EYT'de iş emekliliği ve halk emekliliği nedir?

Son dakika: EYT'de gelişmeler yaşanıyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar olarak bilinen EYT konusunda müjdeli haber geldi. Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman, EYT konusunda üç farklı yöntemin Meclis'te görüşüleceğini bildirdi. Bu üç yöntemin nasıl olacağı merak ediliyor.

Giriş Tarihi 14 Ekim 2019, 09:00 Güncelleme 21 Ekim 2019, 12:10
EYT’de iş emekliliği ve halk emekliliği nedir?

İÇİNDEKİLER

Son dakika: EYT yasası ile ilgili flaş gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Bu bağlamda EYT haberleri her zaman olduğu gibi önce takvim.com.tr'de yer alıyor. Şimdi merak edilenler EYT'de iş emekliliği ve halk emekliliği nedir oldu. İş emeklilik güvencesini, işverenler ve çalışanlar beraber sağlar. İşveren, çalışanın maaşından çalışanın sigorta ücretleri payını alır ve kendi payı ile birlikte emeklilik kurumuna ödemede bulunur.

TÜM EYT SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ

DETAYLAR İÇİN BİR SONRAKİ SAYFAYA GEÇİNİZ

İŞ EMEKLİLİĞİ: İş emeklilik güvencesini, işverenler ve çalışanlar beraber sağlar. İşveren, çalışanın maaşından çalışanın sigorta ücretleri payını alır ve kendi payı ile birlikte emeklilik kurumuna ödemede bulunur. İş esaslı emeklilik ile, iş esaslı emeklilik şirketleri, emeklilik sandıkları ve vakıfları ilgilenir.

HALK EMEKLİLİĞİ: Çalışma süresine dayalı (iş/maaş esaslı) olarak emekli olabilmek için primler yeterli gelmiyorsa ya da çalışma süresine dayalı emeklilik maaşı çok düşükse, halk emekliliğinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulabiliyor.

FİNLANDİYA MODELİ

Emeklilikte yaşa takılanlar için Finlandiya modeli gündeme geldi. Bu modelde belirlenen yaştan daha erken emeklilik olunca bir miktar kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi kabul edenlere de emeklilik aylığı bağlanıyor. Finlandiya'da birbirini tamamlayan iki emeklilik sistemi bulunuyor:

EYT ÇIKARSA KİMLER YARARLANACAK?

EYT kanunun Meclis'te görüşülmesi ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması durumunda 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı girişi bulunan kişileri kapsayacağı belirtiliyor. 1999'da yürürlüğe alınan 4447 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı kadın sigortalılıklarda 58, erkek sigortalılarda ise 60 olarak belirlenmişti. Emeklilik için prim gün sayısı da 7 bine çıkartılmıştı. Bu yüzden de EYT kanunu çıkarsa 8 Eylül 1999 öncesinde işe başlayan sigortalılar, kanunun kapsamında bulunacak.

EYT ÇIKARSA NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?

EYT kanunun çıkması durumunda kamuoyunda EYT'liler olarak isimlendirilen emeklilikte yaşa takılan 6 milyon vatandaş bulunduğu belirtiliyor. Bu doğrultuda da EYT kanunun çıkmasından sonra ne zaman emekli olurum sorusu da gündeme geliyor. Ancak her vatandaşın sigortalılık durumunun farklı olması ve yanı sıra 4A/4B/4C şeklinde farklı sigorta kolları için belirlenmiş olan emeklilik koşulları farklılık gösterdiğinden, bu emeklilik tarihlerinin zamana yayılacağı tahmin ediliyor. Ne olursa olsun 6 milyon vatandaşın aniden emekli olmasının devlet bütçesi için oluşturacağı ciddi yük dolayısı ile
gerçekçi bir yaklaşımda bu sürecin aniden olmasının mümkün olmadığı görülüyor.

EYT'DE 3 TEKLİF GÖRÜŞÜLECEK

TBMM'ye sunulan yasa teklifleri incelendiğinde üç farklı yöntemin belirginleştiğini belirten Duman hangi teklif yasalaşırsa, kimleri ne şekilde etkileyeceğini şöyle açıkladı:

Birinci yönteme göre; kadın için 50, erkek için 55 yaşını doldurmuş ve en az 3,600 gün hizmeti bulunan çalışanları dikkate almaktadır. Şayet bu teklif 2019 yılı içinde kabul edilirse, 1969 yılı ve öncesinde doğan 3,600 günlük (10 yıl) hizmeti bulunan kadınlar ile 1964 yılı ve öncesinde doğmuş ve yine 3,600 gün hizmeti olan erkek çalışanları kapsamış olacak.

Buna göre, SGK ilk giriş tarihleri 08.09.1999 ve öncesinde olsa dahi bu tarihlerden sonra doğanlar faydalanamamış olacaktır.

İkinci yönteme göre ise, yaş haddi dışında kalan ancak diğer şartları yerine getirmiş çalışanların emeklilik koşulları şöyle olacak. 4447 sayılı yasaya göre emekli olabilmek için üç temel kural var;

- Çalışma Hizmetini tamamlamış olmak. Yani, SSKda 5,000 gün ile 5,975 gün arası ilk girişe göre belirleniyor, Bağ Kur ve Emekli Sandığında ise kadın çalışanlar için 7,200, erkek çalışanlar için 9,000 gün.

- Çalışma Süresini tamamlamış olmak, yani ilk giriş tarihinin üzerinden kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yılın geçmiş olması.

- Yaş haddini tamamlamış olmak yani kadınlarda 40-58 yaş, erkeklerde ise 44-60 yaş arasında bulunmak.

Bu 3 şartı yerine getiren emekli olabiliyor. 2019 yılında bu teklif kabul edilirse, yaş haddi hariç dediği için diğer 2 şartı yerine getirmek açısından bakıldığında SSK için 5975 güne kadar hizmetin dolmuş olması, Bağ Kur ve Emekli Sandığı için ise kadınlarda 7,200 günün erkeklerde ise 9,000 günlük hizmetin tamamlanmış olması gerekecek.

Ancak erkek çalışanlardan 1994 yılından sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar çalışma süresi açısından faydalanamamış olacaktır.

Üçüncü yöntemin tercih edilip, yasalaşması halinde ise; 08.09.1999 ve öncesinde ilk kez SGK kapsamında çalışmaya başlayan herkesin kadın ya da erkek çalışan ayrımı yapılmadan 5,000 günlük hizmet ile emekli olması gerçekleşebilecek, böylelikle EYT kabul edilen herkesi kapsamış olacaktır. Fakat tekliflerin geçerlilik süresi incelendiğinde üç ay ya da atı ay yürürlükte kalmasının öngörüldüğü dikkat çekiyor.

Oysa bu teklif kabul edilir ve yöntem benimsenirse, 4,447 sayılı yasaya göre hak kaybına uğramış herkesin yasadan faydalanabilmesi için kanunun 25 yıl Çalışma Süresi açısından 08.09.2024 tarihine kadar geçerli olması gerekecektir.