BÜLENT ERANDAÇ

BÜLENT ERANDAÇ

Tarihi 18 Eylül 2011

Büyük Satranç Tahtası'nda Avrupa'nın telaşı

Türkiye, güç parametrelerini çok yerinde ve zamanında kullanmaya başlayarak "Bölgesel güç" konumuna geldi, buna bağlı çok boyutlu bir dış politika anlayışı geliştirdi ve günümüzde küresel sorunlarda da sözü dinlenen ülke pozisyonunu kazandı.
Osmanlı İmparatorluğu'nun küllerinden kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni eksen ve bakışla Ortadoğu'ya ve tüm İslam coğrafyasına doğru yönelmesi karşısında özellikle başta Fransa olmak üzere, İngiltere ve Almanya'nın telaşa düştüklerine tanık oluyoruz.
Başbakan Erdoğan'ın Mısır, Tunus, Libya gezisini gölgelemek için Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, İngiltere Başbakanı Cameron'ın ve Alman Başbakanı Merkel'in telaşını anlıyoruz. Ama yapacakları bir şey yok.

GELECEK BELLİ

Sarkozy ve Merkel'in Türkiye karşısında hangi hallere düşeceğini yıllar önce Polonya kökenli Amerikalı siyaset bilimci, devlet adamı Zbigniew Brzezinski görmüş.
Brzezinski, sadece 20. yüzyılın değil tüm zamanların en büyük stratejistlerinden biri. Avrasya ve Ortadoğu'nun kaderini çizen adam diye de bilinir. Soğuk Savaş döneminde Rusya'ya karşı Afganistan'ı savaştıran, Türkiye'yi yeşil kuşak projesine sokan da oydu. "Büyük Satranç Tahtası" isimli kitabını ARALIK 1998'de yazdı, kitabında, adeta 2010'lu yılları önceden anlatıyor: Avrasya yerkürenin merkezi arenasıdır. Burası dünyanın Büyük Satranç Tahtası'dır.
Dünya devleti olmanın yolu da Avrasya üzerinde kontrol sahibi olmaktan geçer.
Büyük Satranç Tahtası, özetle Avrasya Bölgesi'nin, başlıca oyuncuları, ABD, Rusya, Çin, Türkiye, İran, Fransa, Almanya ve Japonya'dır.
Oyuncuların bariz özellikleri ise şöyledir:
ABD: Dünya devleti olmaya aday devlettir. Askeri güçte en ileri düzeydedir. Bazı Avrupa devletlerinde ve Ortadoğuda, Uzakdoğu'da üs kurmakta hayli mesafe katetmiştir. Teknolojide gücü son derece yüksektir.
RUSYA: Zamanla emperyal olmayan Rusya, bölgenin seçkin ekonomik ortağı olarak kabul edilecektir. Çeçenistan ve Azerbaycan üzerinde milli hedefleri mevcuttur.
Azerbaycan petrolleri vazgeçilemeyecek derecede caziptir.
ÇİN: Batı'ya açılma, Ortadoğu, Akdeniz, Afrika hedefi vardır.
TÜRKİYE: Avrasya bölgesinin çok önemli Boğazlar bölgesini de kapsamına alan, gelişmekte olan ekonomiye ve dünyada 10. büyük orduya sahip, çeşitli Avrupa ve uluslararası örgütlerle bağlantıda bulunan, demokrasiyi benimsemiş devlettir. Jeostratejik oyuncudur.
Avrasya bölgesinde, Azerbaycan petrolleri Batı için de stratejik öneme sahiptir. Türkiye, kilit ülke olacaktır.
Rus gücünün ortadan kalkmasını fırsat bilerek, Hazar Denizi, Orta Asya bölgesinde belirli bir etki yaratmaya girişmiş olması, onu jeostratejik oyuncu konumuna götürmektedir.
Amerika, Avrasya ile kültür-ekonomi iletişimini Türkiye üzerinden yapma gayretinde bulunacaktır.
İRAN: Türkiye'nin Doğu komşusu İran önemli petrol bölgeleri içerir, Basra körfezi vasıtası ile Ortadoğu bölgesine komşudur. Çevresi ile aktif ilişkiler kurma potansiyeli içerir.
İran'ın Azerbaycan ve Türkmenistan istikametindeki yayılmacı politikası Amerika için engel teşkil edecek mahiyette değildir.
ALMANYA: Avrupa'da sanayi yönünden gelişmiştir. Avrupa'nın küçük devletlerinin, etrafında birleşebileceği kadar güçlüdür. Büyük Satranç Tahtası'nda (Avrasya'da) aktif oyuncu olmak istiyor
FRANSA: Avrupa'da sosyal ve ekonomik yönden gelişmiş diğer devlettir. Fransa da Avrupa devletlerine lider olabilecek düzeydedir. Avrasya'da aktif oyuncu olmak istiyor.
SONUÇ: Sarkozy ve Merkel, ne kadar heyecanlanırsa heyecanlansın, telaşa düşsün, yapacakları fazla bir şey kalmamıştır. 2010'lı yıllarda Türkiye, Büyük Satranç Tahtası'nda son derece önemli oyuncudur. Hatta bir numaralı oyuncu (Kral) ile adım adım rakiplerini mat edecek birçok özelliği de hızla kazanmaktadır.