En mühim mesele, Mustafa Kemal Paşa'nın milli davanın temini bakımından üzerine alacağı vazifeye bağlı olarak bir memuriyete tayini idi. Mustafa Kemal Paşa, 28 Nisan 1919'da 9'uncu Ordu Kıtaatı Müfettişliği'ne tayin edildi. 15'inci Kolordu'ya da Kazım Karabekir Paşa'yı tayin etmiş idim. Mayıs başlarında o da vazifesine intikal etmişti. Ve bu suretle açılan boşluklar doldurulmuş bulunuyordu. Mütareke döneminde İngilizlerin en önemli hedefi İttihat ve Terakki'yi yok etmekti.
ÖNCE ORDU MÜFETTİŞİ
İngilizlerin bu düşmanlığından istifade ederek, Yakup Şevki Paşa'nın boşalttığı ordu müfettişliğine, Mustafa Kemal'in görevlendirilmesini sağladık.
İşlemler sonucu, birinci müfettişlik İstanbul'da idi. Kumandanı da ben idim. İkinci müfettişlik Konya'da ve kumandanı da zaten orada bulunan Mersinli Cemal Paşa ve üçüncü müfettişlik Erzurum'da ve kumandanı da oraya gitmekte olan Mustafa Kemal Paşa olacaktı. Samsun'a hareket etmek üzere bulunan Mustafa Kemal Paşa veda için Erkânı Harbiye-i Umumiye Dairesi'ne geldi.
Anadolu'da bir milli idareyi nasıl vücuda getireceğimizi konuşurken Mustafa Kemal Paşa büyük bir metanetle şunları söyledi: (Zaten ben bunu tahakkuk ettirmek üzere Anadolu'ya gidiyorum. Kahraman milletimin sinesinde hayatımı feda edinceye kadar çalışacağım.)
BİRLİKTE YEMİN ETTİK
Bu sözlerden duyduğumuz heyecanla ayağa kalktık. Gözlerimiz, yaşlı vatanın kurtulması için beraber çalışacağımıza ve bu uğurda hiçbir şeyden çekinmeyeceğimize beraber yemin ettik. Elimden geldiği kadar Anadolu'ya subay, teçhizat gönderilmesine ve silah mühimmat kaçırılmasına çalıştım. Bir yıl sonra Anadolu'ya geçip Ankara'da Mustafa Kemal Paşa ile tekrar buluştum.
Birinci Büyük Millet Meclisi'nde Milli Hükümeti kurduk.''
TÜRKiYE'NiN iLK MECLiSi
Osmanlı'da son genel seçim 1919'da yapıldı. Seçimi ezici bir çoğunlukla Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin adayları kazanmıştı. Mustafa Kemal Paşa da Erzurum'dan adaylığını koymuş ve kazanmıştı. Seçim sonrası Osmanlı Meclis-i mebusanları İstanbul'a gitti. Atatürk'ün de seçim sonrası İstanbul'a gelmesi istendi.
Ancak Mustafa Kemal Paşa'nın gitmesi kurulmuş olan teşkilatın başsız kalması demekti. İstanbul'daki Meclis bir tecavüze uğrarsa Ankara'da toplanması düşünülen Meclis'in başında Mustafa Kemal Paşa'nın bulunması gerekli idi. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı ilk toplantısını 12 Ocak 1920'de Fındıklı Sarayı'nda yaptı. İtilaf devletleri 16 Mart 1920'de İstanbul'u resmen işgal ettiler. Meclis buna rağmen 18 Mart'ta son kez toplandı. İtilaf Devletleri tarafından Meclis basılınca, Osmanlı'nın son meclisi dağıldı. Osmanlı'nın son Meclisi'nin milletvekilleri, Ankara'da Türkiye'nin ilk Meclisi'nde 23 Nisan 1920'de bir araya geldiler.
OSMANLI'DA CASUSLUK TEŞKİLATI NASILDI
Osmanlı Devleti'nin iç güvenlik yapılanması, Islahat Fermanı'yla, Avrupa'daki benzerleri gibi oluşturulmaya başlandı.
TEŞKİLATI MAHSUSA
Padişah Mehmet Reşat döneminde, Enver Paşa tarafından 1913 yılında Teşkilatı Mahsusa adlı yeni istihbarat birimi oluşturuldu. Karakol Cemiyeti ise Milli Mücadele`de Anadolu`ya silâh ve cephane ile subayların kaçırılmasını sağladı.
MİM MİM GURUBU
İstanbul Müdafaa-i Milliye Teşkilatı (Mim-Mim Gurubu) 1920 yılının nisan ayında İstanbul'un Topkapı semtinde kurulmuş gizli bir örgüttü. ''Milli Müdafaa ''ismi nedeniyle örgüt ''Mim Mim'' rumuzu ile tanınmıştı. Mareşal Fevzi Paşa (Çakmak) Eskişehir merkez olmak üzere "Askeri Polis Teşkilatı"nı 1920 yılında kurdu.
MAH KURULDU
Atatürk, 1925'te çağdaş bir örgütün kurulması talimatını vermişti. Bunun üzerine, Avrupa ülkelerinde eğitilen kadroların da katılımıyla, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ın 1926'da verdiği emirle Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk istihbarat kuruluşu olan Millî Emniyet Hizmeti Riyaseti kuruldu. MAH, duyulan ihtiyaçlara bağlı olarak zaman içerisinde birkaç kez yapısal değişiklikler geçirdi.
1965'e kadar Türkiye'nin istihbarat faaliyetini başarıyla yürüttü.
MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI (MİT)
Devletin millî güvenlik politikasının hazırlanmasıyla ilgili her konuda istihbaratın tek elde toplanabilmesi amacıyla, kuruluşun adı 1965 yılında, Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) olarak değiştirildi. TEŞEKKÜR: Yazı dizimizde bize ışık tutan Prof. Halil İnalcık, Prof. İlber Ortaylı, Araştırmacı Yazar Mustafa Armağan ve Gazeteci Yazar Taha Akyol'a ve TİMAŞ yayınevine teşekkür ederiz.
