Sıra otomobillerin ve ticari araçların da kış için hazırlanmasına geldi. Tekerlekli taşıt araçları için kış hazırlığının en önemli unsurlarından biri kış lastiklerini taktırmak. 2013'ten bu yana şehirlerarası taşımacılık yapan araçlarda uygulanan, 1 Aralık-1 Nisan tarihleri arasında kış lastiği kullanım zorunluluğunun başlamasına 2 hafta kadar kaldı. Ancak güvenli sürüş için otomobil sahiplerinin de kış lastiği kullanması son derece önemli.
7 DERECENİN ALTI ÖNEMLİ
1 Aralık'tan önce, örneğin bugünlerde sabah ve akşam saatlerinde bile olsa hava sıcaklığı 7C derecenin altına düşüyorsa, 1 Aralık'ı beklemeden kış lastiklerinizi taktırın. Ayrıca binlerce araç sahibinin lastiklerini değiştirmek için her zaman olduğu gibi son günleri bekleyeceğini ve lastikçilerde uzun kuyruklar oluşacağını da aklınızdan çıkarmayın.
TABAN DESENİNE DİKKAT!
Taşıt aracıyla yol arasındaki bağlantıyı kuran lastiklerin fiziksel özellikleri tutunma limitlerini belirler. Fiziksel özellikleri de iki ana başlıkta toplamak gerekiyor:
Hamur karışımı ve taban deseni. Yaz lastikleri, 7C derecenin altındaki sıcaklıklarda sertleştiği için tutunma özelliklerini kaybetmeye başlar.
Isınmayan lastik tutunamayacağı için kış aylarında Ege ve Akdeniz bölgelerinde bile sabah ve akşam saatlerinde frenlerle viraj dönüşlerinde risk çok artar. Ayrıca yaz lastiklerinin taban desenindeki kanallar su deşarjı için tasarlanmıştır. Karlı zeminde yaz lastikleri kendi kendini temizleyemez ve tutunma özelliklerini tamamen kaybedebilir.
İşte tam burada devreye kış lastikleri girer.
DERİNLİK EN AZ 4 MM OLMALI
Hamur karışımı daha düşük sıcaklıklarda ısınabilmesini sağlayacak özelliklerde olan kış lastikleri, yaz lastiklerinin tutunmayı kaybetmeye başladıkları sıcaklıklardan başlayarak sıfırın altındaki sıcaklıklarda gayet iyi tutunur. Diş derinlikleri genelde yaz lastiklerinden daha fazla olan kış lastiklerinin tabanında daha fazla sayıda ve geniş kanal bulunur. Üstelik çok ince ve tırtıklı kanallara da sahip olan kış lastikleri çamur ve karlı zeminde kendini temizleyebildiği için zemine tutunmaya devam eder. Kış lastikleriaslında soğuk ve kuru zeminde de yaz lastiklerinden daha iyi tutunma ve fren özellikleri sergiler.
Kış lastiklerinin diş derinlikleri 4 mm'nin altına indiğinde performansları belirgin şekilde düşer. Bu nedenle yaz lastikleri gibi değerlendirilmemeli. Araca takılan kış lastiklerinin ön ve arka akslarda birbirleriyle aynı diş derinliğinde olması, desenlerinin de aynı olması sürüş güvenliği açısından önemlidir.
Örneğin bir otomobilin ön tekerleklerine kış, arka tekerleklerine yaz lastikleri takılırsa, virajlarda ve frenlerde aracın arkası kayacaktır.
4x4 araçlarda kış lastiğine ihtiyaç olmaz diye düşünen sürücüler de var. Bu tamamen yanlış bir düşüncedir.
4x4 araçlarla karlı zeminde kalkış yapılması bazen mümkün olabilir ama fren ve viraj dönüşlerinde yine aynı riskler yaşanır.
GÜVENLİ FREN
Kış lastikleri ve yaz lastikleri fren performansı açısından kıyaslandığında, kış lastiklerinin 0C derece ve altındaki sıcaklıklarda, özellikle ıslak ve karlı zeminlerde ciddi duruş mesafesi farkları sağladığı ortaya çıkıyor. Saatte 90 km hızdan ıslak zeminde 0C derecede yapılan testte kış lastikleri takılan otomobil yaz lastikli halinden yaklaşık 5 metre daha erken durabiliyor. Karla kaplı zeminde 50 km/s hızda yapılan durma frenlerinde ise yaklaşık 8 metre daha erken durabiliyor.
SICAKTA ÖMR Ü KISALIR
Hava sıcaklığı sürüş sırasında 10C derece ve üzerine çıkıyorsa kuru zeminde bile hızınızı en az yüzde 10 oranında düşürmeniz gerekir. Çünkü kış lastikleri bu sıcaklıklarda aşırı ısınmaya başlar ve yol tutuş ile fren konusunda zayıflamaya başlar. Ayrıca bu sıcaklıklarda uzun süre yüksek hızda seyahat edilmesi durumunda kış lastiklerinin ömrü belirgin şekilde kısalır. Yaz lastiklerinde olduğu gibi kış lastiklerinde de hava basınçları önemli rol oynar. Lastikler soğukken 10 günde bir lastik hava basınçlarını kontrol etmek güvenli sürüş ve lastik ömrü açısından önemlidir
HALİT BOLKAN
