MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNERİLER
AVM içerisinde COVID-19 kapsamında alınan kurallara uyulması gerektiğinin vurgulandığı açıklamada, "Diğer müşteriler ve çalışanlar ile sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4 adım) dikkat edilmelidir. Tıbbi/bez maske kullanılmalıdır. AVM içerisinde bulunan berber veya güzellik salonlarını kullanacak kişiler, 'Berber, Kuaför ve Güzellik Salonlarında Alınması Gereken Önlemler' kapsamındaki kurallara uymalıdır. İş yeri içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunulmamalıdır. Dokunulduğunda eller su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamıyorsa el antiseptiği kullanılmalıdır. Sık dokunulması mümkün olan yüzeylerin farkında olunmalı, buralara dokunmak gerekirse, sonrasında eller su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamıyorsa el antiseptiği kullanılmalıdır." ifadeleri kaydedildi.
Personele yönelik tedbirlerin aktarıldığı rehberde şu ifadeler kaydedildi: "COVID-19 belirtileri gösteren (ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan), COVID-19 tanısı alan ya da COVID-19 temaslı olan personel en az 14 gün çalıştırılmamalıdır. Çalışan personel içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olanlara tıbbi maske takılarak izole edilmeli, ilgili sağlık birimine yönlendirilmelidir.Personel vardiyalı çalıştırılarak çalışma ortamında aynı anda az sayıda personelin bulunması sağlanmalıdır. Çalışan personelin tümünün kuralına uygun tıbbi maske takması, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirmesi sağlanmalıdır. Yeni maske takılırken eller el antiseptiği ile temizlenmelidir. Personelin dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafenin korunması ve maske takılmasının sürdürülmesi sağlanmalıdır. AVM ve işyerlerinde görev yapan personelin yemekleri kumanya şeklinde verilmeli, AVM yönetimi bunu organize etmelidir. Yemekler toplu halde yenmemelidir. Yemek yerken ya da çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı için kişiler arası en az 1 metre sosyal mesafenin korunması sağlanmalıdır. Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmeleri sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. AVM güvenlik görevlileri, COVID-19 açısından düşük ve orta riskli alanlarda çalışmaktadır. Bir metreden uzak temas (Düşük riskli çalışma alanı) güvenlik görevlilerinin yüz yüze temas ihtimalini azaltmak için camlı kabinlerde bulunmaları önerilir. Böyle bir imkan yoksa, kuruma giriş yapanlarla güvenlik görevlileri arasında en az 1 metre mesafeyi sağlayacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. 1 metreden uzak durulacaksa sadece tıbbi maske yeterlidir. Bir metreden yakın temas (Orta riskli çalışma alanı) Üst araması yapılacaksa 1 metreden yakın temas ihtimali vardır. Aşağıdaki kişisel koruyucu ekipmanları kullanması sağlanmalıdır. Tıbbi maske ve gözlük/yüz koruyucu kullanılmalıdır. Bu ekipmanlar kişiye özeldir. 5 Vücut salgılarıyla gözle görülür bir kirlenme ihtimali yoksa eldiven kullanılmamalıdır. El hijyeni sağlanmalıdır. Kişisel koruyucu ekipmanın uygun kullanımı konusunda eğitim verilmelidir. Önce maske sonra gözlük/yüz koruyucu takılır, çıkarılırken önce gözlük/yüz koruyucu ve en son maske çıkarılır. Yukarıda kullanılması gerektiği belirtilen ekipmanlar, görevlinin aktif olarak görevini yaptığı süre boyunca kesintisiz olarak kullanılmalıdır. Maskeler nemlendikçe ve kirlendikçe yenileri ile değiştirilmelidir. Kişisel koruyucu ekipmanların giyilmesi ve çıkartılması sonrasında her seferinde uygun el hijyeni sağlanmalıdır. Eller en az 20 saniye su ve sabunla yıkanmalı veya el antiseptiği kullanılmalıdır. Eldivenin doğru kullanılması sağlanmalıdır. Değiştirilmeyen eldivenler mikrobik kirlenmeye yol açacağından çevreye dokunmamaya ve el hijyenine özen gösterilmelidir. Görevlinin dinlenmek üzere yerinden ayrılması halinde (çay, yemek vb.) kullanılan maske ve eldiven çıkartılmalı ve uygun şekilde çift poşetlenerek atılmalıdır. Gözlük/yüz koruyucu bir sonraki kullanıma hazırlık için yüzde 70'lik alkolle temizlenmelidir. Görev yerine dönülürken yeni maske ve eldiven kullanılmalıdır. Ortam temizliği, dezenfeksiyonu ve havalandırma iş yeri temizliği günlük olarak yapılmalı ve havalandırılmalıdır. Sık kullanılan alanlar daha sık temizlenmeli ve havalandırılmalıdır. İş yerlerinin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) sodyum hipoklorit içeren çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Tuvalet temizliği için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri yüzde 70'lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır. Çalışma tezgâhları düzenli olarak temizlenmeli ve yüzde 70'lik alkol ile dezenfekte edilmelidir. Müşteriler ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen sonrasında yüzde 70'lik alkol ile temizlenmelidir. Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. 6 Temizlik sonrasında personelin maske ve eldivenlerini çıkarıp iş yerindeki çöpe atması, yıkanabilir bez maske kullandıysa yenisiyle değiştirmesi ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkaması, sabun ve suyun olmadığı durumlarda el antiseptiği kullanması sağlanmalıdır."
