İşsizlik maaşı için 30 güne dikkat

Türkiye'de çalışanların güvencelerinden birisi de işsizlik maaşı. İŞKUR kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılan ya da haklı fesihle ayrılan çalışanlara son 3 yıldaki prim gün sayılarına göre 10 aya kadar maaş ödüyor. Bu yüzden öncelikle hatırlatalım işsizlik maaşı alabilmeniz için kendi isteğiniz ve kusurunuz dışında çıkartılmanız lazım. Ayrıca son 3 yılda da 600 gün priminizin olması isteniyor. Son 120 günde de aynı işyerinde hizmet akdinizin sürmesi şartı var.

ASGARİ ÜCRETE BAKILIYOR
Bu maaşın sınırları geçerli asgari ücrete göre belirleniyor ve en düşüğü brüt asgari ücretin yüzde 40'ı, en yükseği ise yüzde 80'i kadar oluyor. Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Bu yıl rakamlar bin 15 ile 2 bin 31 lira arasında uygulanıyor. Bu parayı almak için mutlak surette İŞKUR'a başvurmak gerekiyor. Başvurular eskiden doğrudan yapılırken, şimdi internet ortamında da oluyor.

SÜRE SINIRI VAR
Ancak burada çalışan için 30 günlük kritik bir süre var. İşten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR'a başvuru şartı bulunuyor. Bu süreyi geçirmemek hak ettiğiniz parayı tam olarak almanız demek. Bu süreyi ne kadar geçirirseniz alacağınız para o kadar azalacak. Örneğin; bir çalışan son 3 yılda 900 gün prim biriktirmişse, ona 8 ay maaş verilecek. Eğer 30 gün yerine 60 gün sonra başvurursa maaşı 7 aya düşecek. Burada bazı mücbir sebepler (hastalık, yakının vefatı gibi) kurumca geçerli sayılıyor.

İKİNCİ MAAŞ İMKANI
İşsizlik maaşı alırken iş bulunursa bu kez sistem değişiyor. İş bulan sigortalının işsizlik ödeneği kesiliyor. Bulduğu işten de çıkartılırsa bu kez kalan kısmı almaya devam ediyor. İşsizlik ödeneği almak için söylediğimiz gibi haksız veya sebepsiz yere işten çıkmak ya da haklı fesih şartlarıyla kendisinin ayrılması gerekiyor. İşsizlik maaşının tamamını alan, yeniden şartları sağladığında işsizlik maaşından yararlanabiliyor.

KAÇ AY ÖDEME ALINIYOR?
İşsizlik maaşı için son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primin ödenmiş olması ile işten ayrıldıktan önceki 120 gün içinde primin ödenmiş olması isteniyor. Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor. Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor. Geç başvuranın maaş süresi kısalıyor.

TESPİTTE ZAMAN aşımı 5 yıl
Özel okulda 17 yıldır öğretmenim 1979 doğumluyum. 03.10.2003 sigorta girişim var. Şu an için 5500 sigorta günüm oldu. Lakin 1990-1995 arası sigortasız olarak bir işyerinde çalıştım buradaki günlerimi de sigortadan tekrar saydırabilir miyim? Semih GENÇOĞLU
Eğer önceki çalışmalarda sigorta bildirimi yapıldı ama prim yatırılmadıysa bu durumda zaman aşımı olmadan hizmet tespiti yapılabiliyor. Ancak hiç sigorta bildirimi yapılmayan durumlarda zaman aşımı devreye giriyor. Bu da son düzenlemeyle 5 yıla indirildi.

İZİN HAKKI SÖZLEŞMEYE BAĞLI
08.00-17.00 saatleri arasında çalışan bir işçinin hafta tatili kaç gün olmalıdır? Ersan KILIÇ
Yasalarımıza göre çalışma saatleri haftada 45, ayda ise 225'tir. Yaptığınız sözleşmeye göre bu 40 saatte yani haftada 5 günde olabilmektedir. Eğer sözleşmeniz bu yönde ise 2 gün, değilse haftada en az 1 gün izin hakkınız bulunuyor.

MÜKELLEF OLMANIZ YETERLİ DEĞİL
2008 öncesi tarihlerde vergi mükellefiydim. Lakin Bağ-Kur girişim yok. Emekli olabilir miyim? 1988 tarihinde de sigorta girişim var? Yücel ERDEM
Sigorta girişiniz var ve prim de yatırılmışsa yani fiili çalışmanız varsa ona göre işlem yapılır. Bağ-Kur girişiniz olmadığı için vergi mükellefi olmanız
emeklilik ya da sigortalılık sağlamıyor maalesef.

HAKLI FESİH YAPABİLİRSİNİZ
Bir otelde çalışıyorum. 4 aydır aylık alamıyoruz. Ama otel sanatçılar getiriyor ve bu sanatçılara geceliğine 100 bin lira ödeyebiliyor. Hakkımızı nasıl arayabiliriz? (İsmi saklı)
Maaşınızın ödenmemesi size İş Kanunu'nun 24. Maddesi gereğince haklı fesih ve tazminat hakkı sağlıyor. Maaşın ödenmemesi mücbir bir sebep olmadığı sürece işçiye bu hakkı veriyor. Durumu ALO 170'e bildirin. Ayrılmak istiyorsanız da haklı fesih imkanını kullanarak arabulucuya gidin.