Mısır'ın Şarm el Şeyh kentinde Gazze'de kalıcı ateşkesi sağlamak amacıyla düzenlenen zirvede dünya liderleri Gazze için Niyet Belgesi'ni imzaladı. İlk aşamada ateşkes, İsrail'in Gazze'den aşamalı olarak çekilmesi, İsrailli tutsakların ve Filistinli mahkumların serbest bırakılması ve hayat kurtarıcı yardımların bölgeye ulaşması yer alacak. Peki anlaşmanın tam metninde neler yazıyor?
MISIR'DA İMZA ATILAN GAZZE ANLAŞMASI'NDA NELER YAZIYOR?
Middle East Eye İsrail, Hamas ve arabulucular tarafından Mısır'da imzalanan Gazze'deki soykırımı sona erdirmeye yönelik anlaşmanın bir kopyasını elde etti.
Belgede, aralarında ABD özel temsilcisi Steve Witkoff'un da bulunduğu birkaç arabulucunun imzası yer alıyor. Belgenin başlığı ise şu şekilde:
"Başkan Trump'ın 'Gazze Savaşının Kapsamlı Sona Erdirilmesi' önerisinin Uygulama Adımları."
Metin, Gazze'deki savaşın sona erdirilmesine ilişkin altı aşamayı ayrıntılı bir şekilde içeriyor.
İLK AŞAMA ATEŞKES
İlk aşama, ABD Başkanı Donald Trump'ın, Gazze'deki savaşın sona erdiğini ve "tarafların bu amaca ulaşmak için gerekli adımları uygulama konusunda anlaştığını" duyurmasıyla başlıyor.
İkinci aşama, "İsrail hükümetinin onayıyla savaşın derhal sona ereceğini" belirtiyor. İsrail hükümeti, anlaşmanın ilk aşamasını perşembe günü onayladı.
Üçüncü aşamada, Gazze Şeridi'ne insani yardım ve yardım malzemelerinin eksiksiz biçimde girişinin derhal başlaması çağrısında bulunuluyor.
İSRAİL ÇEKİLECEK, GERİ DÖNMEYECEK
Dördüncü aşama ise İsrail ordusunun (IDF) "ekli X haritasına göre üzerinde mutabık kalınan hatlara çekileceğini" ve bunun, "Başkan Trump'ın açıklamasından sonra ve İsrail hükümetinin onayından itibaren 24 saat içinde tamamlanacağını" belirtiyor. Metinde "İsrail ordusu (IDF), Hamas anlaşmayı tamamen uyguladığı sürece çekildiği bölgelere geri dönmeyecektir." İfadesi yer alıyor.
Beşinci aşamada, "İsrail güçlerinin çekilmesinden sonraki 72 saat içinde, Gazze'de tutulan tüm İsrailli rehineler –hayatta olanlar ve ölenler– serbest bırakılacaktır" ifadesi yer alıyor.
Bu 72 saatlik süre zarfında tüm canlı ve ölü rehinelerin serbest bırakılacağı belirtilirken beşinci aşamanın alt maddelerinden biri, "72 saat içinde alınamayan ölü rehineler veya İsrail'in elinde bulunan Gazzelilerin kalıntılarına ilişkin bir bilgi paylaşım mekanizmasının kurulmasını…" öngörüyor.
Metin, "Bu mekanizma, tüm rehinelerin kalıntılarının eksiksiz ve güvenli şekilde çıkarılıp teslim edilmesini sağlayacaktır. Hamas, bu taahhütlerin en kısa sürede yerine getirilmesi için azami çaba gösterecektir." ifadelerine yer veriyor.
Bir sonraki alt madde, "Hamas tüm rehineleri serbest bırakırken İsrail de ekli listelere göre eşdeğer sayıda Filistinli mahkumu eşzamanlı olarak serbest bırakacaktır." diyor. Bunu izleyen madde ise "Rehine ve mahkum değişimi, arabulucular ve Kızılhaç (ICRC) aracılığıyla, kamuya açık tören veya medya gösterimi olmaksızın gerçekleştirilecektir." şeklinde.
SON AŞAMA ABD KATAR, MISIR VE TÜRKİYE
Son aşamada ise, "Amerika Birleşik Devletleri, Katar, Mısır, Türkiye ve tarafların mutabık kalacağı diğer ülkelerden temsilcilerin yer aldığı bir çalışma grubu oluşturulacak; bu grup uygulamanın takibini yapacak ve iki tarafla koordinasyon sağlayacaktır." ifadeleri yer alıyor.
