ERKEN TANISI YOKTUR
Ama yumurtalıkta bazı kistler vardır ki bunlar daha önemlidir. Bu kistlerin bazıları içinde su değil daha katı maddeler vardır. Bunlar ultrasonla rahatlikla tanınabilir. Endometriozis dediğimiz bir durum vardır. Bunda rahmin iç zarı yani her ay adet dökülen iç zarının bir kısmı yumurtalıklara yerleşmiştir. Her ay rahim adet olurken onlarda kendi minik adetlerini görürler ve gider içine adet kanı dolar. Bu ise kistlerin büyümesine yol açar. Bunlara endometrioma diyoruz. Halk arasında bunu çikolata kisti diye de adlandırıyoruz. Bu kistler belli bir büyüklüğe gelirse, 4 cm ve üzeridir, laparoskopik yöntemle alınmalarında fayda vardır. Çikolata kistleri her ay yoğun adet ağrısı ve kasık ağrısı yapabilir. Önemli bir tehlikesi de giderek büyüyerek yumurtalığı yok eder ve çocuk sahibi olmakta zorluklara yol açar. Onun için bu kistlerin çocuk sahibi olmak isteyen ve istemeyen kişiler de ameliyatı gerekli olabilir. Bu kistler kanda CA- 125 denen bir maddeyi de yükseltebilir ve bazen tanıyı bu şekilde netleştirebilmektedir. Henüz adet görmemiş küçük çocuklarda ve menopozdan sonraki yumurtalıklarda kist olması özel bir önem arz eder. Çünkü bu yaş gruplarının yumurtalıklarda faaliyet olmadığı için her türlü yumurtalık kisti anormal kabul edilir. Özellikle menopoz sonrası yumurtalık kistleri her ne şekil ve cinste olursa olsun yumurtalık kanserine yol açabileceği için laparoskopik yöntemlerle alınmalıdır. Bu olay menopoz sonrası olursa kistin ve yumurtalığın da alınması ve hatta diğer yumurtalığın da tedbiren alınmasında büyük fayda vardır. Yumurtalık kanseri 100 kadının 5 inde görülür ama çok ölümcül bir kanserdir. Erken tanısı yoktur. Onun için pek çok kez menopoz sonrası kistler, yumurtalıkların alınması şeklinde hitap edebilirse geleceğe yönelik çok iyi bir tedbirde alınmış olur. Yumurtalikların özel bir kisti de dermoid kistidir. Bunda yumurtanın içinde yağ bazen de kıl dolu kiste rastlanır. Bu kistler kendi kendine kaybolmaz ve büyük oldukları zaman yumurtalığa zarar verebilirler. Bunların da laparoskopik yöntemle alınmasi gereklidir. Yumurtalık kistleri ve diğer konularda sorularınızı beklerim.
SORU: Hocam 6 yıllık evliyim, bir çocuğum var. İkinci çocuk için doktora gittiğimde sol yumurtalığımda 2 cm, sağ yumurtalığımda da 1 cm çapında çikolata kisti olduğu söylendi ve ameliyat önerdiler.
Sizce ne yapmalıyım? (Rumuz 66)
CEVAP: Eğer eşinizin sperm sayımı normalse sizin hormonlarınızda iyi çıkmışsa ameliyattan önce başka yöntemler denemelisiniz. Örneğin haplarla yumurtlamanızın uyarılması o da olmazsa ignelerle yumurtalık uyarılması yapıp aşılama dediğimiz sperm yogunlaştırma ve rahmin içine verme tedavilerine basvurmalısınız. 1-2 cm çikolata kistlerinin alınması gerekli değildir. Bunların çocuk sahibi olmanıza engel teşkil etmesi çok az bir ihtimaldir. Ancak belirttiğim tüm yöntemler denenirde çocuk olmazsa bu sefer artik tüp bebeğe hazır hale gelebilirsiniz.
Bu noktada kistleriniz laparoskopik yöntemle dikkatli bir şekilde alınması gerekir.
SORU: Hocam benim sol ovalimde çocukluğumdan beri 4 cm bir su kisti var. Bunu ameliyat ettirmeli miyim?
CEVAP: Değerli okuyucum bu kistlerin bir kısmı yumurtanın içinde değil dışındadır ve doğuştan olan embriyolojik artıklardır. Durum böyleyse ameliyat olmak için acele etmeyiniz. Ancak büyürse veya ağrı yaparsa ameliyat edilmesi düşünülebilir. Bu ameliyatta mutlaka
laporoskopik yöntemle yapılmalıdır. Bilginize rica ederim.
SORU: 49 yaşındayim, simir testinde LSIL yazıyor, yoksa kanser miyim? (Çanakkale'den B.Y.)
CEVAP: Sizin tap simirinizde de hücrenizde çok hafif bir bozukluk görülmüş. Bu kanser değildir. Ama yine de tedavisini öneririm. Bu tedavide LEEP yöntemle anestezi altında rahim ağzının bu tarz hücreleri içeren bölümlerinin alınması gereklidir. Artık yeni yöntemlerle bu ameliyatı kolay bir sekilde rahim ağzına hiç zarar vermeden yapabiliyoruz. Bundan sonra da yine tap simirlerle takibinize devam ediniz.
Prof. Dr. Teksen ÇAMLIBEL
