CEMİL ERTEM

CEMİL ERTEM

Tarihi 27 Temmuz 2010

Raf ömrü uzuyor sağlık elden gidiyor

Zararlı katkı maddesi içeren gıda sorunu için Türkiye ne yapmalı?
Şimdi burada sorunun birçok yönü var. Birincisi, gıda maddelerini izinsiz, merdiven altında üreten, gramajı ile oynayan ve ucuza mal etmek için yabancı, sağlığa zararlı maddeler katan işletmeler var. Bakanlık ve yetkili kurumların denetimi ve tüketicinin bilinçlenmesiyle kısmen önlenecek bir durum bu. Burada yasal mevzuat, bu gibi firmalarla etkin mücadeleye cevaz veriyor. Bu firmaların deşifre edilmesine gelince, zaten tespit edilmişse yakında kokusu ortaya çıkar. Resmi olarak açıklanmasa bile bu firmalar ve ürünleri vatandaşın kulağına gider.

Ancak burada Türkiye, AB standartlarını uygulamalı ve daha ciddi, etkin önlemler geliştirmeli. Ruhsatı iptal edilen ve suçüstü yapılan marka ve ürünler teşhir edilerek piyasaya bir daha girmemesi sağlanmalı. İnsan sağlının önüne hiçbir yasanın ve ticari koruyuculuğun geçmemesi gerekir. Bakanlık, elindeki kanıtlar sağlamsa bunu kamuoyunu ile paylaşmalı ya da bu konudaki yasal düzenlemeleri bir an önce yapmalı.

Katkı maddeleri sorunu çözülür mü?
Tıp biliminin zararını kesin olarak tespit ettiği ve yasal izinle kullanılan katkı maddeleri var.
Bu katkı maddeleri gıda ürünlerinin raf ömürlerini uzatmak için kullanılıyor.
Bu gıda katkı maddelerinin yasal sınırları vardır. Bunlarda E kodu ve numaralarıyla gösterilir. Ama yasal sınırların insan sağlığı için güvenli sınırlar olmadığı ortaya çıkmıştır.
Mesela E 330 kodlu gıda katkısının en tehlikeli kanserojen madde olduğu ortaya çıkmıştır ve ne yazık ki, birçok hazır gıdada ve gazlı içecekte bulunmaktadır. Vatandaşların bu tür hazır ve gazlı içecekleri mümkün olduğunca az tüketmelerini tıp bilimi öneriyor.

Katkı maddeleri sınıflandırılır mı?
Evet, bir sınıflandırma yapabiliriz. Zararsız katkılar, şüpheli katkılar, tehlikeli katkılar olmak üzere sınıflandırabiliriz mesela. Bu bize her katkı maddesinin zararlı olmadığını ancak bilinçli tüketici olmak için, bu katkı maddelerini öğrenmemiz ve etiketi olmayan, etiketinde katkı maddesi belirtilmeyen ürünleri satın almamamız gerekir.
Kanserin artması bu gibi gıdaların bilinçsiz tüketimine de bağlıdır. Bugün ABD, İngiltere, Rusya ve birçok AB ülkesi koruyucu katkıların kullanımını yasaklamıştır. Bu ülkelerde bilinçsiz tarım ilaçlarının kullanılması, et ve süt hayvanlarının zararlı gıdalarla beslenmesi de etkin önlemlerle önlenmiştir. Buradaki ilke, insan sağlığından daha önemli hiçbir şeyin olmaması. Bu konuda ilgili meslek örgütlerine ve basına önemli görevler düşmekte.