Çalışanları koruyan yasaların içinde iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili olanlar da var. Sosyal Güvenlik Kurumu bu konuda hazırladığı metinlerle çalışanları bilgilendiriyor. İşte iş kazasıyla ilgili soruların cevapları...
İş kazası geliri nedir?
İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine, yapılan ödemeye denir.
İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar nelerdir?
Geçici iş göremezlik ödeneği, Sürekli iş göremezlik geliri, Ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması, Gelir bağlanmış olanın kız çocuklarına evlenme ödeneği, Ölen sigortalı için cenaze ödeneği ödenmesi olarak belirlenmiştir.
İşverenin kontrolü dışında meydana gelen iş kazalarının bildirimi, nereye ve kaç gün içerisinde yapılması gerekmektedir?
Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/ Sosyal Güvenlik Merkezlerine ve kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 3 işgünü içerisinde bildirilmesi gerekmektedir.
İş kazası geçiren sigortalının ne kadar sigortalılık süresi bulunması gerekmektedir?
İş kazası geçiren sigortalı için süre aranmamaktadır.
İş kazasının işverenin kastı ile meydana gelmesi durumunda işverene yaptırım var mıdır?
İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler, SGK tarafından işverene ödettirilmektedir.
İş kazası, meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlardan kimler yararlanabilir?
Hizmet akdi ile çalışanlar (4/a), Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b), Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerinde çalışan hükümlü ve tutuklular, Aday çırak, çırak ve stajyerler, Harp Malulleri ile Vazife Malulleri, Türkiye İş Kurumu kursiyerleri, Tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süresiz olarak çalışan sigortalılar.
İşyerinde geçirilen kalp krizleri iş kazası sayılabilir mi?
Sigortalı işyerinde ve işini yaparken veya iş yapmadan geçirdiği sürelerde işverenin emrine amade iken dış etkenlerden kaynaklanan bir neden sonucu kalp krizi geçirirse kalp krizinin sonucu (ölüm veya arızalar) işyeri dışında gerçekleşse bile bunun bir iş kazası sayılması gerekmektedir.
Bir inşaatta çalışan sigortalının yatakhanede yattığı sırada, yatakhanede bulunan sobanın devrilmesi sonucu çıkan yangında yanmak suretiyle geçirdiği kaza iş kazası sayılır mı?
Olayın işyerine ait yatakhanede meydana gelmesi nedeniyle, olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.
Bir fabrikada çalışan sigortalının izinli bulunduğu sırada, arkadaşlarını ziyaret maksadıyla geldiği işyerinde düşmesi iş kazası sayılır mı
Sigortalının izinli olduğu süre zarfında işyeri ile olan hukuki münasebeti, yani hizmet akdi devam ettiği, dolayısıyla sigortalılık vasfını kaybetmemiş olduğundan, iş kazası sayılması gerekir.
Oto tamircisinde çalışan sigortalının yolda arızalanan bir aracı tamir etmek için işveren tarafından görevlendirilmesi üzerine, aracı tamir ettiği sırada yoldan geçen bir aracın çarpması sonucu uğradığı kaza olayı iş kazası sayılır mı?
Kaza işin yürütümü sırasında meydana geldiğinden, olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.
Şoför olarak çalışan sigortalının, işyerine ait araçla işverenin talimatı üzerine onun yazlık evine şahsi eşyalarını götürdüğü sırada geçirdiği trafik kazası iş kazası sayılır mı?
Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda meydana geldiğinden, olayın iş kazası sayılması gerekmektedir.
Emziren kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için ayrılan zamanda evine gidip gelirken yolda silahlı saldırı sonucu yaralanması olayı iş kazası sayılır mı?
Kaza, emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanda meydana geldiğinden, olay iş kazası sayılmaktadır.
İşyerine gitmek üzere evinden ayrılarak toplu taşıma aracına binen çalışanın yaralanması iş kazası sayılır mı?
Sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen olay, iş kazası sayılıyor. Bu arada işyerine ait bir araçla gidilmediğinde iş kazası sayılmıyor.
