İSLAM DÜNYASININ TUTUMU
Burada sevindirici olan İslam aleminin son dönemlerde ABD ile olan ilişkiler sebebiyle İsrail konusunda çok fazla ağırlık vermemeleri, zulmü görmezden gelmeleri yerine dünden beri İslam ülkelerinin birçoğundan ciddi kınama mesajları geldi.
Esas olarak büyük bir çoğunluk Kudüs'ün Filistin'in başkenti olduğu, Filistinlilere ve Müslümanlara ait olduğu; dolayısıyla İsrail'in bu tür saldırılara kesinlikle son vermesi, işgale son vermesi, Kudüs'te yapmaya çalıştığı haksız ihlallere, Kudüslülerin evlerini ellerinden alma girişimlerine son vermesi gerektiğinin altını çizmek durumunda kaldılar.
ABD İSRAİL İLİŞKİLERİ
Bu arada ABD ve İsrail ilişkisi belki de dünyadaki en tuhaf ilişki. ABD'yi file, İsrail'i fareye benzeten birçok uzman, farenin fili emrine aldığı ve fili istediği şekilde kullandığı şeklinde bir değerlendirme yaparlar ki bu bir bakıma doğrudur.
Ama son saldırıda ABD'nin endişe duyduğunu açıklaması, ki bu diplomatik bir tabirdir ama eninde sonunda ciddi rahatsızlık duyulduğunu ifade etmektedir. Ve bu arada Biden yönetimi ABD'de belki Trump'a biraz daha farklı olarak demokratların genel tavrı itibarıyla Filistinlilerin de haklarını öne çıkarmaya çalışan bir görüşün hakim olmasıyla ABD'nin endişe duyduk demesi belki çok anlamlı değil ama son senelerle ilgili belki kısmi bir kırılma olduğu söylenebilir. Dolayısıyla buradaki mesele şu: Filistinlilerin uluslararası bütün anlaşmalardan, metinlerden doğan hakları var. İsrail'in işgal altında bulundurduğu Kudüs'te özellikle Mescid-i Aksa'ya yönelik bu faaliyetlerinin tamamı hukuka aykırı bir şekilde gerçekleşiyor. Çünkü Mescid-i Aksa'nın kendi yönetimi var. Ürdün bağlantılı bir yönetimdir bu. Dolayısıyla İsrail Mescid-i Aksa'ya girmesine gerek kalmadan burada herhangi bir sıkıntı duyduğu bir şey varsa bunları halledebilir. Ama bunu yapmak yerine gözdağı vermek için, Filistinlileri ürkütmek ve bu arada Kudüs'ün değişik mahallelerinde onlara ait evlere el koyup oraları da Yahudileştirmek için bu türden girişimlere başvuruyor.