Ortaçağ'da insanlar Dünya'nın şeklinin nasıl olduğunu düşünüyordu?

Giriş Tarihi 08 Mart 2010, 00:00 Güncelleme 08 Mart 2010, 14:52
Ortaçağ’da insanlar Dünya’nın şeklinin nasıl olduğunu düşünüyordu?

İÇİNDEKİLER

Düşündüğünüz gibi değil. MÖ 4. yüzyıl civarından beri Dünya'nın düz olduğunu zanneden hemen hemen kimse olmamıştır. Fakat Dünya'yı düz bir tepsi gibi göstermek isteseniz Birleşmiş Milletler bayrağındakine çok benzer bir şey elde edersiniz.

Hatta dümdüz bir Dünya inanışı, 19. yüzyıl öncesinde ortaya çıkmış olan bir şey değildi. Bunun müsebbibi olan metin, Washington Irving'in, Kolomb'un, yolculuğuna Dünya'nın yuvarlak olduğunu kanıtlamak için çıktığına dair hatalı izlenimi yansıtan yarı kurgusal Christof Kolomb'un Hayatı ve Yolculukları [The Life and Voyages of Christopher Columbus ] (1828) kitabıdır.

Ciddi olarak "Dünya Tepsi şeklindedir" 1838 yılında ortaya atıldı

Tepsi şeklinde bir Dünya fikri ciddi olarak ilk kez 1838'de tuhaf bir İngiliz olan Samuel Birley Rowbotham tarafından yayımlanan on altı sayfalık bir makaleyle ortaya atıldı. "Zetetik Astronomi: Dünya'nın Küre Olmadığını ve Denizin Dümdüz Bir Yüzey Olduğunu Kanıtlayan Çeşitli Deneylerin Tarifi" [Zetetic Astronomy: A Description of Several Experiments which Prove that the Surface of the Sea Is a Perfect Plane and that the Earth is not a Globe ] ("Zetetik", "araştırmak, soruşturmak" anlamına gelen Yunanca zetein kelimesinden türemiştir).

Uluslararası Düz Dünya Birliği

Bir yüzyıldan daha uzun bir süre sonra, sadık bir Hıristiyan olan Samuel Shenton isminde bir Kraliyet Astronomi Birliği üyesi, Evrensel Zetetik Birliği'ni, Uluslararası Düz Dünya Birliği olarak yeniden kurdu.

Uzaydan çekilen Dünya resimlerine inanmıyorlar: "Bunlar mooontej."

NASA'nın 1960'larda aya ayak basmakla sonuçlanan uzay programının bu konuyu tarihin derinliklerine gömmesi gerekirdi. Fakat Shenton yılmıyordu. Uzaydan çekilmiş olan küre şeklindeki Dünya'nın resimlerine bakınca:

"Bunun gibi bir fotoğrafın eğitimsiz bir gözü nasıl kandırabileceğini görmek çok kolay" dedi. Apollo inişleri, tabii ki senaryosu Arthur C. Clarke tarafından yazılmış bir Hollywood hilesiydi. Kurduğu derneğe üye olanlar hızla arttı.

Üye sayıları 1990'larda 3500 kişiyi buluyor

Shenton 1971'de öldü, ama birliğin başkanı olacak selefini seçmeyi ihmal etmemişti. Charles K. Johnson yönetimi ele aldı ve kahramanca, gösterişsiz bir "Büyük Bilim karşıtı*" hareketi canlandırdı. 1990'ların başında üyeleri 3500'lerin üzerine yükseliverdi.

* Büyük Bilim (Big Science), 2. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında büyük makine ve laboratırvarlarda yapılan büyük bütçeli, büyük ekipli çalışmaların bilimde meydana getirdiği değişimleri açıklamak için kullanılan bir terimdir (ç.n.).

Mojave çölünün engin düzlüğünde yaşamış ve çalışmış olan Johnson, üzerinde yaşadığımız Dünya'yı, merkezinde Kuzey Kutbu'nun olduğu, çevresi 45 metre yüksekliğindeki buzdan duvarla örülü bir disk olarak tasavvur etmiştir. Güneş ve Ay'ın her ikisi de 51 km çapında ve yıldızlar Dünya'dan "yaklaşık San Francisco'dan Boston arası kadar bir mesafededir."

Johnson'un çöl sığınağı 1995'te yandı ve birliğin tüm belgeleri, üye listeleri yok oldu. Johnson, birliğin birkaç yüz üyeye gerilediği sıralarda, 2001'de öldü. Birlik şu anda sadece, 800 kayıtlı kullanıcısı olan bir internet forumu olarak varlığını sürdürüyor