Hasan Basri Yalçın

HASAN BASRİ YALÇIN

Tarihi 15 Ağustos 2017

Amerika Başarısız Devletleri

ABD. Yani Amerika Başarısız Devletleri. Tüm başarısızlığıyla karşınızda. İç siyasetten, dış siyasete kadar krizde olmayan bir konusu yok.
Kuzey Kore ve Venezuela dış politikadaki son gündem maddeleri.
Trump, Kuzey Kore ile nasıl başa çıkabileceğine dair hiçbir işaret vermiyor. Kuzey Kore lideri de durumun farkında ve Amerika'nın bu plansızlığını sömürdükçe sömürüyor.
Trump'ın yaptığı açıklamalar gereğinden fazla sertken, sahada yaptıklarının konuyla hiçbir alakası yok. Sesi, etkinliğinden çok çıkıyor. Kuzey Kore de Trump'ın desteksiz salladığının farkında.
Öte taraftan aynı Trump, döndü ve Venezuela'ya bir askeri müdahale ihtimalinden söz etti. Amerikan destekli darbe girişimi başarısız olunca belki de bunu kapatmak için desteksiz bir laf daha etmiş oldu. Sorarlar adama.
Venezuela'da askeri müdahale ne anlama gelecek? Amerika'nın bunca meselesi varken Venezuela'ya askeri müdahale mi eksik kaldı?
Buna benzer dış politika yetersizliklerinin her birinden ayrıntılı biçimde bahsetmeye gerek yok. Suriye, Irak ve İran gibi konu başlıklarında Amerika'nın ne yaptığı belirsiz varacağı yer karanlık. Suriye meselesi Rakka'ya indirgenmiş durumda.
Sözüm ona Trump, İran'ı çevrelemeye dönecekti. Ama bunun da gerçeklikle bağlantısız olduğu ortaya çıkıyor. Katar ile ilgili yaşanan Körfez Krizi'nde de Amerika, otomatik pilotta olduğunu bir kez daha gösterdi.
Otomatik pilot aslında tek başına çok sorunlu değildir. Ama arada otomatik pilota öyle müdahaleler geliyor ki, uçak kazası ihtimali herkesi endişelendiriyor.
Bu kakofoni hali Amerika'nın genel imajına dönüşmekte.
Benzer sorunlar içeride de ciddi bir biçimde yaşanır oldu.
Trump'tan cesaret aldığı düşünülen faşist gruplar eline silah alıp sokaklara çıktı. Son derece ikonik bir görüntüydü.
Ortadoğu'da veya dünyanın herhangi bir yerinde buna benzer silahlı grupların sokakları tuttuğunu görseniz devlet otoritesi çökmüş ülke anarşiye savrulmuş dersininiz.
Yani Amerikalıların kullandığı ifadeyle 'devlet başarısız' olmuş.
Amerika'da birileri devletin şiddet kullanma tekelini sorgulamaya başlamış.
Hatta sorgulamaktan da öte eline silah alıp sokağa çıkmış. Bunu nasıl açıklarsanız açıklayın, ortada çok sembolik bir durum var. Amerika, hem içeride hem de dışarıda büyük bir başarısızlığa imza atıyor.
Bu iki alan birbirinden bağımsız değil. Ve konuyu sadece Trump ile açıklayamazsınız. Obama döneminde de bu görüntülerin öncülerine şahit olmuştuk. Hükümetin kepenk indirmesi bunlardan biriydi.
Afro-Amerikalılara yönelik hukuksuz polis şiddeti de böyleydi. Dışarısının çalkantısı Obama döneminde de içerinin çalkantısıyla birleşiyordu. Şimdi Trump döneminde daha da açığa çıktı.
Tabii Amerika'nın bu başarısızlığı Ortadoğu rejimlerindeki gibi güçsüzlükten kaynaklanmıyor. Bir çeşit sorumsuzlukla alakalı. Aşırı güçlü Amerikan Devleti, sorumsuz davranışlarının bedeli olabileceği hissinden uzak bir konumda.
Ortadoğu'da bıraktığı boşluğu Rusya'nın doldurması, Türkiye gibi müttefikleri kaybetme ihtimali, Suriye iç savaşının daha fazla terörist ve göçmen üretmesi gibi konuların neredeyse tamamında sorumsuzca hareket ediyor. Sonra ortaya tamiri zor çökmeler çıkıyor.
Vietnam Savaşı'nda da Amerika, ilk başlarda sorumsuzca ve abartılı bir özgüvenle hareket etmişti. Bunun da iç siyasette ve toplumsal hayatta bedeli ağır olmuştu. Altmışlı yıllar Vietnam gibi olaylara yönelik tepkiler çerçevesinde Amerikan iç siyasetini de krize sürüklemişti.
Aynı başarısız görüntüyü Amerika şimdi tekrar üretiyor.