Peki, kimdir Tahsin Nahid?
"Sahilde deniz kızları hep sine gerer.
Şefikanım yaya ama yine Tahsine gerer."
Yahya Kemal'e ait bu dizelerde geçen Tahsin işte o Tahsin'dir. Yahya Kemal, aralarında Tahsin Nahid, eşi, baldızı, Mehmet Rauf (Eylül romanının yazarı), Celâl Sahir (Cumhuriyet gazetesinin son sahibi Berin Nadi'nin babası) ve çocukların da olduğu kalabalık bir grup Büyükada'nın uzak noktalarından birisi olan Viranbağ'a gece pikniğine giderler.
O MEŞHUR ŞİİR
Dönüşte Tahsin Nahid yaya, eşi Şefika Hanım ise eşeğe binmiş vaziyetteyken şiddetli karı-koca kavgasına tutuşurlar. İşte o kavganın şahidi Yahya Kemal de tarihe ve edebiyata bu kavgayı ayaküstü söylediği dizelerle böyle aktarmıştır. Yahya Kemal hayranları ve edebiyat tarihi meraklıları için de bir not ekleyelim: Şairin "Viranbağ" isimli aşağıdaki şiiri işte bu pikniği anlatır.
"Adalardan yaza ettik de veda,
Sızlıyor bağrımız üstündeki dağ,
Seni hatırlıyoruz Viranbağ!
Yine bir sofrada şen şakraktık,
Gün denizlerde sönerken baktık
Ve çobanlar gibi dallar yaktık."
Büyükada'daki meşhur Aşıklar Yolu'na bu ismi veren Tahsin Nahid'dir.
Eskibağ olarak anılan yer de Yahya Kemal'in bu şiirinden sonra Viranbağ olarak anılmaya başlanmıştır.
1887'de İstanbul'da doğan Tahsin Nahid'in babası, Mirliva (Tuğgeneral) Hakkı Paşazâde Kaymakam (Yarbay) Asaf Bey, Gülhane Askeri Rüştiyesi'nde matematik hocasıydı. Oldukça da varlıklı birisidir.
Tahsin Nahid'i önce bisiklet, sonra atletizm ve futbola merak sardıran kuşkusuz dayısı "İdmancılar Şeyhi" Ali Faik (Üstünidman) Bey'dir. Sadece yeğenini değil başta Galatasaray Lisesi olmak üzere Türk spor tarihine damgasını vuran Ali Faik Üstünidman (1879- 1942), Türkiye'de jimnastiği bir anlamda kuran insandır ve ilk beden eğitimi hocasıdır.
Selim Sırrı Tarcan'ı da o yetiştirmiş, mezun olduğu Galatasaray'a daha sonra da hoca olarak ömür boyu hizmet etmiştir. Lisenin spor salonuna bu yüzden onun ismi verilmiştir.
ADALAR ŞAİRİ
Tahsin Nahid, babasının hoca olduğu askeri rüştiyeyi bitirdikten sonra bu kez dayısının hoca olduğu Galatasaray'a gider ama liseyi bitiremez.
O yıllarda üniversiteye gitmek için lise mezunu olmak gerekmediği için Hukuk'tan bir şehadetname alır.
Büyükadalı Tahsin Nahid, "Adalar Şairi" olarak da bilinir; tiyatro oyunları da yazmıştır.
Kardeşi Arifi Bey, Salah Birsel'in "bıyığını tıraş eden ilk Türk" dediği zat, Katolik olup Fransa'da manastırlarda kırk yıl keşiş olarak yaşamış, Anti-Kuran adıyla İslamiyet'e karşı kitap yazmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye'ye dönüp, Ethem Dırvana'nın yanında Kıbrıslı Yalısı'nda yaşıyor.
Karacaahmet Mezarlığı'ndaki İdmancılar Üstadı Ali Faik Üstünidman sofasına gömülenlere baktığımızda Ali Faik Bey'in eşinin Moralızâde İbrahim Paşa'nın kızı olduğunu görürüz. 7. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün eşi Emel Korutürk, Adalet Cimcoz ve daha pek çok ünlü bu ailenin soyundan gelir. Tahsin Nahid, "Bir Dinozorun Anıları" isimli kitabıyla tanınmış olan Prof. Dr. Mina Urgan'ın annesi Şefika Hanım'la (daha sonra ünlü yazar Falih Rıfkı Atay'la evlenmiştir) evlenmeden önce âşık olduğu Nahide Hanım'dan dolayı Nahid ismini almıştır. Asıl ismi Hasan Tahsin'dir.
