Bu sırada uygun cerrahi aletler de başka deliklerden girilerek cerrahi operasyonlar gerçekleştirilir. Günümüzde karın içindeki çoğu ameliyat bu şekilde yapılabilmektedir. Bir 10-15 cm'lik bir kesi hattı yerine 0.5-1 cm'lik birkaç delik çok daha çabuk iyileşme ve kısa bir nekahat dönemini sağlamasının yanı sıra kozmetik olarak da daha yüz güldürücü sonuçlar vermektedir.
Ameliyattan sonra kişi normal hayatına ne zaman döner? Hasta aynı gün akşam veya ertesi sabah taburcu edilir. Birkaç gün içerisinde normal aktivitesine döner.
Ameliyattan sonra yenilmemesi gereken yiyecekler var mıdır?Safra kesesi daha çok yağların sindiriminde rol oynadığı için, ameliyat sonrası 1-2 ay yağlı yiyeceklerden sakınılmalıdır. Zaten yağlı yiyeceklerin fazlası sağlığımız için sadece ameliyat sonrası değil her zaman zararlıdır. Bu süreden sonra vücut yeni duruma uyum sağlayarak eski durumuna gelir. Hasta normal yaşamına devam eder.
YARIN: REFLÜ
