Seçmenin kafasında kararlar netleşti mi?Seçimler erken olduğu için bu hafta seçmenin kafası netleşir. Son haftaya biraz kararsız seçmen kalır. Onlar da hangi iki parti arasında kararsızlıklar yaşarlar. Mesela AK Parti ile MHP veya AK Parti ile HDP arasında kararsızlıklarını netleştirirler. AK Parti bu bakımdan bütün partilerin kesişim kümesinde bulunuyor. Hepsinden oy alma ve oy verme kabiliyeti olan bir siyasi parti.
Kararsız seçmen ne kadar?Telefonla anket yapan anketçilere göre kararsızların yüzde 30 civarında olduğunu söylediler. Yüz yüze yaptığımız anketlerde yüzde 8-11 arasında bir kararsız kitle vardı. Sandığa gitmeyeceğim, oy kullanmak istemiyorum diyenleri de katarsak yüzde 14 civarına yükseliyor.
Bu seçimin belirleyici teması ne olacak?Seçmenin kafasında en önemli konu Recep Tayyip Erdoğan'ın seçilip seçilemeyeceğidir. Diğer konular var elbette, ekonomi, güvenlik, uluslararası ilişkiler...
Ama en önemlisi Recep Tayyip Erdoğan'ın başkan olup olmayacağı konusudur.
Muhalefetin tamamının tek bir amacı var o da Recep Tayyip Erdoğan'ı düşürmek. Sonrası ile alakalı bir perspektifleri yok.
Muhalefetin Erdoğan karşısında buluşması seçmeni nasıl etkiliyor?İktidardan memnun olmayan bir kitle vardır bir de ülkenin selameti diye bir durum vardır.
Muhalif olan seçmen her ne olursa olsun iktidardaki partinin iktidarı bırakmasını ister. Bu grubun içinden bir kısım ülkenin selameti için diye düşünür. 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra yaptığımız bir araştırmada CHP'lilerin yüzde 13'ü (2 -3 puan) MHP ile o zaman ittifak durumu yokken onların da yüzde 18'i, HDP'nin yüzde 5'i oy vermişti. Bu seçimde de aynı şekilde Erdoğan gitsin diyen kitlenin içerisinden ülkenin selametini düşünen bir grubun oy vereceğini düşünüyorum.
AK Parti ile Erdoğan oylarında fark var mı?Elimizdeki verilere göre Recep Tayyip Erdoğan'ın birinci turda seçilebilecek oya ulaşacağı yönünde. Erdoğan'a verip de, Ak Partiye vermeyecek olanların bir kısmı Ak Partili değil zaten. MHP, CHP, İyi Parti ve HDP'li olanların bir kısmı Tayyip Erdoğan'a oy verecekler.
Ama milletvekilliğinde Ak Parti'ye oy vermek mecburiyetinde değiller ki... Acaba bunların bir kısmı MHP'ye oy verir mi sorusu var.
Seçimler ikinci tura kalır mı?Yaptığımız araştırmalarda Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci turda biteceğini gösteriyor.
İkinci tura kalırsa İnce ile Erdoğan yarışır.
Böyle bir durumda İyi Parti'den ve HDP'den Erdoğan'a önemli bir oy kayışı olacaktır.
Kemik olarak AK Parti'nin oyu ne kadar?AK Parti'nin yüzde 42'si ne yaparsanız yapın bu partiden ayrılmıyor. Rasyonel seçmen her partide yüzde 10 civarındadır. AK Parti'nin yüzde 45'lerde kemik bir oyu var.
Meclis dağılımı nasıl olacaktır?İttifakların büyük avantajları var.
Cumhur ittifakın toplamı 50 bandında, Millet İttifakı'nın toplamı ise 35 bandında.
Bu durumda büyük olanın ciddi avantajı var.
15-20 milletvekili sırf ittifak yapmalarından dolayı Millet İttifakı kazançlı olacaktır.
Cumhur İttifakı'nın çoğunluğu alma konusunda risk gözükmüyor.
KÜRT SEÇMEN KİLİTLENDİ
Kürt seçmen nasıl davranacak?
Kürt seçmen kilitlenmiş durumda. Seçmen özellikle PKK'dan ayrışıp yüzünü Türkiye politikasına dönmesini bekliyor.
HDP ne 7 Haziran ne de 1 Kasım seçimlerinden sonra HDP Türkiye politikası yürütmedi. HDP ciddi bir sol siyasete sıkıştı. Özellikle batı solculuğu ön plana çıktı.
Aslında PKK'nın HDP'ye el koyduğunu ve 'haddinizi bilin bu güç sizin değildir bu bizim gücümüzdür' dediği biliniyor. Bizim araştırmalarımızda Güney Doğu'daki HDP'li seçmenlerin oylarının yüzde 30'u HDP ile Ak Parti arasında gidip geldiğini görüyoruz.
REFERANDUMA BENZEMEZ
Referandum ile seçimler arasında fark var mıdır?
Referandumun havası ile bugünkü seçimlerin havası tamamen farklıdır.
Referandumda bir kısım AK Partililer sistemin değişmesine destek vermeyerek oy vermediler. Hayır vermeseler de evet de demediler. Bir kısım MHP'liler de evet'i desteklemediler. Referandum sonrası yaptığımız araştırmada AK Partililer'in AK Parti'ye MHP'lilerin de kendi partilerine oy vereceklerini gördük. Referandum ölçü alınmaz diye düşünüyorum.
CHP'DE PARTİ ÜLKEDEN ÖNEMLİ
CHP'de de hiç bir şarta bakmadan Atatürkçülük, laiklik veya solculuk gibi nedenlerle yüzde 20 kendini bağlamış.
CHP'de partiyi elde tutmak ile ülkeyi elde tutmaktan daha önemlidir. İktidar mı olalım yoksa CHP'yi yönetelim dediğiniz zaman CHP'nin geleneğinde partiyi yönetmenin daha önemli olduğu düşünülür.
Muharrem İnce aday olduktan sonra CHP'nin oylarını yükseltince daha sonra parti içinde Genel Başkanlık yarışını başlatır mı onu da göreceğiz.
HDP'NİN DURUMU NEDİR?
HDP kritik aşamada. İttifakın içinde olmadığından barajın altında yüzde 9 bandında gözüküyor.
Barajı aşıp aşamayacağı, Demirtaş ile parti arasında bir fark olacak mı? Bir de CHP HDP'ye ne kadarlık bir destek atacak onu bilemiyoruz.
HDP baraja takılmasın diye CHP'nin bir kısmının HDP'ye oy vereceği düşüncesi var.
Ali DEĞERMENCİ