HATIRLA SEVGİLİ
Selanik'te çıkan bir dergide yayınlanan ilk şiirinde Tahsin Nahide ismini kullanır. Nahide Hanım, babası Asaf Bey'in Cağaloğlu'ndaki konağının komşu kızıdır. Bu konak daha sonra devrin ünlü Vatan gazetesine ev sahipliği yapmıştır.
Tahsin'in aşkına karşılık vermeyen Nahide Hanım, uzun süren bir hastalık dönemi sonrası 1915'te veremden ölür.
"Üç yıl beni sevdanın ipek saçları sardı,
Hummalı başım göğsünün üstünde yanardı,
Bir çift iri, sevdalı, yeşil gözleri vardı,
Kirpiklerinin gölgesi ta ruha dolardı."
"Hatırla Sevgili" isimli şarkının bestecisi olarak bilinen Muhlis Sabahattin Ezgi de (Adalet Cimcoz'un kardeşi dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur'un eşi Melek Kobra'nın babası) bestelediği bu şiiri, Tahsin Nahid, sarışın ve yeşil gözlü olduğu söylenen Nahide Hanım için yazmış. Nahide Hanım'ın kardeşi Hadiye Hanım, Tahsin Nahid ile birlikte Jön Türk piyesini Ruhsan Nevvare takma adıyla yazar. Hadiye Hanım daha sonra da ünlü gazeteci Talha Ebüzziya ile evlenir. Ziyad Ebüzziya bu çiftin çocuğudur.
Tahsin Nahid'in eşi Şefika Hanım da varlıklı bir ailenin kızıdır.
Tahsin Nahid'in 32 yaşındayken, bu kadar genç yaşta nasıl öldüğüne dair iki farklı bilgi var.
Birincisi, sağlığının bozulması üzerine önce futboldan kopmuş olduğu sonra da uzun süren hastalık sonrası vefat ettiğidir.
İkincisi ise kızı Mina Urgan'ın anılarında kendisine çok kısa sürede öldüğünün söylenmesi.
Anlaşılan o ki kızı üzülmesin diye böyle söylenmiş. Boğaz kasların kasılması sonucu acılı bir ölümle bu dünyaya veda ettiğini anlıyoruz.
Biz de Tahsin Nahid'e, ailesini anlatan dizeleriyle veda edelim:
"Biri sensin biri ben, ah biri de her ikimiz
Bu hayaldir, bu hayalâtımı takdis ediniz."
HAŞİN VE SERT
Gelelim 6 numaralı kurucu üyeye yani Miloş Bakic'e… Sırp olarak bilinir ama aslen Karadağlı'dır.
Galatasaray Lisesi'nden sonra Harbiye'yi de bitirmiş ve süvari subayı olmuştur.
Defansın uzun bacaklı, haşin sert oyuncusudur. Hayat ne gariptir ki tarihe İşkodra Kuşatması olarak geçen, 28 Ekim 1912 ile 23 Nisan 1913 tarihleri arasındaki savaşta, Osmanlı ordusuna karşı direnen Sırp ve Karadağ kuvvetleri içinde savaşta ölmüştür.
Milo Bakic, Galatasaray'ın ilk İstanbul Şampiyonu maçta yani 31 Ocak 1909'ta Papazın Çayırı'nda Kadıköy'ü 4-0 yendiği maçta da oynamıştır.
Tahsin Nahid
Miloş Bakiç
Viranbağ
Ali F. Üstünidman
Mina Urgan
Galatasaray'ın 1909'daki ilk şampiyonluk maçı sonrası çekilen fotoğraf. Soldan sağa ayaktakiler: Adnan İbrahim (Pirioğlu), Milo Bakic, Ali Sami (Yen), Ahmed Robenson (Hintli), Asım Tevfik (Sonumut), Emin Bülend (Serdaroğlu), Hamit Hüsnü (Kayacan), Hasan Fuat. Oturanlar: Celal İbrahim, Sabri Mahir, Tevfik Fikret (Şair, okul müdürü), Hasan Basri (Bütün), Bekir Sıtkı (Bircan). En ön sıra: Horace Armitage (İlk antrenör, İngiliz) ve İdris.
