Sosyal Güvenlik Kurumu SGK prim ödemesi yapmaya başlayan vatandaşlara çeşitli haklar tanıyor. Erken emekli olmak isteyen vatandaşların bazı şartları yerine getirmesi gerekli. Prim ödemelerinde ödenen tutar ve süre arttıkça ise bazı hakların kapsamı genişliyor. İşte son dakika haberleri ve detaylar takvim.com.tr'de
10 YIL FORMÜLÜYLE ERKEN EMEKLİLİK
Emeklilik hakkı elde edebilmek için çalışanların SGK mevzuatında yapılan son düzenlemelerin ardından emekli olabilmeleri için belli bir yaşa ulaşmaları aynı anda SGK prim ve gün şartlarını da sağlıyor olmaları gerekiyor.
Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu işe giriş tarihine göre vatandaşlara erken emeklilik hakkı tanıyor. 10 yıllık çalışma süreci ile elde edilebilecek bu erken emeklilik hakkında ise standart 3 emeklilik şartının yanı sıra ek koşullar bulunuyor.
1999 SONRASI İŞE GİRENLER İÇİN KISMİ EMEKLİLİK
1999 yılı sonrası işe girenler için ise kısmi emeklilik uygulanıyor. Kısmi emeklilik sisteminde ise 15 yıllık süre 25 yıla, 3600 gün ise 4500 güne yükseliyor. Yani vatandaşlar 25 yıllık çalışma süreci ve 4500 gün prim ödemesiyle emekliik hakkı sağlıyorlar.
Borçlanma Hakkına Dikkat
Emekli olacak olan vatandaşlar için borçlanma hakkına dikkat edilmesi gerekiyor. Borçlanma hakkı ile prim borçları tamamlanabilir. Burada erkeklerin askerlik, kadınların ise doğum borçlanması yapma hakları bulunuyor.
EVLAT EDİNMİŞ KADINLARIN BORÇLANMASI
Evlat edinen kadınlar da doğum borçlanması yaparak erken emekli olabiliyor. Sigortalı olarak çalışan kadınlar 2 yaşından küçük olmak şartıyla evlat edindikleri çocuklar üzerinden erken emeklilik hakkına sahip olabiliyorlar. Borçlanma çocukların evlat edinildiği tarihten itibaren başlıyor.
Diğer şekilde ise yine doğum yaptıktan sonra çocuğunu başka bir aileye veren kadınlar da doğum borçlanması yapabiliyorlar. Çocuğunu başka ailelere evlatlık olarak veren kadınların doğum borçlanma süresi ise yalnızca 6 ay olarak belirlenmiştir.
ENGELLİ ÇOCUK SAHİBİ OLANLAR
Sürekli olarak başkasının bakımına muhtaç olan ve ağır bir engeli bulunan çocukların anneleri erken emeklilikten yaralanabiliyor. Engelli çocuğu olan kadınların çalışma günleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Böylelikle emeklilik yaşı da daha erkene çekiliyor.
Ayrıca bu tarihten itibaren prim gün sayılarının da dörtte biri indirilmiş oluyor. Bu yasadan yararlanabilmek için erken emeklilik için başvuracak kadınların çocuklarının engellik durumunu gerekiyor ve tüm çalışan kadınlar yararlanabiliyor.
YAŞ VE PRİM GÜN SAYISININ BELİRLENMESİNDE ÖNEMLİ
Şu anki mevzuat uyarınca 18 yaş öncesi sigortalı olarak gösterilenlerin giriş tarihi 18 yaşa girdikleri gün olarak belirleniyor. Dolayısıyla süre bakımından sağlayacağı bir avantaj yok. Ancak 18 yaşından önce sigortalı olunan tarih, emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısının belirlenmesinde önemli. Bu açıdan 18 yaşından önce sigortalı olmak daha erken yaşta emekli olabilmeyi sağlayabiliyor. Örneğin 1 Ocak 1990 doğumlu bir kişinin 1 Ocak 2008'de sigortalı olması halinde 1 Ocak 2008'e kadar geçen süre, bu kişinin prim ödeme gün sayısına ekleniyor.
YÜKSEK BİLDİRİM MAAŞI ARTIRIR!
4/A'LI yani SSK'lı ve 4/b'li yani Bağ-Kur'lu bir kişinin emekli maaşı aylık bağlama oranıyla ortalama aylık kazanç tutarının çarpılmasıyla hesaplanır. Sigortalı SGK'ya ne kadar yüksek ücretle bildirilirse, emekli maaşı da o kadar yüksek olur. 1 Ekim 2008 öncesi sigortalı olup, bu tarihten sonra emekli aylığı talebinde bulunan kişilere emekli aylığı bağlanırken bu kişilerin son yedi yıldaki çalışmalarına bakılıyor.
SON 1260 GÜNE DİKKAT!
İki sigortalılık statüsünde geçirilen süreler 1.260 gün ise, kişinin emekli olacağı statü tarih olarak son sigortalılık türü olarak belirleniyor. Kişi önce SSK'lı sonra Bağ–Kur'lu olmuşsa ve her ikisinde de 1.260 gün geçirmişse Bağ–Kur'lu olarak emekli olacaktır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
İşe başlayan kişilerin daha ilk günden aklına bu soru belirmektedir. Ne zaman emekli olurum konusu gün geçtikçe değişmekte ve cevaplar da buna bağlı olarak sürekli olarak değişmektedir.
Ülkemizde en çok tartışılan konulardan biri olan ne zaman emekli olurum sorusunun cevabı 1950 yılından beri oldukça radikal değişimlere uğrayarak sekiz kere değişmiştir.
Emekli olmak için kişinin ilk iş gününden itibaren başladığı kurumda aylık düzenli olarak primleri ödenmeli ya da kendisi bu primi ödemelidir.
Bunun sonuncunda belli bir hizmet yılı kota olarak koyulmakta ve kotayı aştığınız zaman işe başladığınız gün baz alınarak ne zaman emekli olacağınızı öğrenebilirsiniz.
