Demir, sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biridir. Özellikle demir gereksinimi bayanlarda bir kat daha fazladır. Erkeklerde günde 10 mg., kadınlarda ise 20 mg. demire ihtiyaç vardır. Bu minerali yeterince alamadıklarında kansızlık sorunuyla karşılaşılır.
EKSİKLİK NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?
Demir eksikliği, gereksiniminin doğal olarak arttığı büyüme çağında ve gebelikte sık görülür. Menstrüasyun (adet) olduğu dönemlerde kaybedilen kana karşılık, demir ihtiyacı kadınlarda erkeklere göre yüzde 60 fazladır. Zayıflamak için yapılan tek yanlı diyetler ve vejeteryan beslenme demir eksikliğini arttırıcı nedenlerdir. Demir, emilimi zor bir mineraldir. Üstelik yanlış beslenme alışkanlığıyla bu olumsuzluk daha da büyür. Kafeinli içecekler yemeklerle ya da bitiminden hemen sonra alındığında, içinde bulunan tanen sayesinde demir atımı arttırılır. Bunun sonucunda kansızlık belirtileri başlar; aşırı yorgunluk, iş veriminin düşmesi, baş ağrısı, sinirlilik, huysuzluk, iştahsızlık, çarpıntı ve yorgunluk şeklinde kendini gösterir.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Demir eksikliği bebek ve çocuklarda; hareket sisteminin gelişme ve koordinasyonunda yavaşlama, konuşma yeteneğinin gelişmesinde bozukluk, psikoloji ve davranışlar üzerine olumsuz etkiler (algılama duygusunun azalması) ve fiziksel aktivitenin azalması gibi belirtiler oluşur. Tüm dünyada olduğu gibi bizde de demir eksikliği anemisine sıkça rastlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı araştırmalara göre; 760 milyondan fazla insanda demir eksikliği olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizdeki gebe kadınların yüzde 74'ünde, süt veren annelerin yüzde 65'inde demir eksikliği anemisi vardır. Gebe olmayan kadınların yarısına yakın bir oranda da demir eksikliği görülmektedir. Menstrüasyun (adet) dönemindeki kadınlarda; fiziksel çalışma kapasitesinin azalması, gebelerde; Anne ve bebek ölüm oranının ve düşük kilolu doğum riskinin artması gibi olumsuzluklar oluşur. Bir beslenme uzmanının yaptığı yazım hatası, ıspanağın demir hazinesi olduğu efsanesini yarattı. Bir virgül hatası 100 gr. ıspanakta 3.4 yerine 34 mg. yazılması, ıspanağı güçlü bir demir potansiyeline dönüştürdü. Yer fıstığında bile ıspanağa göre iki misli demir vardır.
DEMİR NELERDE BULUNUR?
Küçük çocuklar için:
Sebze ve meyvelerin büyük bir bölümü, tahıllar yumrulu bitkiler, süt ürünleri, etler ve balıklardan alabilir. Ergenlerde ve yetişkinlerde: Etler ve balıklar çok fazla tüketilmelidir. Bu dağılım, daha ileriki yaşlarda sebze ve meyveler yönünde artar. Dağılımın geri kalanı tahıllardan özellikle kadınlarda meyve ve sebzelerden oluşur. İnsanların etten aldıkları demir oranı aslında miktar olarak azdır. Ancak demir alımında önemli olan miktar değildir. Alınan demirin kalitesi önemlidir. Karaciğer, böbrek, ördek, hindi, dana eti, koyun eti, tavuk ve balık. Emilimi zor olan besinler:
Mercimek, kuru meyveler, diğer kuru baklagiller, tahıllar, yumurta, sebze, meyveler ve süt. NASIL GİDERİLİR?
Artık biliniyor ki; demir eksikliği ıspanakla değil özellikle hayvansal ürünlerle giderilebilir. Sakatatlar, sığır etleri ve çiğ sebzeler özellikle roka, maydanoz ve yeşil yapraklı sebzeler, soya fasulyesi, baklagiller, kuru yemişler (fındık, fıstık, susam vs.) kuru meyveler, yaş meyvelerden (üzüm, kayısı çilek, ayva) demir açısından zengindir. Kepek ekmeğinde bulunan ve fitat olarak adlandırılan bir asit vücutta demir emilimini engellemektedir. Yani demirin bağırsaklardan kana geçmesine mani olmaktadır. Bu nedenle devamlı kepek ekmeğini tüketmek yanlış olur, özellikle kansız olanlar için.
İZMİR'İN ÜNLÜ GÜZELLERİ
GENÇ SEVGİLİNİN DAYANILMAZ CAZİBESİ
EN ÇOK ONLAR ARZULANIYOR
İSTANBUL'UN SEMT İSİMLERİ NEREDEN GELİYOR
ÜNLÜLERİN 2010 KARARLARI
