Havaalanında kalabalık bir grup tarafından karşılanan Taliban liderinin bir sonraki durağının Kabil olacağı belirtiliyor.
Birader'in kurulacak Afgan hükümetinde söz sahibi olması bekleniyor.
LİDER KADRODA KİMLER VAR?
Peki 20 yılın ardından Afganistan'a dönen Taliban'ın lider kadroları kimler? Bu noktada birkaç isim öne çıkıyor. Molla Heybetullah Ahundzade, Taliban'ın en üst seviyedeki ve her konuda yetkili lideri kabul ediliyor. Ahundzade'nin arkasında da üç isim, Molla Yakup, Molla Abdul Gani Birader ve Siraceddin Hakkani öne çıkıyor.
2019'da Rusya'ya giden bir Taliban delegasyonu... Soldan ikinci Birader
Aslına bakılırsa Taliban'ın lider kadroları Afganistan'da iktidarda oldukları 1996-2001 aralığındaki dönemde pek net değildi. Bunun üzerine aradan geçen dönemde çok sayıda örgüt içi çatışma ve siyasi parçalanma haberi geldi. Günümüzde daha belirgin bir yapıdan bahsetmek mümkün.
Taliban liderlerinin bir kısmı 1980'lerde Sovyetlerin Afganistan'ı işgaline karşı ABD'yle birlikte savaşan ancak 2001'de ABD ve müttefikleri tarafından devrildikten sonra yurt dışına gidenler. Bir kısmı ise geçmişte Afganistan'ın mücahitlerinin önderliğini yapan "ilk nesil" Taliban üyelerinin oğulları.
İşte önümüzdeki dönemde adını sık sık duymayı beklediğimiz Taliban'ın tepe isimleri...
MOLLA HEYBETULLAH AHUNDZADE
Taliban'ın bir numaralı ismi Molla Heybetullah Ahundzade, 2016 yılında Ahtar Muhammed Mansur'un, ABD'nin düzenlediği bir insansız hava aracı saldırısıyla öldürülmesinin ardından bu göreve geldi. Insider'a göre, Ahundzade bir askeri komutandan çok bir dini lider ancak her iki alanda da son söz kendisine ait. Taliban'ın yayınladığı fetvalar da Ahundzade'den çıkıyor.
Mansur, 2016'da öldürülmeden, kendisine halef olarak Ahundzade'yi belirlemişti. Bu nedenle herhangi bir muhalefetle karşılaşmayan Molla Ahundzade, Taliban'ın içinden başka üst düzey isimlerin de desteğini aldı. Bununla birlikte 2016'da Ahundzade'nin göreve geldiği törene birçok önemli Taliban yetkilisi katılmadı. BBC Türkçe'ye göre, bunun sebebi olası bir saldırı endişesiydi. Reuters, 60 yaşında olduğu tahmin edilen Ahundzade'nin, Taliban'ın liderliğine gelmeden önce Pakistan'ın Ketta şehrinde bulunan ve birçok Taliban liderinin eğitim gördüğü bir medresede vaazlar verdiği ve öğretmenlik yaptığını bildirmişti.
Mansur'un ölümünden önce yardımcılığını da yapan Ahundzade, 1980'lerde Sovyetlere karşı savaşan mücahitler arasında yer alıyordu. Geçen yıl yaz aylarında Ahundzade'nin Covid-19 nedeniyle hayatını kaybettiğine dair haberler de bir süre gündem olmuştu.
Göreve geldikten sonra da Taliban'ın içinde bazı ufak kırılmalarla mücadele etmiş olan Ahundzade'nin, Taliban'ın geneli üzerinde mutlak bir otorite sahibi olduğu biliniyor. Ahundzade'nin hemen altında Rahbari Şurası bulunuyor. Tüm askeri ve siyasi kararlar 26 üyeden oluşan Şura'da alınıyor. Ahundzade'nin aşağıda adı geçen üç yardımcısı da Şura'nın üyeleri arasında.
Taliban'ın kurucusu Molla Ömer
MOLLA YAKUP
Taliban'ın kurucusu ve ilk lideri Molla Ömer'in en büyük oğlu olan Molla Yakup, örgütün askeri gücünün en üst düzey ismi kabul ediliyor. Molla Ömer'in 2015 yılında öldüğü duyurulmuştu.
Afganistan'da olduğu söylenen Molla Yakup, 2016 yılındaki liderlik mücadelesi esnasında adı geçen bir isimdi. Hatrı sayılır bir destek de almıştı ancak nihayetinde Molla Yakup da Ahundzade'yi destekleyenlerden biri oldu. O dönemde yapılan yorumlarda Molla Yakup'un kendisini fazla genç ve deneyimsiz gördüğü için böyle bir yaklaşım sergilediği ifade edildi.
Kendisinden önce Taliban'ın askeri lideri olan İbrahim Sadr'ın aksine Molla Yakup'un daha barış yanlısı bir tutum sergilediği ve Afganistan'ın kontrolünü savaşmadan ele geçirmeyi hedeflediği biliniyor. Sadr ise barış görüşmelerini reddediyor ve hem Kabil hükümetiyle hem de ABD güçleriyle savaşmaya devam etmek istiyordu.
Reuters'a göre 30'lu yaşlarında olan Yakup, Taliban içinde, babası nedeniyle çok sayılan ve sevilen bir isim. Ancak Afganistan'da değil de Pakistan'da büyümüş ve eğitim görmüş olduğu için kendisine yönelik negatif tutumlar sergileyen Taliban liderleri de olduğu söyleniyor. Afgan istihbarat kurumları ve güvenlik yetkilileri, Yakup'u "benmerkezci", "kendini hak sahibi gören" ve "Afganistan'ın gerçeklerinden bihaber" olarak nitelendiriyor.
