'KADINLAR BAŞTACIMIZDIR AMA'
İşin açıkçası böyle bir tepkiyi bekliyordum. Malum eski bir milli folklorcuyum. Yetiştiğim Türk Folklor Kurumu'nda başta Hasbi Dadaş (Hasbettin Altınok) olmak üzere tüm Erzurumlu ağabeylerimiz son derece muhafazakardı oyunları üzerine. Genellikle her bölge oyununu öğrenir oynardık ama Erzurum ekibine girmek şöyle dursun, uzaktan çalışmaları izlememiz bile hoş karşılanmazdı. "Bar oynamak Dadaşlar'ın işidir" der daha da demezlerdi. Kızların bar, hem de Başbar oynadıklarını görünce "eyvah" çektim içimden: "Mustafa iyi niyetle stilize etmiş ama Erzurumlunun canı sıkılacak bu işe." Sonrasında sokakta yolumu çeviren, oturduğum yerde bu tepkiyi dile getiren çok kişi oldu. Birkaç yurttaş görüşünü alt alta yazarsam şöyle şeyler söylüyorlardı:
* Başbar'ın vakarı büyüktür. Kadınlarımız bizim baştacımızdır, anamız bacımızdır ama "gösteri yapacağız" diye örfü, ananeyi, geleneği bozmak hoş değil.
* Başbar'ı kadın kız oynamaz, oynayamaz. Mustafa Erdoğan yanlış yaptı bir çuval inciri bozdu.
Bahtım ki karilar bar dutiir. Ula dedim na olir? Yohusam gıyamat mı kopacah? Başbar nireeee, kadın nire?
* Tepkiler abartılı. Kadınlar bizim Nene Hatunlar'ımız. Erzurum bunlara alışacak. Neticede bir dans şöleniydi bu.
* Orada yüzlerce Erzurumlu genç yaşlı bar düzeni alıp oynamalıydı. Hepsi de erkek olmalıydı, Dadaş olmalıydı. 8-10 erkek Başbar oynadı önde çok daha kalabalık kadın grubu da bar tuttu. Olmadı yanlış oldu, ayıp oldu.
* Sabahtan beri kahvade bu konuyu konuşuyoruz. Keşke o kızlara gelin kıyafeti gibi kıyafetlerle bar tutturmasalardı. Bizi yadırgamayın, hassasiyetimiz özümüze olan saygımızdandır. Bir başka itiraz Erzurum Ticaret Ve Sanayi Odası Başkanı Lütfü Yücelik'ten geldi. "Her şey çok güzeldi. Ne zaman ki kızlar Başbar oynamaya başladı onu sevmedik" dedi başkan da.
BAKAN AKDAĞ DA İTİRAZ ETTİ
En son uğrak yerim tarihi mekan Erzurum Evleri'ydi. Meğer Sağlık Bakanımız da oradaymış. Recep Akdağ, Erzurumlu malum. Kırtlama çay içip sohbet ederken o açtı mevzuyu. Dedi ki; "Böyle bir şey halk folklorunu özünden uzaklaştırır. Başbar figürleri, düşman üstüne yürüyüşü, Allah'a kavuşma isteğini temsil eder. Kadınlar da bar oynar ama 'Kavak, Arşahtan gelirem, Büyük Cevizin Dibi' gibi oyunlar kadın oyunudur ve ayrı oynanır. Başbar'ı hele de bale figürleri içinde, bale pabuçlarıyla oynamaları bir talihsizliktir." Yaşlı dadaşlar ise: "Aneey, kadınlar kızlar baş bar mi oyniir? Başımıza daş mı yağsın istenir he mi?" tepkisini verdi.
Sözün özü, Başbar başının derdi oldu Mustafa'nın. Yine de o muhteşem tablolar için kutluyorum Mustafa kardeşimi.
BAŞ BAR NEDiR?
Başbar, savaşa gitmeyi ve Allah'a kavuşmayı temsil eder. Düşman üstüne mert bir şekilde giderken ölümden korkmamayı ve düşmanı cesurca yenmeyi anlatır.
