İşsizlik maaşı alma koşulları nelerdir? 2019 İŞKUR İşsizlik maaşı ne kadar ve kimlere verilir?

İşsizlik maaşı genel olarak işten çıkartılanlara veriliyor. Ancak istifa edilerek alınabilmesinin istisnaları da var. İşsizlik maaşı ile ilgili çok sayıda soru geliyor. İşte sorularınızın cevapları:

KİMLER ALABİLİR?
4A'lı olarak çalışan sigortalılar haksız ve sebepsiz olarak işten çıkartıldıklarında işsizlik maaşı alabiliyor. Tabii ayrıca prim şartlarını da yerine getirebilmek gerekiyor.

İSTİFA EDENİN HAKKI YOK MU?
Kendi isteğiyle hiçbir gerekçesi olmadan işten ayrılanlar, yani istifa edenler işsizlik maaşına başvuramıyor. Ancak İş Kanunu'nda 'haklı fesih' tanımına giren durumlarda çalışanın işsizlik maaşı alma hakkı var. Haklı fesihle istifa edenler, haklı olduklarını ispatlarsa maaşa başvurabiliyor. Maaşın ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing, iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, sağlık gerekçeleri, sözleşmeye uyulmaması gibi olaylar haklı fesih kapsamına giriyor.

HER SİGORTALIYA ÖDENİYOR MU?
İşsizlik maaşı alabilmek için son 3 yıl içinde farklı işyerlerinde de olsa en az 600 gün prim ödemek gerekiyor. Yine işten ayrılmadan önceki 120 günde de iş akdine bağlı çalışma şartı aranıyor.

İŞSİZLİK MAAŞININ SINIRI VAR MI?
İşsizlik maaşının süresi, yatırılan prime göre değişiyor. Buna göre son 3 yılda 600 gün primi olan çalışan 6 ay, 900 gün primi olan 8 ay ve 3 yılın tamamında, yani bin 80 gün primi olanlar 10 ay boyunca işsizlik maaşı alabilir.

HERKES AYNI MAAŞI MI ALIYOR?
Rakam çalışanın maaşına göre değişiyor. Yüksek maaş alan çalışanların işsizlik ücreti de yükseliyor. Ancak burada bir sınır da var. İşsizlik maaşı
brüt ücretin yüzde 40'ı kadar oluyor. Brüt asgari ücretin yüzde 80'inden fazla olamıyor. Maaştan sadece damga vergisi kesiliyor.

EN ÇOK NE KADAR?
İşsizlere damga vergisi kesilmiş olarak aylık bin 15 lira 59 kuruş ile 2 bin 31 lira 19 kuruş arasında ödeme yapılıyor.

MAAŞI ALANIN SİGORTASI SÜRER Mİ?
İşsizlik maaşı alanların Genel Sağlık Sigortası primleri İŞKUR tarafından ödeniyor. Kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları-eşleri de sağlık hizmetinden yararlanıyor. Ancak bu süreler emeklilik hesabından sayılmıyor.

İŞ BULURLARSA PARA KESİLİR Mİ?
Maaş alanlar bu süre içinde yeni bir iş bulurlarsa durumu İŞKUR'a bildirmek zorunda. Bu durumda maaşları kesiliyor. Ancak yeniden işsiz kalan çalışan belli şartlarda kalan işsizlik maaşını alabiliyor.

EMEKLİ OLAN İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR Mİ?
Emeklilik ya da 15 yıl 3600 gün şartıyla ayrılanlar alamıyor.

BAŞVURU SÜRESİ VAR MI?
İşten ayrıldıktan sonra 1 ay içinde İŞKUR'a başvurmak gerekiyor. Bu süreyi geçirirseniz, geçen her zaman sizin alacağınız işsizlik maaşı süresinden kesiliyor.

FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr

PRİM İADESİ İÇİN YAŞ ŞARTI 58

Eşim 08.02.1975 doğumlu. 2011 yılında sigorta başlangıcı var. Bugüne kadar 800 gün prim ödemesi bulunuyor. Ancak sağlık sorunları nedeni ile bundan sonra çalışamayacak. SGK'dan bugüne kadar yatan primlerimizi geri alabilir miyiz? Ali YILMAZ
800 günlük prim ödemesinin size ait olan kısmını yani işçi SGK primini alabilirsiniz. Bunun için de eşinizin en az 58 yaşında olması gerekiyor. Yani yaş şartını tamamlaması lazım.

FAİZİYLE GERİ ALINIR

Annemle babam 2005'te boşandı ama babamla birlikte yaşamaya devam ettiler. 2010 yılında bizim ısrarımız üzerine yeniden evlendiler. Bu dönemde annem, dedemden kalan yetim aylığını aldı. Birkaç gün önce SGK'nın annem ve babam hakkında araştırma yaptığını ve 2005-2010 yılları arasında, yani resmen boşanmış oldukları dönemde birlikte yaşayıp yaşamadıklarını araştırdığını öğrendik. Bu durum tespit edilirse annemin aldığı tüm aylıklar geri mi alınacak? Erdem S.
Basına sıklıkla yansıdığı üzere SGK boşanan eş ve kız çocuklarının, boşandıktan sonra eski eşiyle birlikte yaşayıp yaşamadığını araştırmakta ve birlikte yaşamaya devam ettiği tespit edilenlerin aylıklarını kesmektedir. Çünkü 5510 sayılı kanunun 56. maddesinde; "Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar geri alınır" denilmektedir. Yine kanunun 96. maddesine göre; "Kurumca gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen her türlü ödemeler, kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, tespit tarihinden geriye doğru en fazla 10 yıllık süre için, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden itibaren hesaplanacak olan kanuni faizi ile birlikte, ilgililerin kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır" denilmektedir. Diğer taraftan 5510 sayılı Kanun'un yürürlük tarihi 01.10.2008'dir. Bu tarihten önce yürürlükte olan 506 sayılı Kanun'da boşanan kişilerin birlikte yaşamaları halinde aylıklarının kesileceği ve ödenen aylıkların geri alınacağı konusunda bir hüküm bulunmuyordu. Diğer bir ifadeyle 01.10.2008 tarihinden önce SGK'nın boşanmalara ilişkin işlemlerinin yasal dayanağı yoktu. 5510 sayılı Kanun ile birlikte yasal dayanak oluşturulduğu için, boşanma tarihi ne olursa olsun, tespitler sonucu en fazla 01.10.2008 tarihinden sonrası için işlem yapılabilir. Bu durumda, annenizden 01.10.2008'e kadar aldığı aylıklar geri istenemez, yalnızca 01.10.2008 sonrası aylıklar istenebilir. Ancak annenizin kasıtlı davranışından (boşandığı kişi ile birlikte yaşamaya devam etmesinden) doğan bu durumda, tespitin yapıldığı tarihten önceki en fazla 10 yıllık süre için aylığın geri alınmasının söz konusu olacağını hatırlatalım.

MALULİYET İÇİN YÜZDE 60 ŞART

Uyku apnesi hastalığında erken emeklilik var mı? Zafer SAPANCI
Bununla ilgili 2013 yılında bir yönetmelik çıktı, orada hastalıklar sayılıyor. Tabii malulen emeklilik için çalışma gücünün en az yüzde 60 oranında kaybolması gerekiyor. Bahsettiğiniz hastalık bunu gerektiriyorsa zaten doktorlar rapor vereceklerdir.