TAKSİ DURAKLARI VE TAKSİLERDE ALINACAK ÖNLEMLER
Taksi duraklarında, kişiler arası mesafe 3-4 adım yani 1 metre olacak şekilde korunacak.
Ateş, öksürük veya solunum sıkıntısı yaşayan, Kovid-19 olan ya da son 14 gün içinde Kovid-19 vakası ile teması olan şoförlerin çalışmaması sağlanacak.
Durakların temizliği günlük su ve deterjan ile yapılacak. Durağın içinde kapı kolları, masa yüzeyleri, elektrik düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeylerin temizliğine özellikle dikkat edilecek. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için çamaşır suyu veya yüzde 70 alkol kullanılacak. Çamaşır suyu içeride kimse olmadığı zamanlarda kullanılacak, kuruyana ve koku çıkana kadar durak havalandırılacak.
TAKSİ ŞOFÖRLERİNİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Açıklamada, ticari taksi şoförleri için alınması gereken önlemler de şöyle sıralandı:
Ticari taksilere aynı anda üç kişiden fazla müşteri kabul edilmeyecek.
Ticari taksi şoförleri, kişisel hijyen kurallarına uygun şekilde hareket edecek, aracın içinde mutlaka tıbbi maske kullanacak. Maskeler nemlenmesi durumunda değiştirilecek. Maskeler çıkarılırken lastiklerinden tutulacak, dış yüzeyine dokunulmayacak. Maskeler lastiklerinden tutularak takılacak, kullanılmış maskeler ağzı bağlı çöp torbasına atılacak. Maske değiştirme söz konusu ise el antiseptiği kullanılacak.
Müşterilerin temassız ödeme yöntemlerini kullanmaları teşvik edilecek.
Sağlık Bakanlığınca, ticari taksideki müşteriler için alınması gereken önlemler de tespit edildi. Buna göre de taksiye binen tüm müşteriler tıbbi/bez maske takacak ve yolculuk boyunca çıkarmayacak. Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi Kovid-19 belirtisi olanların tıbbi maske takması sağlanacak, bu kişiler sağlık merkezine yönlendirilecek.
Ticari taksilerde, gün içerisinde araca binen her müşterinin kullanımına yetecek ölçüde alkol bazlı el antiseptiği veya yüzde 70'lik alkol içeren kolonya bulundurulacak, taksiye bindiği anda müşteriye şoför tarafından alkol bazlı el antiseptiği veya kolonya ikram edilecek.
TAKSİLERDE HAVALANDIRMA, TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON
Açıklamaya göre, ticari taksilerdeki klima sistemi havalandırması, dışarıdan temiz havanın içeriye alınması şeklinde olacak, içerideki havanın tekrar içeriye verilmesi fonksiyonu önlenecek.
Ticari takside pencereler uygun olan her fırsatta açılarak taksinin iç havasının temizlenmesi sağlanacak.
Taksinin genel iç temizliği günde en az 6 saatte bir olmak üzere su ve deterjan ile yapılacak. Aracın iç yüzeyi de su ve deterjanlı bez kullanılarak silinecek.
Her müşteriden sonra kapı kolları, telsiz, cam açma düğmesi, emniyet kemeri tokaları gibi sık temas edilen yüzeyler önce su ve deterjanlı bezle silinecek, sonra da 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu veya yüzde 70'lik alkol/kolonya ile dezenfekte edilecek. Bu temizlik yolcu olmadığı durumlarda yapılacak ve kuruyana ve koku çıkana kadar taksiler havalandırılacak.