TAYFUN ER

TAYFUN ER

Tarihi 8 Haziran 2017

İzmir’in ayak sesleri

Göztepe bir semt takımı olarak doğdu ama İzmir'in her yerinde taraftar buldu. Göztepe, İzmir'in Beşiktaş'ı, Karşıyaka F.Bahçe'si, Altay Galatasaray'ıdır.

Amatöre kadar düştü, zirveyi de dibi de gördü ve neler neler yaşadı ama taraftarı değil azalmak en kötü günlerinde bile arttı... Göztepe'den, taraftarının deyişiyle Göz- Göz'den bahsediyorum.
Öncelikle Göztepe'nin yerini İzmir'i bilmeyenler için tarif edelim. Göztepe; Körfez'in güney sahilinde, İzmir'in merkez ilçesi olan Konak'taki Güzelyalı semtinde bir bölge, bir durak ismidir.
Adı da semtte bulunan artık Susuzdede diye anılan göz şeklindeki tepeden gelir.
Göztepe ile Güzelyalı bugün için iç içe geçmiş olsalar da o bölgenin insanları için farklı noktalardır. Bu karışıklığın nedeni 1937'de bazı mahalle isimlerinin değişmesidir. Konak tarafından Güzelyalı'ya doğru giderken Birinci Karantina, İkinci Karantina, Köprü, Göztepe, Reşadiye mahallerinin isimleri o tarihte değiştirilip sırasıyla Mitatpaşa, Murat Reis, Çankaya, Göztepe ve Güzelyalı yapıldı.
Değişmeyen tek mahalle ismi Göztepe kaldı.
Göztepe aslında özellikle Körfez'in güney sahilinde yer alan bu mahallelerin takımıdır.
Göztepe ve Güzelyalı da en ateşli olduğu yerlerdir.
Stadyum ve kulüp binasının da bulunduğu yer de Güzelyalı'dır. Haksızlık da olmasın.
Buca, Bornova, Balçova, Narlıdere vs. kısacası Karşıyaka ve kuzey aksı dışında pek çok İzmir ilçe semtinde de taraftarı vardır.

​SADECE GÜZELYALI DEĞİL!
Başka ilçelerde de taraftar bulmasının en büyük nedeni Karşıyakalıların, kendilerini İzmirli değil de İzmir'den üstte bir yerde görüp, 35,5'uyuz demeleridir. Böylece dışlanan, küçümsenen her ilçe ve semt de doğal olarak Göztepe'ye sempati duymaya başladı. 44 Yıldır Göztepe'de oturan, yıllarca maçlarına gitmiş birisi olarak bunun canlı tanığıyım.
Göztepe taraftarı olmak için Güzelyalılı olmak gerekmez, kimse de böyle bir şey düşünmez.
Semttaşlık değil takım sevgisidir önemli olan. Tıpkı Beşiktaş taraftarı olmak için İstanbul'un Beşiktaş ilçesinden olmak veya orada yaşamak gerekmediği gibi...
Beşiktaş gibi bir semt takımı olarak doğmuş ama İzmir'in hatta çevre il ve ilçelerde bile desteklenmesiyle Beşiktaş'a benzer. Taraftarının bağlılığı, sosyal ve kültürel kodları da Beşiktaş'ı anımsatır.
Göztepe, İzmir'in Beşiktaş'ı; Karşıyaka, Fenerbahçe'si; Altay ise Galatasaray'ıdır.
Biz en iyisi maceranın en başına kadar gidelim.
Osmanlı'da üç önemli şehir, hatta gayrı resmi olarak üç ayrı başkent vardı: İktidarın ve resmi olarak ülkenin başkenti İstanbul, merkezkaç güçlerin ve muhalefetin başkenti Selanik ve ticaret ile eğlencenin merkezi İzmir.
Bu üç şehrin de deniz kenarında olması elbette tesadüf değildi.
Ulaşımdan, ticarete kadar bütün dinamiğin su yollarıyla sağlanması sonucuydu. İzmir, çok verimli art bölgesinde yetişen üzüm, incir ve tütün ihracıyla hem çok zengindi hem de Osmanlı'nın Avrupa'ya açılan kapısıydı. Bu zenginlikten payını almak için vakti zamanına Batı'dan gelip İzmir'e yerleşen Levanten diye tanımlanan çok sayıda aile vardı ve bunlar ithalat ve ihracatı ellerinde tutuyorlardı.