SİZDEN GELENLER
ERKEN KAPAMA İMKANI DA VAR
Daha önce yüksek faizle kredi çekenler için yapılandırma yapılmasının büyük avantaj sağlayacağını söylüyorsunuz. Fakat bankama başvurdum, kredimi yapılandırmak istediğimde yapılandırma yapmadıklarını belirttiler. Böyle bir durum yasal mı? Buna karşı bizler ne yapabiliriz? Yağmur
Banka eğer yapılandırma yapmak istemezse, siz de yasanın verdiği erken kapama hakkını kullanırsınız. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 37'nci Maddesi açıkça kredinin erken kapatılabileceğini düzenlemiştir. O yüzden siz de kredinizi kapatabilir ve daha düşük faizli kredi alabilirsiniz. Buradaki erken kapama tazminat oranı da sabit ödemeli kredilerde "Erken ödenen tutarın kalan vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde yüzde birini, kalan vadesi 36 ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini geçemez" şeklinde belirlenmiştir. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilemez.
TİCARİ KREDİ BEKLEMEDE
Ticari kredilerde yapılandırma yapılabiliyor mu? Niyazi YETKİN
Şu ana kadar ticari kredilerle ilgili herhangi bir yapılandırma açıklaması yapılmadı.
ÇİFT MAAŞTA 2008 SINIRI
Babam Kasım 2008 tarihinde, eşim de Eylül 2009 tarihinde vefat etti. Babam SSK emeklisiydi, eşim Bağ-Kur emeklisiydi. Eşimin vefatından sonra bana dul maaşı bağlandı. Yetim aylığı için başvuru yaptığımda kurumların SGK olarak birleştiği ve çift maaş alamayacağım yönünde cevap aldım. 25.07.2019 tarihinde çift maaş ile ilgili haberleri gördüm. Acaba benim de çift maaş alma hakkım var mı? Hale SABUNCU
2008 yılından önce farklı kurumlar olmak şartıyla hem babadan hem eşten maaş alma durumu oluyordu. Ancak bu tarihten sonraki vefatlarda artık çift maaş imkanı kalmadı. Büyük olan maaşı tercih etmeniz gerekecek. Zaten yetim maaşı alabilmek için SGK'dan herhangi bir maaş ya da gelir almamanız gerekiyor.
EKSİK GÜNLERİ TAMAMLAYIN
01.06.1999 tarihinden sigorta girişim var. 1978 doğum tarihim. 5 yıl ücretli öğretmenlik yaptım ama sigortam 13-14 gün yattı. 3 çocuk dünyaya getirdim. Birinde yarım sigortalıydım. Sigorta başlangıç tarihimden sonrası 5 yılda yurt dışında bulundum. Emeklilik prim günüm ve yaşım nedir? Ücretli bir öğretmen dava açarak eksik sigortasını tamamlamış. Ben de davam aşsam, bir zaman aşımı var mı? Ferhan KEVEN
Part-time çalışanların eksik günlerini tamamlamalarıyla ilgili 6111 sayılı yasa ile bir düzenleme yapıldı. 5510 sayılı yasanın 41. Maddesi'nin i bendi değiştirildi. 2011 yılından sonraki dönemlerde eksik yatan günleri borçlanarak 30 güne tamamlamanız mümkün olacaktır. Çocuklar sigortadan sonra doğmuşlarsa ve o dönemde çalışmıyorsanız bu süreleri de borçlanarak 2160 gün kazanabilirsiniz. Yurt dışında kalınan süreleri de borçlanmak mümkün. Bütün bu borçlanmalarla en az 3600 gün biriktirip 58 yaşında emekli olabilirsiniz ya da 5975 günle 56 yaşında emekli olabilirsiniz.
EMEKLİLİK HESABI
25.08.1963 doğum tarihim. SSK başlangıç 01.01.1983. 10 ay çalıştım ama prim yatmamış, mahkeme kararı ve Yargıtay onayı ile sigorta başlangıcım 01.01.1983 kabul edildi. 1986- 1991 arası için yurt dışı borçlanması yaptım, 1800 gün üzerinden para yatırdım. 05.09.2015'ten beri sigortalıyım. 1993 ve 1996'da doğum yaptım. Bunları da borçlansam ne zaman emekli olurum? Sema Nur YILMAZ
01.10.1983 tarihli tescilinize göre 40 yaş ve 5000 gün prim şartıyla emekli olursunuz. Priminiz tamamsa hemen başvurun, değilse 5000 gün dolunca emekli olursunuz. Çocuklar için borçlanıp 1440 gün kazanırsınız. 5000 günü tamamlama imkanı olmaz ise 3600 günden 58 yaşında emekli olursunuz.
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr
