Tarihi 30 Temmuz 2016

Bankalar neyi bekliyor?

Darbe girişimi turnusol kağıdı gibi tüm gerçekleri ortaya çıkardı. Halk sadece demokrasiye değil, aynı zamanda Türk Lirası'na da sahip çıktı. Bazı fırsatçı yabancı kuruluşların spekülasyon gayretleri kursaklarında kaldı. Vatandaş hiç düşünmeden 10 milyar dolarlık döviz varlığını TL'ye çevirdi. Tüm bu çabanın özeti, halkımızın milli ekonomisine sahip çıkma çabasıdır. Şimdi adım atma sırası bankalarımızda. Merkez Bankası, son 4 aylık dönemde 200 baz puanlık faiz indirimi yaptı. Fakat kredi faizlerine baktığımızda düşüşlerin sınırlı kaldığınız görüyoruz. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bankalara "Finans sektörüne sesleniyorum; bakın siz de lütfen faizlerinizi düşürün. Bu millete, vatana eğer hizmet verecekseniz düşürün, biraz az kazanın. Yatırımcı, sizin vereceğiniz bu ucuz krediyle bu ülkede çok daha farklı adımları atabilsin" sözleriyle çağrı yapmıştı. Bankalardan bu çağrıya yanıt gecikmedi. Bankalar, faizleri düşürebileceklerini, ancak faiz maliyetlerini aşağıya çekmekte zorlandıklarını açıkladı.

Faizleri düşürmeliyiz
Bankaların faizleri düşürememesine gerekçe olan kısım ise mevduatlar. Bankalar haftalık veya gecelik vadede fonlamalarının 105 milyar TL'sini Merkez Bankası'ndan sağlıyor. Vadeli mevduatla sağlanan miktar ise 625 milyar TL seviyesinde bulunuyor. Bu tabloya baktığımızda mevduat maliyetleri, bankaların likidite maliyeti için esas teşkil ediyor. 200 baz puanı bulan faiz indirimine karşın bankaların Merkez Bankası'ndan borçlanmalarının ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti, 78 baz puanlık gerilemeyle yüzde 8.03'e inmiş durumda. Yurt dışı fonlama maliyetlerinin de bir miktar artışı ile mevduat faizleri yüzde 10-11 aralığında seyrediyor. Verilere baktığımızda bankaların haklılık payı yok değil. Burada atılacak adım belli. Ama bundan önce mevduat maliyetlerini aşağıya çekecek adımları atmalıyız. Bankalar, BDDK ve Merkez Bankası'nın işbirliği ile mevduatta maliyetleri azaltacak tedbirleri alabilir. Bu tedbirler sınırlı olacağından bankaların da fedakarlık yapması şart. Mevcut durumda kredi faizlerindeki düşüşün ortalama piyasa fonlama faizi ve mevduat faizlerindeki düşüşle orantılı bir şekilde gerçekleştiği görülüyor. Bunların dışında kredi maliyetlerine etki eden dosya masrafı altında alınan ücretler ve sigorta giderleri tekrar gündeme alınabilir.