Edirne'de durdurulan bir kamyonette, içerisinde avlanması yasak olan deniz patlıcanı ve ahtapot ele geçirildi. Yaşanan bu olayın ardından deniz patlıcanı nedir merak edilir oldu. Nam-ı diğer deniz hıyarı, derisidikenlilerden omurgasız bir çeşit canlıdır. Özellikle Çin mutfağında pek çok yemeği yapılır.
DENİZ PATLICANI NEDİR?
Derisidikenlilerden familyasına mensup omurgasız bir canlı çeşidi olan deniz patlıcanı, Çin mutfağının vazgeçilmez bir parçası. Yemeklerde kullanımının yanı sıra ilaç ve kozmetik sanayisinde de kullanılan deniz patlıcanına deniz hıyarı da denir. Çin tıbbında yorgunluğa, iktidarsızlığa ve eklem ağrılarına iyi geldiğini inanılan deniz patlıcanı, yüksek protein kaynağı olduğu için uzak doğu ülkelerinde rağbet görüyor.
Güneydoğu Asya ve Avustralya sahil insanları deniz hıyarlarını deniz suyunda pişirip, kurutur. Yeneceği zaman tatlı suda kaynatıp, özellikle çorbasını yaparlar. Vücutları, ağızla anüsten geçen eksen istikametinde uzamış olup, sosis veya hıyara benzer. Ağız ve anüs karşılıklı iki uca yerleşmiştir. Diğer derisidikenlilerden, kutuplar yönünden geçen eksenin uzamasıyla farklılaşmıştır. Bu uzama hayvanın yan yatmasına sebep olur. Ağız çevresinde çelenk şeklinde 10-30 kadar duyu, dokunma ve av yakalamaya yarayan tentaküller (dokunaçlar) vardır. Genellikle 3–27 cm boyundadırlar. 60 cm uzunlukta olanları da vardır. 900 kadar türü bilinmektedir.
Denizlerin kıyılara yakın sığ yerlerinde rastlanır. Ambulakral tüp ayaklarla yavaş hareket ederler. Tüp ayaklarını duyu organı olarak da kullanırlar. Tüp ayakları olmayan deniz hıyarları diplerde U şeklindeki oyuklarda yaşarlar. Solunumları vücut boşluğunda uzanan bir çift suakciğeri veya solunumağacı denen organlarla sağlanır. Kendilerini yenileme özelliğine sahiptirler. Yumurtlayarak ürerler, erkek ve dişilerinin şekli birbirine çok benzer. Bazıları hermafrodit (çift cinsiyetli)dir.
En önemli özellikleri ise, vücutlarının her yanındaki yakalama kollajeni adlı yapı sayesinde kendini sıvıya dönüştürme becerileridir. Sıvı haldeyken küçük çatlaklardan geçebilir ve tekrar eski haline dönebilirler. Bazı türler kendilerini futbol topu kadar şişirebilir, bazıları ise su püskürterek çakıl taşı gibi görünebilir.
DENİZ PATLICANI NEYE İYİ GELİR?
Yüksek proteinli içeriğinden dolayı; spor yapan kişilerin vücut gelişimine yardımcı olduğu, diş eti rahatsızlıklarına, yorgunluğa ve iktidarsızlığa iyi geldiği bilinmektedir. Çin tıbbında sıklıkla kullanılan deniz patlıcanı aynı zamanda pişirilerek gıda olarak da kullanılmaktadır. Genel olarak kurutularak yenen deniz patlıcanları, çorba olarak da tüketilmektedir. Uzun yıllardır Uzak Doğu yemeklerinin vazgeçilmezi haline gelmiştir. İlaç sanayi ile birlikte kozmetik sektöründe de sıklıkla kullanılmaktadır.
DENİZ PATLICANI AVLAMAK NEDEN YASAK?
Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından kontrollü bir şekilde toplanıp yetiştirilen deniz patlıcanlarının tekil bireyler tarafından toplanması yasaktır. Yasak olmasının sebebi, su altındaki yaşamı ciddi bir şekilde etkileyecek olmasıdır. Uzak Doğu'dan gelen talepler doğrultusunda kaçak olarak deniz patlıcanı toplayan kişiler yakalanmaları hususunda kanunlara göre 1113 TL'lik para cezasına çarptırılmaktadırlar. Eğer ki yakalanıp cezasını ödeyen kişi kaçak bir şekilde deniz patlıcanı avlamaya devam ederse para cezası katlanmaktadır. Günümüzde ise yoğun talep ve yüksek fiyatlar sebebiyle birçok kişi kaçak deniz patlıcanı avı yapmaktadır. Deniz patlıcanları genel olarak Hindistan, Fiji, Papua Yeni Gine, Çin ve Japonya gibi bölgelerde çıkarılmaktadır. Türkiye'de ise Ege Denizi civarı Çeşme-Datça Bölgesi'nde sıklıkla rastlanmaktadır.
