Az ama sık sık yemek metabolizmayı hızlandırır

Kaynak GAZETE Giriş Tarihi 17 Şubat 2011 Güncelleme 17 Şubat 2011, 00:00
Az ama sık sık yemek metabolizmayı hızlandırır

İÇİNDEKİLER

İnsanda günlük alınan ve yakılan kaloriler dengede olursa kilo sabit kalır. Gıda ile alınan kaloriler artar, yakılan kaloriler azalır ise kilo alma, bunların aksi olur ise kilo verme gerçekleşir. Genel kanı günlük enerji tüketiminin sadece hareket etme ile olduğu şeklindedir. Halbuki bireyde günlük enerji tüketimi (kalorilerin yakılması) yüzde yetmiş bazal metabolizma, yüzde on vücut ısısını korurken harcanan enerji (termogenez), sadece yüzde yirmi ise beden hareketleri ile olur.

İLAÇLARA DİKKAT!
Biz kilo vermeye çalıştığımızda artırdığımız beden hareketleri ile sadece yüzde yirmilik oranı etkileyip artırabiliyoruz. Geri kalan yüzde seksene belirgin etki olmuyor. Bazal metabolizmayı biraz hızlandırarak günlük enerji tüketimini artırmak önemli bir strateji olup günümüzde kilo verme yaklaşımında üzerinde durulmaktadır. Bunu bazı ilaçlarla sağlamak mümkün olabiliyorsa da bu ilaçların yan etkileri ağır basmaktadır.

EN ETKİLİ EGZERSİZ
Bugün bazal metabolizmayı artırdığı bilinen en etkili yöntem egzersizdir. Egzersiz sadece kalori yakarak günlük dengeyi negatife yani kilo vermeye doğru yönlendirmekle kalmaz, vücudun metabolizma hızını artırarak istirahatte de daha fazla enerji tüketmesini sağlar. Az az ama sık yemek yemenin de metabolizmayı hızlandırdığı bilinmektedir.

UZUN SÜRE AÇ KALMAYIN
Buna karşılık uzun süreli açlıklar metabolizmanın yavaşlamasına yol açmaktadır. Bu sebeple uzun süreli açlıklar, çok düşük kalori ile beslenme hem sağlıklı değildir, hem de zayıflama yönünden etkinlikleri sınırlıdır. Bayanlarda metabolizma hızı erkeklere göre biraz daha yavaştır. Bunda bayanların erkeklere göre daha fazla yağ ve daha az kas dokusuna sahip olmaları rol oynar.
Vücuttaki kas dokusu metabolizma hızını olumlu yönde etkiler.
Yaşlanmanın doğal sürecinde metabolizmanın yavaşlaması da yer alır. "Anti-aging" adı da verilen yaş alma ile elde edilen olumsuzlukların önlenmesi çabalarında metabolizma hızında düşmenin önüne geçmek de önemli yer tutar.

TİROİD YAVAŞLATIR
Tiroid hormonu ve stres hormonu adrenalin metabolizmayı artıran hormonlardır. Tiroid hormonunun az salgılanması yani hipotiroidi en sık karşılaştığımız metabolizma yavaşlaması ve buna bağlı kilo alma nedenlerinden birisidir.

METABOLİZMA HIZI NASIL ÖLÇÜLÜR?
Gerçek metabolizma hızı oldukça zor karmaşık, vücudun oksijen tüketimi ile laboratuvar ortamda gerçekleştirilebilen yöntemlerle ölçülebilmektedir. Bu sebeple günlük yaşamda pek kullanılmaz, daha çok araştırmalarda kullanılır. Bunun yerine günlük yaşamda kullanılabilecek, sonuçları bu ölçümlere oldukça yakın yöntemler ve formüller üretilmiştir.

Bunlardan en yaygın kullanılanı biyoempedans yöntemi ile vücudun elektriksel direncinin değerlendirilmesidir. Metabolizma hızı vücuttaki yağdışı - ağırlıklı olarak da kas dokusunun miktarı ile yakın ilişkilidir. Su, kemik ve yağ dokusunun direnci farklı olduğu için vücuttan geçen küçük doz elektriksel akım sonucu elde edilen değerlere dayanarak, yaş, boy, kilo verilerini de içeren formüller yardımıyla vücut yağ oranı ve dolayısı ile yağdışı doku miktarı belirlenebilmektedir. İlerleyen teknoloji bu tip ölçümlerde her geçen gün daha gerçeğe yakın veriler elde edilmesini sağlamaktadır.