KAF SİN KAF ESKİ AL FABEDEN
19. Yüzyıl'a kadar Fransızların elinde olan ticaret bu tarihten itibaren İngilizlerin eline geçmeye başladı.
İngiliz kökenli ailelerin çoğunluğu Bornova'da oturduğu için bu ailelerin ticaret ortakları ve soydaşları ticaret için İzmir'e gemilerle geldiklerinde Bornova'da futbol oynuyorlardı. Bornova'nın düz ve geniş çayırları da saha olmaya çok elverişliydi. Futbol bu ülkede ilk kez Bornova'da oynandı. İngiliz gemicilerden öğrenilen futbol, öncelikle Levantenler ve şehrin yerlisi Rumlar tarafından çok sevildi ve oynanmaya başladı.
Futbol, sanayileşmenin ve modernliğin ürünüdür. Kitleler tarafından çok sevilince bu oyunun aynı zamanda kitleleri yönlendirmede bir unsur olduğu anlaşıldı. Bunu ilk kullanan da modernliğin ve milliyetçiliğin vücut bulduğu İttihat ve Terakki oldu.
İttihatçılar önce 1912'de Karşıyaka'yı kurmuşlardı.
Karşıyaka taraftarının maçlarda "Kaf- Sin-Kaf" diye tezahürat yapması "Karşıyaka Spor Kulübü" adının ilk harfleri olan KSK'nin eski alfabeye göre okunmasından gelir.
Renklerinin yeşil-kırmızı olmasının nedeni de İttihatçıların o günlerdeki ideolojisinden dolayıdır.
Yeşil, İslamiyeti; kırmızı ise Türklüğü temsil ediyordu.
İttihatçılar, Karşıyaka'yı kurmuşlardı ama teorik olarak İzmir merkezde daha da doğrusu İzmir'de bir takım yoktu. Karşıyakalılar kendilerini İzmir'den saymaz, vapurla Konak'a geçerken bile "İzmir'e gidiyorum" der. Üstelik devrin muhalefet partisi "Hürriyet ve İtilaf" Karşıyaka kulübü içinde bayağı güç kazanmış ve ele geçirmeye çalışıyordu.
Altay'ın önce "Hilal" ismiyle kurulması daha sonra bu ismi alması da Türklüğün ve ulus devlete doğru gidişin göstergesidir. İlk renkleri bayrak rengi olan kırmızı-beyazdı, savaş döneminde kırmızı, matem rengi siyahla değiştirildi.


Güzelyalı Göztepe'nin en ateşli taraftarlarının bulunduğu bir yerdir.

MÜSLÜMAN TÜRK GENÇLİĞİ
İzmir'in Müslüman-Türk gençlerini spor eliyle bir çatı altında toplayıp, devletin ideolojisiyle yoğurup, sahalara çıkarıp milli birliğin sağlanması amaçlandığı için İzmir'de de bir takım düşünüldü. Daha doğrusu bu fikir devrin İzmir mebusu, ittihat ve Terakki'nin ağır toplarından olan Mahmut Celal Bey'den gelmişti.
Bizim Celal Bayar olarak tanıdığımız 3. Cumhurbaşkanımızın ismi o zamanlar Mahmut Celal Bey'di. Bu kulüp projesi için önce Müslüman-Türk gençlerinin okuyacağı "Özel Şark Mektebi İdadisi" adıl altında bir lise kuruldu. Celal Bayar bunun için Vali Rahmi Bey'i sonraki yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı yapacak Necati Bey'i ve yine daha sonra Milli Eğitim Bakanı olan Vasıf Çınar'ı görevlendirmişti.
Altay, bu lise içinde kuruldu. İlk sporcuları bu lisenin ve o zamanki adıyla Punta günümüzün Alsancak semtinde bulunan Saint Josep Koleji'nin Türk öğrencileridir. İlk kulüp binası da okul müdürü Necati Bey tarafından okul içinde tahsis edilen bir odadır.
Altay'ın kurucuları arasında bugün de bilinen isimler olan Şükrü Saraçoğlu, Baha Esat Tekand ve Adnan Menderes'in yakın akrabası Nejat Evliyazade ilk akla gelenlerdir.


Göztepe'yi Göztepe'dekilerin dışında birçok İzmirli tutar.


Yarın: Göztepe kuruluyor....