18.5 milyon işçi ve memurun maaşlarının asgari ücrete kadar olan kısmı vergi dışı kalacak. Peki bu ne getirecek? İşte detaylar:
Yeni dönem asgari ücretten fazla maaş alanları nasıl etkileyecek?
Asgari Geçim İndirimi (AGİ), verginin bekar işçilere yüzde 58'inin, evli, eşi çalışmayan ve 3 çocuklu işçilere ise yüzde 100'ünün iadesi anlamına geliyor. Yeni yıldan itibaren asgari ücrete kadar olan kazançlar tümüyle vergi dışı bırakılacağı için, vergi iadesi yani AGİ olmayacak. AGİ'nin kalkması dolayısıyla ücrette azalma olmayacak, net ücret artacak.
Vergi istisnası çalışanın kazancını nasıl etkileyecek?
Mevcut sistemde, asgari ücrete kadar olan kazançlarda vergi istisnası sadece evli, eşi çalışmayan, 3 çocuklu çalışanlara uygulanıyor. Yeni sistemde asgari ücrete kadar olan kazançlara gelir vergisi istisnası herkes için geçerli olacak. 2022'de 5 bin 4 lira olarak belirlenen brüt asgari ücret için normalde 638 lira gelir vergisi ödenmesi gerekiyor. Bu vergi alınmayacak. Damga vergisi istisnası, tüm çalışanlara 37,98 lira avantaj olarak yansıyacak. 676 liralık bu avantaj, asgari ücretlinin maaşının içinde yer alıyor.
10 bin lira net ve brüt kazancı olan vergi iadesi alabilecek mi?
Mevcut sistemde 10 bin lira brüt maaşı olan çalışanın bin 275 lira vergi ödemesi gerekiyordu. Bu durumda 10 bin lira brüt kazancı olan 7 bin 825 lira net maaş alacak. Eski sistemdeki AGİ de içinde olacak. Diğer yandan 10 bin lira net maaşı olanın brütü 13 bin 987 lira, gelir vergisi matrahı 1.783,44 lira olacaktı. İşçi yasal kesintileri sigorta, damga, işsizlik primi 3.978 lira. Brütten düşüldüğünde 10 bin 675 lira olacak. Dolayısıyla 675 liralık AGİ (eski sistemde) net maaşa ilave edilmiş oluyor. Net ücretle birlikte veriliyor. Brütte AGİ vergiden kesildiği için doğrudan içinde yer alıyor. Net ve brütte AGİ uygulamasının ayrıca bir tebliğle açıklığa kavuşturulması bekleniyor.
Asgari ücretliler vergi dilimine takılacak mı?
Tüm çalışanların brüt 5.004 liraya kadar olan ücreti vergiden muaf olacak. Asgari ücretli çalışanlar vergi diliminden etkilenmeyecek.
EMEKLİYE ASGARİ ÜCRET ZAMMI
Net asgari ücrette yaşanacak yüzde 50.5'lik artış memur ve emeklilere yeni yılda yapılacak zamma yansır mı?
Asgari ücretteki tarihi zam hem özel sektör hem de kamuda ücret artışını da beraberinde getirecek. Sürmekte olan toplu iş sözleşmelerinde yeni asgari ücret dikkate alınacak. Emekli aylığı ve memur maaşları da Ocak'ta zamlanacak. SSK, Bağ-Kur emeklileri 5 aylık enflasyonla yüzde 10'un üzerinde zammı garantilerken, asgari ücretteki artış da dikkate alarak yıllık bazda bir iyileştirme yapılması planlanıyor. Yine Ocak ayında memurlara ve memur emeklilerine toplu sözleşme artışı dışında enflasyondaki yükseliş dikkate alınarak ek protokolle ilave zam yapılacak. Ek zammın seyyanen yapılması öngörülürken, bunda yeni asgari ücret tutarının da etkili olması bekleniyor. Kamu çalışanlarına ek zam da 15 Ocak'ta maaşlara yansıyacak.
MESLEK ÖĞRENEN GENCE 2126
Elektrik enerjisi satışı üzerinden alınan TRT payını kaldıran düzenlemeyi de içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Kabul edilen kanun teklifine göre, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının 20 ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30'undan (2022'de geçerli olan 4 bin 253 liralık net asgari ücrete göre bin 276 lira), kalfalık yeterliliği kazanan mesleki eğitim merkezi 12. sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde 50'sinden (2022'de 2 bin 126 lira) aşağı ücret ödenmeyecek. Ustalık yeterliliği kazanmış olanlar mesleklerinde en az 10 yıl çalıştıklarını belgeledikleri takdirde bakanlıkça açılacak iş pedagojisi kursu sınavına doğrudan katılabilecekler.
HAZAL ATEŞ.