İşte Belgenin Tam Metni:
Başkan Trump'ın "Gazze Savaşının Kapsamlı Sona Erdirilmesi" Önerisinin Uygulama Adımları
Uygulama Adımları:
1. Başkan Trump, Gazze Şeridi'ndeki savaşın sona erdiğini ve tarafların bu amaca ulaşmak için gerekli adımları uygulama konusunda anlaştıklarını duyurur.
2. Savaş, İsrail hükümetinin onayıyla derhal sona erecektir.
Tüm askeri operasyonlar —hava ve topçu bombardımanları ile hedef alma operasyonları dahil— askıya alınacaktır.
72 saatlik süre boyunca, IDF kuvvetlerinin çekildiği bölgelerde hava gözetimi durdurulacaktır.
3. İnsani yardım ve yardım malzemelerinin tam kapsamlı girişinin derhal başlatılması.
Bu, Öneri'de belirtilen esaslara göre ve en az 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasıyla uyumlu şekilde olacaktır.
İnsani yardım ve yardım uygulama adımları bu belgeye ekli olarak sunulmuştur.
4. IDF, ekli X haritasına göre üzerinde mutabık kalınan hatlara çekilecektir.
Bu çekilme, Başkan Trump'ın açıklamasından sonra ve İsrail hükümetinin onayından itibaren 24 saat içinde tamamlanacaktır.
Hamas anlaşmayı tam olarak uyguladığı sürece, IDF çekildiği bölgelere geri dönmeyecektir.
5. İsrail güçlerinin çekilmesinden sonraki 72 saat içinde, Gazze'de tutulan tüm İsrailli rehineler –hayatta olanlar ve ölenler– serbest bırakılacaktır. (Liste ekte sunulmuştur.)
a. IDF çekilmeyi tamamlar tamamlamaz Hamas rehinelerin durumuna ilişkin soruşturma başlatacak ve onlarla ilgili tüm bilgileri toplayacaktır. Hamas bulgularına ilişkin geri bildirimi, aşağıda 5.e paragrafında belirtilen bilgi paylaşım mekanizması aracılığıyla sağlayacaktır. İsrail, Gazze Şeridi'nden tutuklu Filistinli mahkumlar ve gözaltındakiler hakkında bilgi verecektir.
b. 72 saat içinde, Hamas Gazze'deki Filistinli grupların elinde bulunanlar da dahil olmak üzere tüm canlı rehineleri serbest bırakacaktır.
c. 72 saat içinde, Hamas ölü rehinelerin kalıntılarını, kendi elindekiler ve Gazze'deki Filistinli grupların elindekiler dahil, teslim edecektir.
d. Hamas, 72 saat içinde, alınamayan ölü rehinelere ilişkin tüm bilgileri aşağıdaki (e) paragrafında belirtilen bilgi paylaşım mekanizması aracılığıyla iletecektir. İsrail, kendi elindeki ölen Gazzelilere ait kalıntılar hakkında bilgi verecektir.
e. Arabulucular ve ICRC aracılığıyla iki taraf arasında bir bilgi paylaşım mekanizması kurulacaktır.
Bu mekanizma, 72 saat içinde alınamayan ölü rehineler veya İsrail'in elindeki Gazzelilerin kalıntıları hakkında bilgi ve istihbarat alışverişini sağlayacaktır.
Mekanizma, tüm rehinelerin kalıntılarının eksiksiz ve güvenli biçimde çıkarılıp teslim edilmesini temin edecektir.
Hamas, bu taahhütlerin mümkün olan en kısa sürede yerine getirilmesi için azami çaba gösterecektir.
f. Hamas tüm rehineleri serbest bırakırken, İsrail de ekli listelere göre eşdeğer sayıda Filistinli mahkumu eşzamanlı olarak serbest bırakacaktır.
g. Rehine ve mahkum değişimi, arabulucular ve Kızılhaç aracılığıyla, kamuya açık törenler veya medya yayını olmaksızın gerçekleştirilecektir.
6. Amerika Birleşik Devletleri, Katar, Mısır, Türkiye ve tarafların üzerinde anlaşacağı diğer ülkelerin temsilcilerinden oluşan bir çalışma grubu kurulacaktır.
Bu grup, iki tarafla uygulamanın takibini yapacak ve koordinasyonu sağlayacaktır.