Erken emeklilik için yüz binlerce çalışanın beklediği yıpranma payı ile ilgili sıcak gelişmeler yaşanıyor. SGK, fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) ile ilgili 2018 yılında çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelerle yapılan değişikliklerin ayrıntılarını genelgeyle düzenledi. Bu düzenlemenin ardından yüz binlerce kişiye erken emeklilik kapısı da açılmış oldu. İşte son dakika haberleri ve detaylar takvim.com.tr'de
SGK Yıpranma Hakkı Nedir?
5510 sayılı Kanun çerçevesinde meslek grupları risk gruplarına göre kategorize edildi. Yapılan yeni kategori sistemi sayesinde meslek gruplarının taşıdığı risklere göre gruplandırıldı. Yeni gruplandırma kapsamında eskiden çok riskli sınıfta olan 18 meslek grubuna yenileri eklendir. 27 yeni meslek grubunun eklenmesiyle birlikte çok riskli sınıftaki meslekler 45'e çıktı. Bu meslek gruplarının çok riskli olması nedeniyle yıpranma hakkı adı altında özel bir hak tanınmıştır. Yıpranma hakkı, çok riskli meslek gruplarında çalışan kişilerin, taşıdığı risklere bağlı yaşadıkları yıpranmaya karşı ek prim gün sayısı kazanmasıdır. Yani çok riskli meslek grubunda çalışan bir sigortalının 1 yılda 12 aylık olan sigorta prim ödeme gün sayısına 60 ile 90 gün aralığında ilave yapılıyor.
Yıpranma hakkı çerçevesinde yıllık prim gün sayısına eklenecek gün sayısı, meslek gruplarına göre değişkenlik gösteriyor. Buna göre yıpranma hakkıyla yılda 60 ile 90 gün ilave prim gün sayısı kazanılıyor. SSK emeklilik şartları kapsamında belirlenmiş olan 15 yıllık hizmet süresi göz önüne alındığında 900 güne kadar çıkan bir erken emeklilik hakkı ortaya çıkıyor.
Emeklilik Yaşı Düşürüldü
SGK tarafından yıpranma hakkı sınıflandırmasına giren sigortalılar için belirlenmiş olan emeklilik yaşı koşulu içinde indirim yapıldı. Bu düzenleme ile birlikte çok riskli grupta bulunan sigortalılar için emeklilik yaşı 2.5 yıl düşürüldü. Buna göre normal şartlarda emeklilik yaşı 52 olan sigortalıların yeni emeklilik yaşı koşulu 49.5 oldu.
Yıpranma Hakkından Nasıl Yararlanılır?
Erken emeklilik hakkı tanıyan yıpranma hakkından faydalanabilmek için sigortalıların ek bir başvuruda bulunmalarına gerek bulunmuyor. Çok riskli olarak belirlenen mesleklerde çalışan sigortalılar için SGK tarafından otomatik olarak uygun olan meslek grubuna göre emekliliğine eklenecek gün sayısı hesaplanmaktadır. Buna göre SGK tarafından çok riskli meslek gruplarında çalışan kişilerin emeklilerine en az 60 gün, en çok 90 gün olarak yıllık bazda ekleme yapılıyor. Madencilik ve yeraltı işleri meslek grubunda çalışan sigortalılar için ise yıpranma hakkı kapsamında emekliliklerine eklenecek gün sayısı 180'dir. Böylelikle aşırı yıpranma ve yüksek risk teşkil eden meslek gruplarında erken emeklilik imkanı oluştu.
YIPRANMA PAYI NASIL HESAPLANIYOR?
Örneğin yıpranma payı hakkına sahip olan mesleklerde çalışana çalıştıkları her yıl için ilave 90 gün fiili hizmet zammı veriliyorsa, 12 ay çalışan bir personel, 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor. Buna göre, normalde her yıl emeklilikte 360 gün olarak kabul edilirken, fiili hizmet zammı kapsamındaki mesleklerde her yıl 360 güne ilave olarak 60 ile 180 gün arasında değişen oranlarda prim ödeme gün sayısı ilave ediliyor. Yani, normal bir işte çalışanın emekliliğinde yılda 360 gün dikkate alınırken, fiili hizmet zammı kapsamındaki işlerde 420 ile 540 gün arasında prim ödeme günü dikkate alınıyor.
.
