Mehmet Çetingüleç

MEHMET ÇETİNGÜLEÇ

Tarihi 8 Şubat 2013

Irak arabulucusu...

ABD, Türkiye ile Kuzey Irak arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkilerin güçlenmesinden rahatsız.
Bu rahatsızlığı doğrudan dile getirmek yerine dolaylı açıklamalar yapılıyor
.
ABD Büyükelçisi Francis Ricciardone, Türkiye'nin Kuzey Irak'la yaptığı petrol ve gaz anlaşmalarına örtülü biçimde değinirken şunu söylüyor:
- "Biz Türkiye'nin Irak'taki petrol ve gazın sadece yüzde 20'sine değil, kalan yüzde 80'ine de ulaşmasını istiyoruz..."
Diplomasi diliyle yapılmış bu açıklamanın tercümesi şudur:
"Petrol ve gaz anlaşmalarını Kuzey Irak'la değil, Irak merkezi hükümetiyle yapın..."
***

Oysa ABD destekli Irak yönetimi bu zemini bilerek ve kasten yok etmiş durumda.
Yaklaşık 7 yıldır Irak Başbakanlığını yürüten Maliki her fırsatta Türkiye'ye karşı kışkırtıcı konuşmalar yapıyor.
Türkiye'yi "düşman" ilan etme gibi diplomaside ağır sonuçlar doğurabilecek açıklamalardan kaçınmıyor. Türkiye ile Irak arasında yapılmış çok sayıda ekonomik işbirliği anlaşmasını iptal ettiğini duyuruyor. Açıkça ambargo uyguluyor.
Türkiye'nin Enerji Bakanını taşıyan uçağa Irak'ta iniş izni verilmiyor.
Yani Maliki, ABD'nin NATO'daki müttefiki ve yakın dostu olan bir ülkeye "düşmanca" tutum sergilerken, ABD'nin "düşman" olarak gördüğü Iran ve Suriye yönetimleriyle kol kola girmekten kaçınmıyor.
***

Böylesine çelişkili bir tablo karşısında ABD yönetimi ne yapıyor?
Maliki'yi sert bir şekilde uyaracağına, ekonomik ambargoya karşı yeni çıkış yolları bulan Türkiye'yi, Kuzey Irak'taki petrol kaynaklarından uzaklaştırmaya çalışıyor.
ABD'li dostlarımızın bu çelişkiyi ortadan kaldırmak için öncelikle Maliki'yi ikna ederek, Irak'taki yüzde 80'lik pazarın Türkiye'ye açılmasını sağlaması gerekiyor.
Bu sağlandıktan sonra, zaten Türkiye'nin işadamları doğal olarak Irak'ın bütününe yönelecektir.
Dolayısıyla, ABD Büyükelçisi'nin ikna çabalarına da gerek kalmayacaktır.
***

Büyükelçi Ricciardone, gazete temsilcileriyle sohbetinde, bu konuda herhangi bir soru gelmemesine karşı ısrarla Irak meselesine değinmek istedi.
Belli ki ABD Irak'la Türkiye arasındaki "soğuk savaş"ı gidermek için "arabulucu" olmak istiyor.
Ama diğer yanda Maliki susmak bilmiyor.
Yaptığı son açıklamada Türkiye'yi İsrail'in çıkarlarını korumakla suçlaması, ABD'nin üstlendiği bu yeni rolde, işinin ne kadar zor olduğunu gösteriyor...
***

Türkiye ile Irak merkezi yönetimi arasında ilişkiler ancak Maliki gittikten sonra düzelebilir.
Kuzey Irak ile Türkiye arasındaki petrol ve gaz anlaşmalarından vazgeçilmesini istemek de doğru bir talep değil.
Zaten bu konuda söylenmesi gereken son sözü, Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan açık bir şekilde dile getirmişti:
"Enerji açığı olan bir ülke, yanı başındaki enerji kaynaklarına sırtını dönemez..."