Son dönemlerde, meme ve rahim kanserlerine, kemik erimesine ve koroner kalp hastalıklarına karşı 'mucizevi' etkileri olduğu iddia edilen 'fitoöstrojen' lerden bahsetmek istiyorum bugün. Bazı bitkilerin ve besinlerin bünyesinde bulunup, yapısal olarak benzerlik gösterdiği için, vücutta östrojene benze etki yapan maddeler bunlar. Aslında düşük dozlarda östrojeni taklit eden bir etkileri olmakla birlikte yüksek dozlarda onun etkisini bloke bile edebiliyorlar. Fito-östrojenler veya dietöstrojenler olarak adlandırılıyorlar. Östrojen, 'dişilik hormonu' demek tıbbi anlamda, normalde tüm hanımların, buluğ çağından itibaren, üreme çağında en yoğun olarak olmak üzere, döngüsel bir ritmle salgıladığı bir hormon. Kadında doğurganlık, kemik ve kalp sağlığı için çok önemli. Bu hormon çeşitli rahatsızlıklarda tıbbi tedavinin bir parçası olarak veya doğum kontrol haplarının içeriğinde tablet vs. şeklinde kullanılmakta. Özellikle östrojen azalmasının sebep olduğu menapoz dönemi şikayetlerinin kontrolü için kullanımı oldukça yaygın, ama sonuçta bir hormon ve mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalı.

YÜKSEK KOLESTEROL
Fito-östrojenler ilk olarak 1940'lı yıllarda kırmızı yonca ile beslenen koyunların daha doğurgan olduklarının gözlemlenmesiyle keşfedilmiş. 300'den fazla besin ve bitkisel kaynakta fito-östrojenler saptanmış, bu sakın erkek okurları ürkütmesin, miktarlar ilaç dozunda değil ve bunların idrar başta olmak üzere vücuttan atılma yolları da var. Fito-östrojenlerin prostat ve meme kanserine, kalp damar hastalıklarına, kolesterol yüksekliğine ve kemik erimesine karşı koruyucu olduğuna dair çok önemli bilimsel çalışmalar var. Üzerinde en çok çalışma yapılmış ve en zengin bitkisel östrojen kaynağı soya. Soya fasülyesi normal fasülye yemekleri gibi pişirilip tüketilebiliyor, aynı zamanda fazla miktarda yüksek kalitede protein içeriyor. Soya unu ve soya sütü diğer kullanılış şekilleri. Diğer fito-östrojen kaynakları, ceviz başta olmak üzere yağlı tohumlar, bazı tahıllar, arpa, nohut, mercimek ve kuru fasülye başta olmak üzere bazı bakliyatlar, keten tohumu, susam, elma ve havuç gibi bazı meyveler.

BİTKİSEL TEDAVİ
Benim, bitkisel östrojenleri destek tedavisinde sıkça kullandığım alan menapoz şikayetlerinin giderilmesi. Özellikle, hormon tedavisine sıcak bakmayan kişilerde, bu bitkisel destekler çok daha önem kazanıyor. Menapoz şikayetlerinin ortadan kaldırılmasında yardımcı. Sıcak basması, duygusal dengesizlik, anksiyete, gece terlemeleri ve vajinal kuruluk gibi sıklıkla görülen şikayetler, kişilerin yaşam kalitesini, sosyal ve cinsel hayatlarını olumsuz etkileyebiliyor. Menapoz döneminde bitkisel östrojen desteği almanın, menapoz sonrası kalp krizi, kemik erimesi ve hatta Alzheimer riskini de azalttığına dair önemli çalışmalar mevcut. Menapoza yönelik destek ürünlerinin içeriğinde genellikle yüksek miktarda bitkisel östrojen içeren kırmızı yonca, soya, siyah kohoş gibi bitkisel maddeler var. Diğer taraftan, fazla östrojenin meme kanseri riskini artırdığı bilimsel bir gerçek, ancak bitkisel östrojenlerin meme kanseri riskini artırdığına dair kesin bir bilimsel veri yok, ben yine de 'herşeyin fazlası zarar' prensibinden şaşmayın, bitkisel kaynakları da abartmayın diyorum. Zaten bu maddelerin menapoz dönemi sıkıntılarının giderilmesi amacıyla tedavide kullanımı da mutlak doktor kontrolünde olmalı. Sağlıkla ve esenlikle kalın.