Yapay zeka suç işlerse ne olur, suçtan yargılanabilir mi? Meğer kanunlara göre...

Hukuk dünyası son zamanlarda sıklıkla yapay zekanın sorumluluğunu tartışıyor. Peki robotlar suç işlediğinde ceza hukukunda kim sorumlu tutulacak? İşte çarpıcı detaylar... Adalet Sisteminde Yapay Zekanın Konumu Nedir? University of Cumbria'nın resmi sitesinde yayımlanan habere göre yapay zeka (YZ), günümüzde ceza adaletinde kullanıma girmiş durumda. Suç tahmini, tekrarlayan suç davranışlarının analizi ve hatta yargı kararlarında öngörü sunabilen sistemler sayesinde algoritmalar artık birer 'karar destekçisi' konumunda. Ancak bu durum etik ve hukuki birçok soruyu da beraberinde getiriyor. Peki Ya Bir Robot Hata Yaparsa? Kaliforniya'da küçük bir çocuğun üzerinden geçen güvenlik robotu, Japonya'da bir işçiyi öldüren fabrika robotu… Bu örnekler yapay zekanın 'yanlış yapabileceğini' açıkça gösteriyor. Otomatik pilotta kaza yapan araçlar ise hukuki sorumluluk tartışmalarının merkezinde yer alıyor. Ancak şu anda doğrudan robotlara ceza verilebilecek bir sistem yok. Yasalar Sadece İnsanlara ve Tüzel Kişilere Uygulanıyor Mevcut hukuk sistemi yalnızca bireylere veya tüzel kişilere uygulanabiliyor. Yani insanlar, şirketler ya da devletler yargılanabilirken; bir robotun kendi başına yargılanması şu an mümkün değil. Çünkü robotlar hukuken 'tüzel kişi' olarak kabul edilmiyor. Bu da yapay zeka kaynaklı hatalarda sorumluluğu tasarımcı, geliştirici ya da üreticiye yüklüyor. Ceza Hukukunda Ne Diyor? Ceza hukukunda birini suçlu saymak için iki temel şart aranır: Suç teşkil eden bir eylem ya da eylemsizlik, Bu eylemin zarar vereceği bilinciyle gerçekleştirilmiş olması. Peki bir robotun 'niyeti' nasıl belirlenebilir? Kasıtlı mı davrandı, yoksa arızalandı mı? Savunma yapabilir mi? Ceza hukukunun temel ilkeleri bu gibi durumlarda global düzeyde yetersiz kalıyor. Hukuk Yapay Zekaya Uyum Sağlayabilecek mi? Robotlar öğrenebiliyor, karar alabiliyor ve hata yapabiliyor. Bu da klasik hukuki kavramların yeniden yorumlanmasını gerekli kılıyor. Yapay zekaya ilişkin hukuki düzenlemelerin önümüzdeki yıllarda dünya çapında gündeme gelmesi bekleniyor. 🔴Türkiye Hukukunda Yapay Zeka ve Robotların Sorumluluğu Nasıl? Soru 1: Türkiye'de yapay zeka veya robotlar doğrudan yargılanabilir mi? Cevap: Hayır. Türkiye hukuk sistemi yapay zekayı tüzel kişi olarak kabul etmediği için robotlar veya yapay zekalar doğrudan yargılanamaz. Soru 2: Yapay zeka kaynaklı bir zarar olursa sorumluluk kimde olur? Soru 3: Türk hukukunda yapay zekaya ilişkin özel bir yasa var mı? 🔹 1. Türk Ceza Kanunu'nda Ceza Sorumluluğu: TCK Madde 20 – Ceza sorumluluğunun şahsîliği: 'Ceza sorumluluğu şahsîdir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz.' ➡ Bu maddeye göre ceza sadece insanlara, yani fiil ehliyetine sahip gerçek kişilere uygulanabilir. Kaynak: University of Cumbria, Takvim arşiv Dipnot: Uzman görüşleri, Türk Ceza Kanunu ve akademik kaynaklardan derlenmiştir.