Mehmet Çetingüleç

MEHMET ÇETİNGÜLEÇ

Tarihi 6 Ağustos 2013

'Hükmen tutuklu' olunca ne değişir?

Anayasa Mahkemesi kısa bir süre önce "10 yıllık azami tutukluluk süresine" ilişkin hükmü iptal etmişti.
Mahkeme "sürenin kısaltılması" için Meclis'e 1 yıl süre verdi.
Ancak kararın ne zaman uygulanacağı konusunda tartışma çıktı.
Bir kesim "hemen uygulanabileceğini" söylerken, diğer kesim "yeni düzenlemeyi beklemek gerekir" dedi.
Durumun netleşmesi için gerekçeli kararın yayınlanması gerekiyordu:
İşte o karar geçen hafta açıklandı.
***

Can alıcı bölüm şöyle:
"Kararın derhal uygulanması kamu düzenini ihlal edici nitelikte görülmüştür..."
Açık anlamı şu:
"Bu kararı hemen değil, 1 yıl içerisinde Meclis yeni düzenleme yaptıktan sonra uygulayabilirsiniz."
Nasıl bir düzenleme?
5, 6 veya 7 yıl.
Azami tutukluluk süresinin Meclis tarafından netleştirilmesi isteniyor.
Yapılacak yeni düzenlemeye göre tutukluların durumunun değerlendirilmesi öneriliyor.
***

Mahkeme süre vermiyor, ama sinyal veriyor:
"Tutukluluğun süresi ölçülü olsun..."
Bir başka deyişle "fazla uzatmayın" demeye getiriyor...
***

Dün Ergenekon davasında kararların açıklanmasıyla birlikte yeni bir boyuta geçildi.
Düne kadar "tutuklu" olanların hukuki durumu, dünden itibaren "hükmen tutuklu"ya dönüştü.
Ama tartışma bitmedi.
Bazı hukukçular "hükmen tutukluların" "hüküm giydiği" için Anayasa Mahkemesi kararının kapsama alanı dışına çıktığını söylüyor.
Bilkent Üniversitesi'nden Doç.Dr. Tuğrul Katoğlu ise farklı bir yorum getiriyor:
"Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 2. Maddesi'nin (b) bendine göre 'sanık' tanımı; iddianamenin
kabulünden kararın kesinleşmesine kadar suç şüphesi altında bulunan kişiyi tanımlar.
Dolayısıyla karar Yargıtay'da onaylanıp kesinleşene kadar bu kişiler 'sanık' konumundadır.
Ve uzun tutukluluk süresine ilişkin düzenlemeler bu sanıkların durumunu doğrudan etkiler.
Yani 5 yıldan fazla tutuklu olmaları, Ceza Muhakemesi Kanunu'na aykırıdır."
***

Tartışma sürecek gibi görünüyor.
Meclis'in durumu netleştirmesi için 1 yıl var.
Ama Türkiye dinamik günler yaşıyor.
Yeni yasama yılının başında çok önemli kanun tasarıları Meclis'e gelecek.
Demokratikleşme ve özgürlükler alanında cesur adımlar atılacak.
Kim bilir, bu süreçte iç barışı doğusuyla-batısıyla Türkiye'nin her yerinde birden sağlayacak başka düzenlemeler de gündeme gelebilir!
Kapsama alanı çok geniş olan düzenlemeler!